Geld voor missen?
12 februari 2003
Vraag nummer: 1996 (oude nummer: 2382)
Wed, 12 Feb 2003 22:09
Mijn vader is vorg jaar overleden. Zijn begrafenismis was drukbezocht. Nu wordt tijdens zo'n mis altijd geld opgehaald voor missen. Naar wij hoorden was er behoorlijk opgehaald. Bij navraag na enige tijd bij de pastoor over het houden van speciale diensten antwoordde deze dat het kerkbestuur al enige tijd geleden besloten had dat dat geld niet voor missen werd gebruikt maar voor de kerk zelf. Bovendien wordt iedere zondag gemeld dat aan "alle" overledenen gedacht wordt volgens de pastoor.
E.e.a. zou volgens de pastoor eerlijker zijn tegenover stille begrafenissen. Had de pastoor dat niet vooraf moeten melden bij zijn huisbezoek? Dan hadden we de genodigden wellicht gevraagd niets in het ophaalmandje te doen, maar aan de kankerbestrijding te doneren. Kan mijn moeder hier nog op terugkomen. Ik vindt dit toch een rare gang van zaken.
Antwoord:
Geachte heer of mevrouw,
Tja, wat zal ik hier van zeggen?
Ik kom uit een (grote) katholieke familie, ben een beetje familieziek (wat in onze familie heel normaal is) en heb dus in mijn leven vele tientallen begrafenismissen meegemaakt. Maar... bij mijn weten zijn of waren de collectes nooit bedoeld voor missen voor de overledene, maar in beginsel voor de kerk/parochie. Ik heb nog eens diep nagedacht of ik me niet vergis, maar ik herinner me ook nog terloopse conversaties van tantes die vertelden een X aantal missen te hebben besteld, wat zeker niet aan de orde zou hoeven zijn als de collecte voor missen bestemd was. Idem herinner ik me recente vergelijkbare opmerkingen van een neef die als executeur-testamentair optreedt bij het overlijden van een kinderloze tante. Wij doneerden ook niet al te zuinig bij dit soort gelegenheden, maar dat is deels om niet voor neef Jan en nicht Mieke onder te doen en deels vanuit het besef dat parochies nu eenmaal inkomsten nodig hebben (de vaste afdrachten zoals in hervormde kring gebruikelijk zijn, zijn in RK kring veel minder gebruikelijk).
Nu zijn parochies in grote mate autonoom. Ze mogen heel veel dingen zelf beslissen. De RK kerk is dan wel een wereldkerk, maar de leiding is in veel aangelegenheden niet erg strak. Ik kan me goed voorstellen dat de kwestie waarvoor bepaalde collectes bedoeld zijn, regionaal of lokaal heel anders kan liggen dan elders.
Ik kan me ook goed voorstellen dat als het in de plaats of regio waar uw vader woonde gebruikelijk was dat de collecte besteed werd aan Heilige missen, u vreemd opkijkt als - achteraf - blijkt dat dit niet zo is.
Ik meen dat het parochiebestuur inderdaad kan besluiten om het geld een andere bestemming te geven (alhoewel men het tóch krijgt of mag houden als het voor missen bestemd is), maar dat het dan wel zaak is dat men dit duidelijk naar de gelovigen communiceert. Het zou minstens in het parochieblad gemeld moeten worden en ik zou het - als een traditie gebroken wordt - zeker ook op zijn plaats vinden als de pastoor het zou opmerken bij zijn huisbezoek. Per slot leest niet iedereen altijd elk klein berichtje in een parochieblad. Een mededeling achteraf zou mij ook koud op het dak vallen.
De argumentatie van de pastoor vind ik vreemd. Ik noem dit soort redeneringen een Cuba-argument. Eind jaren '50 brak in Cuba de revolutie uit, omdat er zoveel ongelijkheid was tussen armen en rijken op het eiland. Iedereen moest gelijk worden. Welnu, dat is gelukt: nu is iedereen arm. Schieten ze daar iets mee op?
Als er bij stille begrafenissen maar weinig mensen zijn die geld kunnen of willen geven voor missen, dan is dat toch geen reden om in het geval dat er veel mensen zijn die veel geld willen geven aan missen, dat geld dan maar een andere bestemming te geven?
Ik vind het een onzinnig argument.
Ik zou in uw geval zeker eens gaan klagen bij het parochiebestuur. Het moet tevoren voor alle aanwezigen duidelijk zijn waar een collecte voor bestemd is. Dat wordt gewoonlijk ook gezegd, en terecht. Als hier met een vaste gewoonte gebroken wordt, moet dat vantevoren duidelijk zijn.
Ik zou er in uw geval op aandringen dat - zeker nog een groot deel van - de collecte bestemd wordt voor missen. En dan heeft het parochiebestuur niets te klagen, want of het geld op de ene of de andere manier binnenkomt, het zit in de knip. De missen zijn er tóch; het opdragen van de mis aan een bepaalde overledene kost feitelijk de parochie geen geld en geen moeite. En het geld kan feitelijk toch aan de kerk worden besteed.
mr W.G.H.M. van der Putten
13 februari 2003
