Wel/niet in koelcel zonder schouwing

16 oktober 2006

Vraag nummer: 4545  (oude nummer: 8383)

Geachte heer,
ik werk in een verpleeghuis, waar het de gewoonte is om overledene bewoners s, nachts zonder nog geschouwd te zijn, alvast in de koelcel te leggen, mag dit, want verschillende huizen, verschillende methode's, want in een ander huis waar ik gewerkt heb mag dit namelijk niet, als er niet geschouwd is, mag de overledene niet in de koelcel geplaatst worden, maar moet in het portaal zelf blijven staan tot er geschouwd is, en dan pas de koelcel in.
Het is wel een interresante discussie, dus ik probeer zo veel mogelijk antwoorden te vinden, maar wettelijk kan ik niets vinden, maar wie weet heeft u daar misschien een antwoord op, en hoe kijkt u daar tegen aan als begrafenisondernemer.
U zal vast ook in verschillende verpleeghuizen komen, hoe gaat men daar mee om,wel/niet in koelcel zonder schouwing .
Alvast bedankt voor uw evt.antwoord en nadenken. Mw.J.Janson

Antwoord:

Geachte mevrouw,

Er zijn geen duidelijke wettelijke regels voor zo'n situatie, maar ik kan wel zeggen hoe het zit.
Er is een verschil tussen het vaststellen van de dood en de lijkschouw. De lijkschouw is bedoeld om na te gaan of sprake is van een natuurlijke dood of niet.
Iedereen kan de dood vaststellen, maar het is veilig om dit door een arts te laten doen.
Het is zo, dat als iemand enige tijd in een koelcel verblijft, hij of zij kan overlijden door onderkoeling. Zolang het lijk niet geschouwd is en toch in een koelcel wordt bewaard, is wellicht achteraf niet meer met zekerheid vast te stellen of de overledene overleden is door een natuurlijke dood of door onderkoeling (een niet-natuurlijke dood). Theoretisch is dan misschien niet meer vast te stellen of het om moord gaat.
Uitvaartondernemers hebben soms een vergelijkbaar probleem als zij de overledene willen afleggen. Als zij dan bijvoorbeeld de buikholte inprikken, of andere handelingen verrichten, is niet meer 100% zeker dat dat niet de doodsoorzaak is.

Ik meen dat men voorzichtigheidshalve een overledene altijd moet schouwen alvorens handelingen te verrichten die op zichzelf al de dood tot gevolg kunnen hebben, zoals koeling.
Ik kijk daarbij ook eens naar arutikel 76, eerste lid, Wet op de lijkbezorging, waar in staat dat men een lijk niet mag vervoeren als een niet-natuurlijke dood niet uitgesloten moet worden geacht. Dat laatste is alleen na een lijkschouwing. Ik meen dat men dat principe, niets doen voordat er zekerheid is, ook op het koelen toe moet passen.

Met vriendelijke groet,

mr W.G.H.M. van der Putten