Geschil over asbestemming; vasthouden asbus door crematorium
26 februari 2009
Vraag nummer: 6215 (oude nummer: 12391)
Geachte Mijnheer
Graag een antwoord op het volgende:
Volgens Testament ben ik de Opdrachtgever voor de crematie van mijn zus. Zover mij bekent dus ook verantwoordelijk voor zowel de asbestemming/ verdeeling hiervan.
Tot zover duidelijk?
De Dochter van overledene probeert via een advocaat dit te verkomen. Deze heeft nu opdracht gegeven om de as niet vrij te geven.
Vraag:
Heeft hij hiertoe het recht zonder besluit van een Rechter?
Heeft het Crematorium zich hier aan te houden?
Zoniet, hoe verder te handelen.
Met vriendelijke Groeten
XX
Antwoord:
Geachte heer of mevrouw,
Als opdrachtgever van de crematie bent u volgens de wet ook degene die over de bestemming van de as beslist. Maar - ook volgens de wet - moet u zich daarbij wel laten leiden door de wens of vermoedelijke wens van de overledene.
Als de dochter van de overledene iets anders wil dan u, kan zij inderdaad een advocaat inschakelen die het crematorium kan verzoeken om de asbus nog niet vrij te geven. Maar alleen dat zoek is onvoldoende; dat werkt wel even, maar niet eindeloos. U bent degene met wie het crematorium een overeenkomst heeft; u kunt de asbus opeisen. Het crematorium kan de asbus wel een paar weken ophouden om een andere betrokkene de gelegenheid te bieden om een rechtszaak te beginnen. Maar als die geen rechtszaak begint, is er geen reden om de asbus langer vast te houden.
U vraagt of een advocaat of een crematorium een recht of een plicht hebben om de asbus vast te houden. Een advocaat kan vragen om een asbus even vast te houden, om te voorkomen dat er plotseling iets onomkeersbaars gebeurd; bijna letterlijk, om te voorkomen dat een asbus zonder deksel plotseling wordt omgekeerd. Het is dan een maatschappelijk plicht van het crematorium om daar aan mee te werken, om het recht de kans te geven zijn loop te nemen. Dat wil zeggen, om binnen een paar weken in goed overleg een oplossing te bewerkstellingen, of om een rechtszaak te beginnen. Als een rechtszaak over de asbus loopt, moet het crematorium de asbus ook vasthouden. Strikt juridisch hoeft dat niet, maar anders kan een advocaat ook beslag laten leggen door een deurwaarder, wat alleen maar extra moeite en kosten oplevert, maar verder niets. Dan is het voor alle partijen gunstiger als het crematorium zijn maatschappelijke verantwoordelijkheid neemt en vrijwillig doet wat anders waarschijnlijk toch zou gebeuren. Maar als er geen oplossing komt en er geen rechtszaak begonnen wordt, moet het crematorium de asbus gewoon afgeven aan de opdrachtgever of diens andere aanwijzing volgen. Een crematorium mag een asbus mijn inziens niet langer dan een weer of 3, 4 'zomaar' vast houden.
Als het crematorium de asbus toch langer vasthoudt zonder dat er een rechtszaak begonnen is, schiet ze het doel voorbij. En kan de opdrachtgever zelf een rechtszaak tegen het crematorium beginnen, want dat handelt dan in strijd met de overeenkomst. Dat kan wel even gerechtvaardigd zijn, maar niet lang.
Dit soort kwesties is al vaker in deze rubriek behandeld en wel in vragen in de subrubriek Cremeren > Keuzes en zeggenschap over as. Ik adviseer u daar even te zoeken en te kijken.
Los van de verwikkelingen lijkt het mij verstandig om goed voor ogen te hebben waar het in deze zaak om gaat. De wens van de overledene staat volgens de wet voorop en in een rechtszaak zal de rechter ook altijd vragen wat die wens was en hoe dat aangetoond kan worden. Dat zal hij zowel aan u als aan de dochter vragen.
Als u weet dat de dochter conform de wens van de overledene handelt, heeft een rechtszaak geen zin voor u. Dan kunt u beter meteen toegeven. Als u weet wat de wens van de overledene was, zal u hem ook moeten aantonen. Kunt u dat? Staat dat in het testament? Zijn er verklaringen van derden die weten wat de wens of vermoedelijke wens was? Het is goed om daar eens over na te denken voordat u het op een rechtszaak laat aankomen.
Als niemand de wens van de overledene kent of aannemelijk kan maken en de ene partij wil de as verstrooien en de andere partij wil de as ergens bijzetten, of deels ergens bijzetten, dan kiest de rechter gewoonlijk voor het bijzetten van de asbus. In alle tot nu toe bekende rechtszaken kiest de rechter voor behoud van de asbus, omdat verstrooien later ook nog kan en omgekeerd niet. Misschien ook goed om te weten voordat u er veel tijd en energie en kosten in stopt.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
