20 maart 2007
Vraag nummer: 4710 (oude nummer: 9059)
Mijn moeder is 12 jaar geleden overleden. Zij had vier dochters, waarvan ik één ben. Op haar verzoek is zij gecremeerd. Wij hebben haar bijgezet in het graf van haar moeder en zuster op de begraafplaats van Ede (gld.), omdat wij nog een plekje wilden hebben om haar te kunnen bezoeken. Ondanks dat er enige weerstand was van de jongste zus, zij vond dat zij haar moeder voor de tweede keer ging begraven, stemde zij daarmee in. Mijn moeder heeft voor haar dood te kennen gegeven, dat zij het liefst bijgezet zou willen worden in het graf bij haar moeder en zuster (volgens drie van de vier zussen).
En zo is gebeurd.
Enkele jaren later is er onenigheid ontstaan tussen drie zussen met de jongste zus en is het contact met de jongste zus geheel verbroken.
Zij was rechthebbende van het graf, omdat zij de grafrechten had. Dit heeft zij zonder overleg bij het overlijden van moeder geregeld.
Wij als drie gezusters bezochten regelmatig het graf van mijn moeder.
Tot 12 jaar na het overlijden van moeder, heeft mijn jongste zus zonder overleg of ons te waarschuwen de urn op laten graven en deze uitgestrooid in Indonesie. Volgens haar was dat de wens van moeder, liet ze ons via een kaartje weten. Dat was geheel nieuw voor ons.
Dat is nooit haar wens geweest. Zij is Indonesie juist uitgevlucht met haar vier kinderen. Ze had een Hollandse moeder, die haar hier heeft opgevangen. Ze had nog weinig met het land zoals het toen was. Haar hele familie zit in Nederland en niemand in Indonesie. U begrijpt tot groot verdriet van de zusters die het graf regelmatig bezochten.
Is de gemeente niet in gebreke. Had zij niet moeten vragen of publiceren of er nog nabestaanden zijn die hierop tegen waren.
De grafrechten lopen namelijk binnen een jaar af. Mijn jongste zus heeft laten weten dat zij deze niet wil verlengen. Wij nemen aan dat ze daarom onze moeder daar heeft weggehaald. Ze gunde ons de grafrechten en het as van onze moeder niet.
Het is diep triest dat moeder geen grafrust is gegund. Is het toegestaan om na 12 jaar de urn op verzoek van de rechthebbende zonder vooraankondiging aan haar andere drie zusters alsnog op te graven en uit te strooien en dan doormiddel van een briefje laten weten dat het haar wens was, wat niet zo is. Kunt u ons advies geven. De gemeente Ede laat weten dat ze alleen met rechthebbende te doen hebben en niet op zoek gaan naar andere nabestaanden. Er was weinig begrip.
Antwoord:
Geachte mevrouw,
Een heel erg vervelend verhaal. Maar wettelijk is het zo dat de persoon die de grafrechten heeft, mag beslissen over het verwijderen van de asbus uit het graf en over een andere bestemming zoals het uitstrooien van de as.
De gemeente is niet in gebreke. Een gemeente hoeft geen andere nabestaanden op te sporen. Sterker, dat kan ze ook niet, ze heeft daar niet de middelen voor. En het heeft geen zin, want de wet geeft andere nabestaanden geen zeggenschap.
Bedenkt u ook eens wat voor operatie het is om soms tientallen of zelfs meer dan honderd erfgenamen van een overledene op te sporen. Dat kost soms een jaar werk. En wat moet de uitkomst zijn als de nabestaanden elkaar tegenspreken, of 4 of 7 varianten verzinnen? Omdat het bijna onmogelijk wordt om dan nog keuzes te maken, wilde de wetgever de zeggenschap aan één persoon toevertrouwen. Vanuit de gedachte dat wie de zorg voor een graf op zich neemt, waarschijnlijk iemand met veel gevoel en compassie voor de overledene is.
Ik merk op dat het ook niet de schuld van de gemeente is dat uw jongste zus gehandeld heeft zoals zij gehandeld heeft. Wettelijk kon uw jongste zus dit doen, maar moreel had zij natuurlijk het recht niet aan haar zijde.
Maar daar is helaas niets meer aan te veranderen.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
Spelregels
