De rechthebbende op as komt verplichtingen niet na; mag de as aan andere kinderen worden gegeven?
7 september 2011
Vraag nummer: 25932
De rechthebbende van de as voldoet niet aan de verplichtingen. Deze persoon is een kind uit een eerste huwelijk van de overledene. Uit een tweede huwelijk zijn zes kinderen. Deze willen graag de as. Kan het crematorium in dit geval de as aan hen meegeven. De crematie heeft in 2003 plaatsgevonden en de as staat sinds 2007 in protocol.
Ik wacht uw antwoord af.
Antwoord:
Geachte mevrouw,
Ik weet niet of het crematorium de as aan de kinderen uit het tweede huwelijk kan afgeven. Dat hangt van het volgende af.
Mij is niet duidelijk wat u bedoelt als u schrijft 'De rechthebbende voldoet niet aan de verplichtingen'. Welke verplichting? De bestemming van de as aan te geven of om zijn rekeningen te betalen of beide? Of een andere verplichting?
Ik neem aan dat de persoon die u aanduidt met 'de rechthebbende van de as' ook de opdrachtgever van de crematie was, met wie een overeenkomst tot crematie aangegaan is. En die dan door die overeenkomst gebonden kan zijn aan algemene voorwaarden.
Ik kijk eerst maar eens de verplichting om de bestemming van de as aan te geven.
Als ik het goed heb, hanteert uw crematorium de algemene voorwaarden van de LVC. De versie die ik in archief heb, is die van januari 2007. In artikel 11 van deze algemene voorwaarden staat: 'Indien de asbestemming niet binnen zes maanden na de datum van crematie aan het Crematorium
schriftelijk is medegedeeld, is het Crematorium – na schriftelijke aanmaning aan de opdrachtgever –
gerechtigd de as te verstrooien.'
De vraag is nu (dat weet ik niet, maar u waarschijnlijk wel) of uw crematorium in 2003 bij het aangaan van de overeenkomst tot crematie ook al algemene voorwaarden hanteerde, die een gelijke of soortgelijke bepaling bevatte. In dat geval is de opdrachtgever van de crematie aan die algemene voorwaarden gebonden en zou u gerechtigd zijn om de as te verstrooien.
Het verstrooien van as staat gelijk aan het ruimen van de asbus. De as zou na verstrooiing/ruiming 'vernietigd' of 'weg' zijn. Ik formuleer dat even een beetje vreemd, maar geef dat aan om een (juridische) basis te hebben voor de volgende stap. Als de as toch 'weg' zou zijn, kan niemand er meer rechten op doen gelden. En dan staat het de persoon of instelling die over de as beschikt ook vrij om de as aan een ander te geven. In dit geval dus aan de kinderen uit het tweede huwelijk.
Als de verplichting waar de gerechtigde op de as niet aan voldoet, het niet betalen van een rekening is, is artikel 11 van de algemene voorwaarden niet van toepassing. Dan zou u de as nog niet mogen verstrooien.
Helaas bevatten de algemene voorwaarden geen regeling voor het geval niet betaald wordt. Ja, wel zaken zoals dat men de kosten van incasso en rente verschuldigd is. Maar niet over wat er dan met de as mag of moet gebeuren, als die nog bij het crematorium is.
U schrijft dat de as sinds 2007 'in protocol' is. Dat klinkt indrukwekkend, maar ik weet niet wat dat betekent. En wat daar de juridische grondslag van is. En of dat juridische gevolgen heeft. Ik vermoed van niet, maar ik weet gewoon niet wat het inhoudt.
Overigens vind ik de regeling in artikel 11, dat als de asbestemming niet binnen zes maanden na de datum van crematie is medegedeeld, het crematorium de as mag verstrooien, niet erg goed doordacht. Iemand die zich benadeeld voelt kan namelijk makkelijk zeggen dat deze regeling in strijd is met de bepaling in de wet dat een asbus pas na 10 jaar geruimd mag worden. Daar heeft bij mijn weten nog geen rechter en ook de Ombudsman uitvaartwezen zich nog niet over uitgelaten. Maar het is niet heel sterk. Sterker zou het zijn, als de regeling zo zou luiden dat de opdrachtgever zonder tijdig andersluidend bericht opdracht zou geven om de as te verstrooien. De opdrachtgever mag namelijk wel binnen 10 jaar de bestemming van de as aangeven en wijzigen, maar de crematoriumhouder mag niet binnen 10 jaar ruimen. Mijn formulering haakt aan het op eerste, terwijl de algemene voorwaarden toch een beetje botsen met het tweede.
Ik mis in de algemene voorwaarden een regeling dat als de 'gerechtigde' op de as (dat is een betere term dan 'rechthebbende'; men is rechthebbende van een graf of een nis waar grafrechten op rusten, maar op as rust geen recht. Een recht heb je op de plaats waar de as zich bevindt. Men is wel gerechtigd om over de as te beschikken. Dat is allemaal net even iets anders) niet betaalt voor de crematie of de bestemming van de as, daar ook consequenties aan verbonden zijn qua het bestemmen van as.
Enfin, u weet zelf of er in 2003 al gelijke algemene voorwaarden waren en u weet aan welke verplichting niet wordt voldaan. En dan kunt u zelf concluderen of u de as mag verstrooien of afgeven aan derden, of niet.
Als de zaak hangt op openstaande rekeningen, mag u de as nu nog niet afgeven. Dan moet u de asbus 10 jaar bewaren totdat u de asbus mag ruimen. Op dat moment - 10 jaar na de crematie - mag u de asbus wel aan derden afgeven.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
