26 augustus 2003
Vraag nummer: 2421 (oude nummer: 2964)
Geachte heer,
Ik kon deze zomer in het buitenland een open dag bezoeken van een stedelijk rouwcentrum annex crematorium. Wat daar opviel was een verregaande automatisering van het 'beheer' van de overledenen die worden binnengebracht, verzorgd en uitgevaren. Alle overledenen worden bij binnenkomst digitaal gefotografeerd en opgeslagen in een centrale database. Vervolgens wordt er een naamplaatje geprint met een unieke barcode die middels een polsbandje aan de overledene wordt bevestigd. Mocht er onverwachts een overledene gaan zwerven, dan is middels een scanner eenvoudig de identiteit van de overledene te achterhalen.
Zou het ook geen idee zijn om dit in Nederland in te voeren?
Gelukkig gebeurt het bijna nooit maar een heel enkele keer haalt het de krant: de verwisseling van stoffelijke overschotten. In april van dit jaar gebeurde dat in Crematorium Middelburg. In het door mij bezochte uitvaartcentrum zijn dit soort vergissingen practisch uitgesloten.
Antwoord:
Geachte heer,
Vergissingen zijn nooit uit te sluiten, ook niet bij een naamplaatje en barcode en polsbandje. Als de verkeerde persoon wordt gefotografeerd of als het polsbandje aan de verkeerde persoon wordt vastgemaakt, is het leed al ontstaan.
In feite is dat ook gebeurd in de zaak die u aanhaalt en die enkele maanden geleden de kranten haalde: medewerkers van het crematorium te Middelburg zouden 2 overledenen hebben verwisseld.
Echter, wat er in de kranten stond was onjuist. Het was geen vergissing van het crematorium, maar van de uitvaartondernemer die bij de verkeerde persoon de verkeerde papieren had meegeleverd.
Om in uw voorbeeld te blijven: als de uitvaartondernemer de verkeerde persoon een polsbandje omdoet met de verkeerde barcode etc., helpt controle van het crematorium ook niet, want die controle klopt. En de controle klopte in Middelburg ook. Het stomme van het verhaal over Middelburg is dat het crematorium negatief in het nieuws kwam, terwijl de fout bij de uitvaartondernemer lag.
In het systeem van de wet en in uw verhaal kán een crematorium zo'n fout dan ook niet herkennen. Als de uitvaartondernemer of het rouwcentrum de verkeerde persoon registreert, houdt het op.
In het Middelburgse verhaal gooide Justitie er nog een schepje bovenop, door te stellen dat ze onderzoek zou doen naar strafbare feiten. En later stond in de krant dat Justitie niet tot vervolging van crematoriummedewerkers zou overgaan. Dat is ook al weer zo'n halfslachtig bericht, omdat het suggereert dat die medewerkers (wel) een fout hebben begaan, maar Justitie de zaak toch maar laat zitten.
De correcte weergave van de situatie zou zijn, dat de medewerkers van het crematorium geen enkele blaam trof. Zij hebben gedaan wat zij volgens de wet moeten doen: de met de kist meegeleverde papieren vergelijken met het op de kist aangebrachte unieke registratienummer. De wet gaat er dan van uit dat de uitvaartondernemer alles goed aanlevert. Maar als de uitvaartondernemer een dubbele fout maakt en de verkeerde persoon aanlevert in een kist met een nummer dat correspondeert met verkeerde papieren, dan kan de houder van een crematorium (of begraafplaats) controleren wat hij wil, maar dan is het onmogelijk die fout te ontdekken.
De wrange grap is dat de wetgever alleen fouten van het crematorium strafbaar heeft gesteld, maar geen fouten van de uitvaartondernemer. En dan valt er niets meer te vervolgen. Waarschijnlijk is Justitie ook tot dat besef gekomen, maar heeft óf Justitie dat verhaal maar half naar buiten gebracht óf hebben kranten het maar half overgenomen.
Hoe dit alles ook zij: bij elk systeem zijn fouten mogelijk als zij gemaakt worden bij de 'intake' van het systeem.
mr W.G.H.M. van der Putten
Spelregels
