Ex-echtgenoot regelt crematie en verstrooit as, ondanks afspraken; positie testament
14 december 2008
Vraag nummer: 5983 (oude nummer: 11963)
Enige maanden geleden is mijn enige zuster overleden.Ze had een testament, waarin stond dat haar echtgenoot haar enige erfgenaam was. Maar dat haar bezittingen ingeval van een scheiding van meer dan een jaar anders verdeeld moesten worden.
Dat was in dit geval de zaak. Aangezien niemand wist wat er in haar testament stond, was haar ex-echtgenoot aan wezig bij de regeling van de crematie. Hij was kennelijk nog steeds overtuigd dat hij de enige erfgenaam was, en de rest van de aanwezige familie ook (hij had kennelijk niet zijn huiswerk gedaan bij de scheiding). Dus heeft hij bij het uitvaartcentrum alle papierwerk getekend. Hierbij werd met mij en enige andere familieleden afgesproken dat de ex-echtgenoot de urn met as na dertig dagen op zou halen en de urn daarna zou overhandigen aan de echtgenoot van mijn andere overleden zuster, die in Frankrijk woont. Daar zou de as uitgestrooid worden. Helaas heeft de ex-echtgenoot zich niet aan de afspraak gehouden en de as op eigen houtje uit gestrooid in Nederland. Ik ben hier erg van ondersteboven en weet niet goed wat ik hiermee aanmoet. Hij is geen erfgenaam meer, maar ik nu wel. Mijn andere probleem is dat ik in Amerika woon. De advocaat die haar estament heeft opgemaakt is testamentair-executeur. Had mijn ex-zwager het rechtom dit te doen?
Bij voorbaat mijn dank voor uw advies
XX
Antwoord:
Geachte mevrouw,
Testamenten zijn heel vervelende en heel onhandige dingen als het om uitvaarten gaat. Het origineel is namelijk bij de notaris en soms is niet bekend wie - volgens het testament - de uitvaart zou moeten regelen, etc. Als dan later de inhoud van het testament bekend wordt, is het te laat.
Ik adviseer dan ook altijd nog zaken rond de uitvaart niet alleen in het testament te regelen, maar er minstens voor te zorgen dat de inhoud van het testament bij enkele vertrouwde personen bekend is. Of dat men een kopie onder gesloten enveloppe heeft, zodat men er niet op hoeft te wachten totdat iemand ooit een keer later op de idee komt een notaris te vragen. Dat duurt allemaal te lang.
U verwijt uw voormalige zwager zijn huiswerk niet goed te hebben gedaan bij de scheiding. Maar het is maar de vraag of hij de exacte inhoud van het testament kende of kon kennen. Een echtgenoot hoeft dat niet aan de andere echtgenoot mede te delen. Een notaris hoeft dat niet te laten zien. Misschien heeft uw zuster haar toenmalige echtgenoot destijds alleen de grote lijn van de inhoud verteld en geen details. Misschien wel en is hij het inmiddels weer vergeten. Maar hij had ten tijde van het overlijden ook de tekst van het testament niet.
Maar dat is nu achteraf gepraat, waar u niets mee opschiet.
Volgens Nederlands recht is niet een erfgenaam per definitie belast met het regelen van de uitvaart. Dat kan iedereen doen die zich de situatie aantrekt. Dat kan een familielid zijn, maar ook een voormalige echtgenoot of een goede vriend. Iedereen die het wil doen, kan de uitvaart regelen.
Het is mogelijk om in een testament iemand aan te wijzen die dat doet. Maar ja, dan moet dat wel bekend zijn. U schrijft dat de advocaat die het testament heeft opgesteld ook als executeur-testamentair is aangewezen. Wel, dat kan geen advocaat zijn (misschien in Amerika wel); in Nederland kan alleen een notaris een testament opmaken. Daarmee is nog niet gezegd dat deze notaris de uitvaart had moeten regelen; dat hangt af van wat in het testament staat. Maar als niemand weet dat die notaris van het overlijden in kennis moet worden gesteld, gebeurt er feitelijk ook niets.
Dat uw voormalige zwager de crematie heeft geregeld en daar voor tekende, was onder omstandigheden waarschijnlijk juist. In ieder geval juridisch en wettelijk mogelijk.
U hebt met hem de afspraak gemaakt dat hij de urn zou overhandigen aan een andere zwager. Dat heeft hij niet gedaan. Uw voormalige zwager heeft de as in Nederland verstrooid. Tja, dat is dan niet zo netjes. U kunt er boos en verdrietig en teleur gesteld over zijn. Dat is begrijpelijk. Maar daar is dan feitelijk niets meer aan te veranderen.
Als uw voormalige zwager voor de crematie heeft getekend, is hij volgens de wet ook degene die mag beslissen wat er met de as gebeurt. Dan is het volstrekt legaal als hij besluit om de as te verstrooien. Volgens de wet kan en mag hij dat. Het is alleen niet netjes als hij eerst iets anders had toegezegd.
Zowel juridisch als feitelijk is er niets tegen te doen, helaas.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
