Natuurlijk vs niet natuurlijk(e dood)
8 november 2002
Vraag nummer: 1471 (oude nummer: 1827)
Tue Jan 16 18:02:21 2001
Indien iemand in een ziekenhuis komt te overlijden, en aldaar optimale zorg heeft ontvangen echter bij de klinisch aangevraagde en doorgevoerde obductie blijkt dat de diagnose volledig verkeerd is geweest, in absolute zin een gelukkig weinig voorkomend echter weldegelijk reeel probleem. Is hier dan sprake van natuurlijk overlijden (het natuurlijk verloop van de eigenlijke ziekte) of van niet natuurlijk overlijden (medisch onjuist handelen). (De vraagsteller is AGIO, Pathologie.)
Antwoord:
Tue Jan 16 23:29:23 2001
Geachte heer of mevrouw,
U vraagt of, wanneer iemand in een ziekenhuis komt te overlijden en achteraf blijkt dat de diagnose volledig verkeerd is geweest, sprake is van een natuurlijke dood of van een onnatuurlijke dood.
Dat valt op grond van uw algemene vraag niet te zeggen.
Als de behandeling onjuist is geweest en iemand is komen te overlijden omdat hij of zij - per ongeluk - niet de adequate behandeling heeft gehad, is sprake van een natuurlijke dood. De behandeling heeft de dood niet voorkomen en niet veroorzaakt.
Als de behandeling zelf de doodsoorzaak is (patiënt heeft ziekte A; arts denkt ziekte B en geeft pil B; pil B is per definitie dodelijk voor een persoon met ziekte A; zonder pil B had patiënt nog kunnen leven), dan is sprake van een niet-natuurlijke dood.
Het criterium voor een natuurlijke dood is of de dood spontaan zonder oorzaak van buitenaf is opgetreden.
Overigens wil een niet-natuurlijke dood niet altijd zeggen dat sprake is van 'opzet' of van een 'dader' of van 'schuld'.
Als iemand van de trap valt en zijn nek breekt, is dat een niet-natuurlijke dood. Maar er is niets strafbaars aan.
Als iemand van de trap wordt geduwd etc., is ook sprake van een niet-natuurlijke dood, maar ook van een strafbare handeling van een derde.
Ik kan me voorstellen dat artsen een beetje bang zijn van het begrip 'niet-natuurlijke dood', zeker als behandelend arts, omdat men dan de schuldvraag bij zichzelf zoekt of denkt dat anderen die bij hem zoeken. Soms zal dat zo zijn, als sprake is van een duidelijk aantoonbaar nalatig of fout handelen. Maar dat hoeft niet altijd zo te zijn. Het kan best zijn dat een bepaalde diagnose op een bepaald moment heel moeite te bepalen is, voor elke arts; als achteraf blijkt dat de diagnose fout was (en de behandeling contraproductief was) kan dat best ook niet-verwijtbaar zijn.
mr W.G.H.M. van der Putten
16 januari 2001
