Vervolg op vraag 14762 (Termijn lijkschouwing: zo spoedig mogelijk)
7 december 2010
Vraag nummer: 7759 (oude nummer: 16232)
Geachte heer van der Putten,
in deze rubriek is al vaker de vraag gesteld: wanneer dient een arts de lijkschouw te komen verrichten. Dachten we dat in de nieuwe wet op de lijkbezorging met de toevoeging "zo spoedig mogelijk" de problemen in met name verpleeghuizen en zorgcentra te hebben opgelost.
Helaas op de website van de vereniging voor specialisten in ouderengeneeskunde lezen we hierover:
(citaat)
de 7.1.Verwacht overlijden
Wanneer dient de behandeld arts geïnformeerd te worden bij verwacht overlijden?
Hierover is geen wet- of regelgeving. In de Wet op de lijkbezorging staat geen termijn genoemd waarbinnen lijkschouwing dient plaats te vinden.
De instelling dient zelf te regelen op welk moment de behandelend of waarnemend arts geïnformeerd moet worden als een medewerker de dood van een patiënt constateert. Als er zonder enige twijfel sprake is van een natuurlijk overlijden en het overlijden overdag plaatsvindt verdient het aanbeveling de arts zo spoedig mogelijk op de hoogte te stellen van het overlijden en de lijkschouw daarop volgend zo spoedig mogelijk te laten plaatsvinden. Als er zonder enige twijfel sprake is van een natuurlijk overlijden en het overlijden in de avond- en nachtelijke uren plaatsvindt, wordt binnen de instelling afgesproken dat de arts telefonisch geïnformeerd wordt over het overlijden. Deze arts beslist wanneer de lijkschouw plaatsvindt en of in tussentijd de overleden patiënt verzorgd kan worden. Uiteraard dient hier rekening gehouden te worden met de wens van de familie.
In het geval er wel enige twijfel is of er sprake is van een natuurlijk overlijden, dient de behandelend arts ook s avonds en s nachts zo snel mogelijk geïnformeerd te worden en dient de lijkschouw zo spoedig mogelijk plaats te vinden.
Als er ondanks het feit dat het overlijden werd verwacht, toch een vermoeden bestaat dat er mogelijk sprake is van een niet-natuurlijke dood, dient het lichaam met rust gelaten te worden tot er is geschouwd. Iedere aanraking van het lichaam kan immers veranderingen aan het lichaam te weeg brengen.
(einde citaat)
Bij mijn weten kent de WLB niet het onderscheid tussen verwacht en onverwacht overlijden en dienen ook de artsen in verpleeghuizen en zorgcentra zoals art 3 van de WLB luidt zo spoedig mogelijk na het overlijden te schouwen en niet te wachten tot de volgende ochtend.
Ook moet hetzij de behandelend arts hetzij de gemeentelijk lijkschouwer de schouw verrichten.
Het overlaten aan een verpleegkundige of verzorgende om in die nachtelijke uren een oordeel te vellen of er sprake is van een niet-natuurlijk overlijden waarna deze alsnog de arts belt om zsm te komen schouwen lijkt me niet correct.
Wat is uw deskundige mening daarover.
Antwoord:
Geachte heer,
Dit lijkt mij niet in overeenstemming met de strekking van de recente wijziging van artikel 3 van de Wlb. Maar dat is een open deur.
Ik kan niet anders dan herhalen wat ik in januari reeds adviseerde, namelijk om de kwestie aan te kaarten bij de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, Postbus 20011, 2500 EA Den Haag, en een afschrift van de site en eventuele andere stukken bij te voegen. De minister kan dan contact opnemen met de Vereniging voor specialisten in ouderengeneeskunde en andere organisaties.
Men heeft graag zulke voorbeelden uit de praktijk, omdat men dan concreet iets in handen heeft waar men zijn verontrusting over kan uitspreken en - met zachte drang - kan overleggen hoe het anders moet. Men kan ook met het ministerie van Volksgezondheid overleggen om samen druk uit te oefenen.
Ook anderen die met dit probleem te maken hebben adviseer ik hetzelfde te doen.
Klagen en voorbeelden aandragen helpt. Niet onmiddellijk morgen of volgende maand, maar wel op de langere termijn.
Er op blijven attenderen heeft op termijn zeker effect.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
