Vestiging crematorium
8 februari 2006
Vraag nummer: 4269 (oude nummer: 7442)
Beste Willem,
Als ik mij goed herinner is er voor een vestiging van een crematorium op een begraafplaats geen bestemmingsplan wijziging nodig. Vestiging van een crematorium valt onder de bestemming begraafplaats.
Weet jij of hier jurisprudentie over is?
Groet,
Fok de Wit
Antwoord:
Beste Fok,
Leuk weer eens van je te horen.
Bestemmingsplannen en de formuleringen van toegestane activiteiten in een plan zijn altijd lastige dingen. Daar zijn geen landelijk uniforme regels of omschrijvingen voor. Het kan zijn dat in bestemmingsplan A de aanwezigheid van een crematorium op een begraafplaats toegestaan is, en in bestemmingsplan B niet. Het hangt er van af hoe ruim of hoe eng de bestemming 'begraafplaats' in dat plan is omschreven. Het is niet per definitie ja of nee. Het hangt ook van de manier van omschrijven van andere definities in een plan af, of iets ruim of niet ruim is. Vaak is het gewoon niet direct helder.
Of hier jurisprudentie over is, is lastig te zeggen. Want áls er jurisprudentie over is, ligt die op het werkterrein van de ruimtelijke ordening en niet op het terrein van de lijkbezorging. En daar heb ik minder zicht op.
Ik heb even in mijn Handboek Wlb uit 1993 gekeken en gelezen (blz. 252) dat in een uitspraak van de Afdeling rechtspraak van de Raad van State van 29 januari 1992 is beslist dat voor de vestiging van een crematorium op een begraafplaats geen wijziging van het bestemmingsplan nodig was. Maar zo'n uitspraak zegt weinig, als je niet weet wáár dat speelde en hoe dan de tekst van dat bestemmingsplan luidde. Dat weet ik niet. Ik heb geen nadere gegevens, zelfs niet de tekst van de uitspraak, want die is nergens gepubliceerd. Ik heb echter in de kantlijn van mijn boek gekrabbeld dat er een andere uitspraak of andere visie is, waarover meer zou staan in het tijdschrift Bouwrecht van januari 1996. Maar een tekst daarvan heb ik niet. Wellicht ligt die ergens tussen een van de vele stapels jurispudentie en artikelen die ik ooit nog eens moet doorlezen en wellicht verwerken in een volgende druk van mijn boek. Ogenschijnlijk zijn het twee tegengestelde uitspraken, die van 1992 en 1996. Je kunt overigens alleen conclusies trekken als je de onderliggende stukken van beide zaken met elkaar kunt vergelijken.
Bij dit soort dingen is het echter ook zo dat je ook houvast kunt hebben aan uitspraken op heel ander vlak. Ik noem maar iets geks: mag de kermis op het marktterrein staan. Of mag je een fietsenwinkel beginnen in een pand dat de bestemming autogarage heeft. Het kan zijn dat daar argumentaties of vergelijkingen worden gebruikt, die zeer wel toepasbaar zijn op de verhouding begraafplaats - crematorium. Maar om te weten of zoiets hout snijdt en kans maakt om eventuele bezwaar- en beroepsprocedures te doorstaan, moet je vooral kennis van het ruimtelijke ordeningsrecht hebben.
Zie ter vergelijking ook vraag 6160 "Bestemmingsplan en rouwcentrum" in de sub-rubriek Overige onderwerpen: Mortuarium / rouwcentrum.
Overigens meen ik dat jouw vraag vooral theoretisch is en voor de praktijk weinig betekenis hoeft te hebben. Er zal namelijk toch altijd al een besluit van de gemeenteraad voor de vestiging van een crematorium nodig zijn. Als het gaat om een bijzonder niet-gemeentelijk crematorium, schrijft artikel 53 Wlb dat voor. Als het gaat om een gemeentelijk crematorium ligt het voor de hand dat de raad het bestuursorgaan is dat zo'n besluit mag nemen. Want zo'n soort besluit is gewoonlijk niet gedelegeerd aan het college van burgemeester en wethouders. Als er toch altijd al een raadsbesluit nodig is, dan kan de raad in één moeite door het bestemmingsplan aanpassen, als dat niet voldoende mogelijkheden zou bieden. Want dat is óók een raadsbesluit.
OK, lastig is dan wel dat de bezwaren- en beroepsprocedures vervolgens uiteen lopen.
Met vriendelijke groet,
Willem van der Putten
