Milieuvergunning mortuarium

19 juli 2002

Vraag nummer: 822  (oude nummer: 1146)

Thu Jul 9 14:23:26 1998

Is voor de exploitatie van een mortuarium, en dan met name het afleggen van overledenen, een milieuvergunning vereist?

Antwoord:

Het verzorgen, afleggen en opbaren van een stoffelijk overschot is op zich niet aan regels gebonden. Alleen mag men een lijk niet openen of beschadigen (gelet op de integriteit van het lichaam ex artikel 11 Grondwet) en men mag het niet conserveren of balsemen (dat is verboden in de Wet op de lijkbezorging). In de praktijk wordt een stoffelijk overschot toch een beetje geconserveerd, omdat men het zo koel mogelijk bewaart of opbaart, maar goed, dat terzijde.
Men kan een dood lichaam ook thuis verzorgen en opbaren en u begrijpt dat daar geen milieuvergunning (op grond van de Wet milieubeheer) voor nodig is. In principe geldt dat ook voor de handelingen in een rouwcentrum of mortuarium.

Mortuaria zijn als type inrichtingen niet vergunningplichting. In de praktijk zijn zij dat veelal toch wel, maar dat komt omdat er koelcellen of andere voorzieningen aanwezig zijn die vanwege het geïnstalleerde motorisch vermogen vergunningplichtig zijn. Of omdat zij deel uitmaken van een complex dat vergunningplichtig is, zoals een ziekenhuis of crematorium. De milieuvergunning (netjes gezegd de vergunning op grond van de Wet milieubeheer of Wm-vergunning) wordt afgegeven door de gemeente. De gemeente volgt daarbij gewoonlijk de adviezen van de inspectie voor de milieuhygiëne. De opinie en aanbevelingen van deze inspectie zijn opgenomen in de 'Inspectie-richtlijn lijkbezorging', die u o.a. bij de inspectie en het ministerie van VROM, waar de inspectie een onderdeel van is, kosteloos kunt opvragen. Als u dat leest, weet u ook zo'n beetje wat de gemeente aan eisen kan stellen.

Dit systeem heeft een vreemde inconsequentie. Wie een professioneel rouwcentrum exploiteert, zal al snel een Wm-vergunning nodig hebben, gelet op de technische installaties. Wie een rouwcentrum(pje)exploiteert zonder grote technische (koel)voorzieningen, is niet vergunningplichtig.
Dat betekent dat beunhazerij 'beloont' wordt doordat men aan geen enkel voorschrift hoeft te voldoen (overigens wel in het kader van de ruimtelijke ordening, denkt u aan het bestemmingsplan), terwijl het serieuze mortuarium aan tal van eisen (met veelal flinke kosten) moet voldoen. Je zou juist verwachten dat het minder professioneel en minder hygiënisch werken juist verboden, ontmoedigd of aan banden gelegd zou worden, maar dat is dus niet zo.

mr. W.G.H.M. van der Putten

10 juli 1998