Uitstel lijkschouw = dood door schuld. Regel schouw van overledenen 24 uur per dag

11 maart 2022

Vraag nummer: 64553

Ditmaal geen vraag van een lezer, maar een hartekreet van mijzelf. Overigens ook als lezer.

Ik las zojuist in de digitale editie van het Brancheblad Uitvaartzorg (BU) van vandaag twee bijdragen van forensisch patholoog prof.dr. Frank van de Goot en forensisch onderzoeker en jurist prof.dr.mr. Wilma Duijst. Zij gingen in op de vraag of het verantwoord is om de lijkschouw bij een verwacht overlijden ’s avonds en ’s nachts uit te stellen tot de volgende ochtend.

Er zijn in deze adviesrubriek al vaker vragen van nabestaanden en van uitvaartverzorgers over gesteld.
Bijvoorbeeld vraag 62924 Lijkschouw en verzorging overledene bij 'Verwacht overlijden' of vraag 40823 Lijkschouwing, wanneer moet het uiterlijk na overlijden plaatsvinden?. Zulke vragen staan in de subrubriek 'Lijkschouwing', de subrubriek 'Vaststellen dood / akte van overlijden' en in de subrubriek 'Mortuarium / rouwcentrum', zoals vraag nummer 45074 'Wachten, wachten en wachten op de arts voor lijkschouw'.

In veel verpleeghuizen is het gebruik dat als iemand 's avonds of 's nachts komt te overlijden, de lijkschouw wordt uitgesteld tot de volgende ochtend. Soms blijft iemand dan in bed liggen tot de komst van de arts. Of wordt iemand al overgebracht naar de koeling.

Dat is niet de bedoeling.

Ik ga hier het hele artikel in BU niet overschrijven, maar enkele citaten maken het probleem duidelijk.
Van de Goot: " Als er geen koeling plaatsvindt, zeker bij ouderen, zeker bij infectieziekten (longontsteking, the old man’s friend) kan ontbinding dermate snel gaan dat na meerdere uren zonder koeling een lichaam amper toonbaar is (loslaten van de huid, gasvorming, groene verkleuring)."
Maar als er wel koeling plaatsvindt, is geen schouw meer nodig. Althans niet om vast te stellen dat iemand overleden is. Duijst: "Na een nacht bij 4 graden is elke bejaarde dood", dus nader onderzoek of iemand overleden is, is dan overbodig. En: "Koelhandelingen bij iemand die niet dood verklaard is, neigt op zich reeds naar dood door schuld of erger."

Ik zou zeggen: lees het artikel zelf ook eens.

Van de Goot roept bestuurders van verpleeghuizen op om een 24-uursdienst voor de schouw van overledenen te regelen. Daar ben ik het van harte mee eens.

Uitstel van de schouw is niet alleen in strijd met de wet, maar moreel verwerpelijk.

Persoonlijk ben ik voorstander van lijkschouwing door een (nieuwe) onafhankelijke overheidsinstantie die dag en nacht beschikbaar is voor professionele schouwing. Ik zie daar veel voordelen van: professionaliteit, beschikbaarheid en onafhankelijkheid. Ik hoor regelmatig dat huisartsen het moeilijk vinden om zich als lijkschouwer kritisch onderzoekend op te stellen, omdat dat blijk zou geven van wantrouwen tegen de familie, met wie men als huisarts een vertrouwensband zou behoren te hebben. Een onafhankelijke dienst heeft daar geen last van.
Mijn gedachten daarover, die ik af en toe bij bestuurders en ambtenaren heb laten vallen, hebben geen weerklank gevonden. Men wil er geen geld aan uitgeven.
Bovendien is er anno 2022 het probleem dat te weinig lijkschouwers beschikbaar zijn, zo was recent in het nieuws. Ik denk dat zo'n dienst ook goed bemenst zou kunnen worden met specialistische verpleegkundigen.

W. van der Putten

Antwoord:

TIP
Een uitvaart zoals u dat wilt, zonder compromisssen. Regel hier uw uw exclusieve begrafenis of crematie.

TIP
Laat nabestaanden niet onnodig zoeken naar oude polissen. Registreer of u een uitvaartverzekering hebt op Uitvaartverzekeringsregister.nl
Ook verstandig om in te vullen als u GEEN verzekering hebt.

TIP
Bezoek ook eens de video-adviesrubriek: Infotheek - reportages – kijkersvragen - juridische vragen en antwoorden.
Zoals: Wie is verantwoordelijk voor de kosten van de uitvaart?


TIP
Melden van overlijden. Landelijk gratis meldnummer overlijden: 0800-783 73 43.