6 oktober 2020
Vraag nummer: 61675
Beste mr Van der Putten,
Mijn broer - ongehuwd en kinderloos - is overleden. Ik had al jaren geen contact meer met hem. Hij leefde bewust een teruggetrokken leven en had slechts af en toe telefonisch contact met enkele kennissen. Hij had geen verzekering(en), leefde van een uitkering en de uitvaart is betaald door de gemeente.
De gemeente heeft mij opgespoord en gevraagd of ik de uitvaart op me wilde nemen. Gezien het verleden van mijn broer heb ik ervoor gekozen om de erfenis te verwerpen. Daarvoor moet ik naar de rechtbank om afstand te doen.
Omdat ik het niet helemaal snapte heb ik heb zelf een notaris ingeschakeld en daaruit is gebleken dat hij 40 jaar geleden een testament heeft laten opstellen. De notaris heeft mij inzage gegeven in zijn testament. Daarin word ik niet genoemd, maar gaat alles naar de kinderen van -destijds- vrienden van hem. De notaris zegt dat ik daardoor geen erfgenaam meer ben.
De gemeente geeft aan geen testamenten op te vragen, omdat dat enkele weken duurt en alsnog geen inzage krijgt in het testament. En al zouden zij wel inzage hebben, dan is de gemeente niet bevoegd om een notaris in te schakelen om het testament uit te laten voeren. Kan de gemeente mij alsnog verplichten om afstand te doen bij de rechtbank? Volgens de notaris niet.
Ondanks ik goed te woord gestaan ben en iedereen zeer behulpzaam is, weet ik het niet meer. Ik wil niet dat er over een aantal maanden schuldeisers aan de deur staan. Ik, mijn dochter en kleindochter zijn de enige in leven zijnde erfgename en alle 3 niet genoemd in het testament.
Groet,
Yvonne
Antwoord:
Geachte mevrouw,
Ik begrijp dat het verhaal verwarrend is. Maar ik snap hoe het in elkaar zit. En ik hoop dat ik het u duidelijk kan uitleggen.
Als iemand overlijdt, is het gebruikelijk dat de echtgenoot of kinderen de uitvaart regelt. Als iemand geen echtgenoot of kinderen heeft, komen we uit bij ouders (als die nog leven) of broers en zussen.
Nu had u zelf al jaren geen contact met uw broer. Toen hij is overleden, zal de gemeente in kennis zijn gesteld. De gemeente is toen op zoek gegaan naar familie. Zij kwam bij u uit. Aan u is toen gevraagd of u de uitvaart op u wilde nemen. De gemeente kent natuurlijk de onderlinge verhoudingen tussen u en uw broer niet. U hebt besloten om de uitvaart van uw broer niet te regelen. Of dat zo was, omdat u dat niet wilde of omdat u dat niet kon, is niet relevant.
Daarop besloot de gemeente de uitvaart te regelen. Dat moet een gemeente doen, als - na onderzoek - blijkt dat er geen andere mensen, familie of vrienden, zijn die dat doen. Of wanneer er geen uitvaartverzekering is. Gemeenten proberen dat laatste ook eerst te onderzoeken, door bij de overledene thuis naar polissen e.d. te kijken.
Als de gemeente de uitvaart regelt en voorschiet, heeft zij het recht om de kosten te verhalen. Ten eerste op kinderen en de echtgenoot. Maar als die er niet zijn, op de erfgenamen. De verwachting was - waarschijnlijk van de gemeente en van uzelf ook - dat u erfgenaam zou zijn. Dan zou u de kosten van de gemeente hebben moeten vergoeden.
Tenzij u afstand zou doen van uw erfenis bij de rechtbank. Dat kunt u zelf bij de rechtbank regelen, of een notaris kan het voor u bij de rechtbank regelen.
Echter, nu blijkt dat anderen, de kinderen van vrienden van uw broer, de erfgenamen zijn.
Welnu, dan bent niet u, maar zijn die kinderen, mits zij de erfenis aanvaarden, aansprakelijk voor de kosten van de gemeente. En daarmee bent u dan van de zaak af.
Nu kan ik mij voorstellen dat die kinderen van vrienden van uw broer de erfenis weigeren, als blijkt dat er weinig te erven is en dat zij nog de kosten van de uitvaart moeten betalen. Dan zou het weer zo kunnen zijn dat u alsnog erfgenaam wordt. Maar ik zou zeggen: wacht dat even rustig af. Als u dan erfgenaam wordt, kunt u afstand doen. Maar dat moet u dan tegelijk samen met uw dochter en uw kleindochter doen. Want als u de erfenis verwerpt, wordt uw dochter de erfgenaam en als uw dochter de erfenis verwerpt, wordt automatisch uw kleindochter de volgende erfgenaam. U kunt dan dus het beste met z'n drieën samen afstand doen. Dan scheelt ook in de kosten. Als u samen afstand doet, hebt u samen 1 akte nodig. Als het telkens na elkaar gebeurt zijn er 3 aktes nodig. Dat zijn onnodige kosten.
Een gemeente kan inderdaad niet zomaar testamenten opvragen. Dat kunnen alleen (vermoedelijke) erfgenamen. Dat kost inderdaad vaak 2 weken tijd. Het opvragen van een testament heeft ook meestal geen zin omdat mensen die langdurig van een uitkering leven meestal geen testament hebben. Bovendien is het niet de taak en de bevoegdheid van een gemeente om testamenten uit te voeren. Dat kunnen alleen de erfgenamen zelf doen.
U vraagt of de gemeente u kan verplichten om afstand te doen van de erfenis. Als u erfgenaam zou zijn, zou u de keuze hebben tussen: 1) betalen aan de gemeente of 2) afstand doen van de erfenis (maar dan zit uw dochter er mee). De notaris heeft gelijk dat de gemeente u in deze situatie niet kan verplichten om afstand te doen. Men kan geen afstand doen van iets wat men niet is of heeft.
Maar het zou voor u handig zijn als de notaris in een briefje zou opschrijven dat niet u maar anderen de erfgenamen van uw broer zijn. Dat kunt u dan de gemeente laten zien.
U schrijft: "Ik, mijn dochter en kleindochter zijn de enige in leven zijnde erfgename". Dat is niet zo. U bedoelt waarschijnlijk te zeggen dat u en uw dochter en kleindochter de enige in aanmerking komende familieleden zijn om van uw broer te erven, als hij geen testament zou hebben gehad. Maar dan u niet alle 3 samen alles erven; dan zou alleen u de erfgename van uw broer zijn. Pas na uw overlijden erft uw dochter. En pas na het overlijden van uw dochter, uw kleindochter.
Ik begrijp dat u er geen zin in hebt om deurwaarders aan de deur te krijgen. Maar dat gaat ook niet gebeuren, want u bent geen erfgenaam van uw broer.
U kunt dit advies ook aan uw dochter en aan de gemeente laten lezen.
Zie vergelijkbare vragen in de subrubriek 'Uitvaart door gemeente; vragen van publiek'.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
TIP
Laat nabestaanden niet onnodig zoeken naar oude polissen. Registreer of u een uitvaartverzekering hebt op Uitvaartverzekeringsregister.nl
Ook verstandig om in te vullen als u GEEN verzekering hebt.
TIP
Bezoek ook eens de video-adviesrubriek: Infotheek - reportages - kijkersvragen - juridische vragen en antwoorden (klik hier).
TIP
Melden van overlijden. Landelijk gratis meldnummer overlijden: 0800-783 73 43.
TIP
Regel hier uw begrafenis of crematie.
Spelregels
