Het volgende deed zich onlangs voor: Vrouw overlijdt en de uitvaart betreft een crematie. Haar echtgenoot is reeds lang geleden begraven. Mogen de stoffelijke resten van de man na opgraving samen met de echtgenote worden gecremeerd. Als dit niet is toegestaan, kun je dan een verzoek indienen om te ruimen en indien dit wordt gehonoreerd, mag het dan wel?
Antwoord:
Sun Nov 28 14:49 1999
Geachte heer,
De vraagstelling is wat theoretisch, omdat ik denk dat het praktisch niet te realiseren is. Een begraven man mag inderdaad worden opgegraven en diens resten worden gecremeerd. Maar daar is wel verlof van de burgemeester voor nodig. Ik denk niet dat dat binnen de paar dagen te regelen is, waarbinnen de vrouw gecremeerd wordt, tenzij men alles ruim tevoren ziet aankomen en het verlof tevoren regelt.
Een verzoek om te ruimen hoeft een beheerder van een begraafplaats niet te honoreren. Hij kan ook niet worden gedwongen, als hij al gewillig is, om dat binnen een paar dagen te doen. Een formeel probleem is het volgende. De begraafplaatshouder moet een voorgenomen ruiming ook twee maanden van te voren aanmelden bij de inspectie voor de milieuhygiëne. Dat is in de praktijk een wassen neus, omdat de inspectie er helemaal niets mee doet.
Althans, van de afgelopen 8 jaar, sinds dit wettelijk voorschrift is ingevoerd, is mij geen geval bekend waarbij de inspectie op de melding heeft gereageerd. Maar ja, het is wel een voorschrift waar de begraafplaats zich aan moet houden. Het is mij niet bekend of de nieuwe Inspectie-richtlijn lijkbezorging daar feitelijk een soepele regeling voor geeft; dat ware wel aan te bevelen.
Ruiming kan overigens alleen aan de orde zijn als de overledene meer dan 10 jaar geleden is begraven en de wettelijke termijn van grafrust is verstreken.
Ik verwacht ook dat veel beheerders er bezwaar tegen hebben om zo'n geval als ruiming te behandelen.
Velen hebben voor een opgraving een tarief in de legesverordening staan; voor ruiming niet, omdat dat gewoonlijk een beheersaspect is om het graf weer voor een volgende uitgifte vrij te maken. Als men de zaak formeel als ruiming behandelt, kan men geen kosten in rekening brengen. Dat zullen ze ook niet leuk vinden.
Dan de wettelijke aspecten rond de crematie van de vrouw. De wetgever gaat er van uit dat iemand alleen gecremeerd wordt, niet met anderen samen. De as moet in een asbus worden geborgen. De asbus moet geïdentificeerd zijn; het moet duidelijk zijn wiens as in de bus is. Pas na een maand mag de asbus aan de familie ter beschikking worden gesteld. Vanaf dat moment kan de as van de vrouw met de as van de man vermengd worden. De familie wil de as al direct bij de crematie vermengen. Ik zie er feitelijk geen bezwaar tegen (als je de resten van de man inderdaad tijdig, binnen 5 dagen na het overlijden van de vrouw, ook in het crematorium weet te krijgen). Of de as direct wordt vermengd, of pas na een maand, lijkt mij feitelijk om het even. Maar ik denk dat de wet voor zo'n praktische benadering formeel geen ruimte laat. Ik denk dat de 1 maand-termijn ook opgaat voor het cremeren van de resten van de man.
Ik weet zo niet uit het hoofd of die termijn van een maand bij het ministerie van Binnenlandse Zaken in het kader van de evaluatie van de wet is aangekaart als zijnde een feitelijk overbodige hobbel. Deels is het immers een formaliteit. Anderzijds heeft die maand wel nut, als er binnen de familie onenigheid is over de bestemming. De maand voorkomt dat de opdrachtgever voor de crematie onmiddellijk de asbus in zijn/haar bezit kan krijgen en dingen kan doen waar de familie het, gelet op de wens van de overledene, niet mee eens is. Men kan dan binnen die maand nog onderling overleg voeren en een passende oplossing vinden. Of er is tijd om zich tot de rechter te wenden, als men er minnelijk niet uitkomt. Als de as 2 dagen na de crematie verstrooid wordt, is het te laat.
Persoonlijk ben ik, alles wegende, voorstander van die 'afkoelingstermijn' voor de bestemming van de as.
In de meeste gevallen is het een formaliteit, maar het kan ook wel eens familiedrama's voorkomen.
mr W.G.H.M. van der Putten
28 november 1999
Zie voor de vraag of twee lichamen samen in een kist begraven of gecremeerd mogen worden ook:
Spelregels
