Vragen over mogelijkheden met de as
28 september 2002
Vraag nummer: 1173 (oude nummer: 1508)
Tue Mar 16 12:01:14 1999
Wie is de rechthebbende op de as van de overledene. Wat mag/mogen hij/zij met de as doen en wat is niet toegestaan. Indien er verschillende wensen zijn is het dan toegestaan de as te 'delen'?
Antwoord:
Tue Mar 16 23:47:51 1999
Geachte heer of mevrouw,
U stelt een paar vragen over de as van een overledene.
De eerste is: "Wie is de rechthebbende op de as van de overledene?"
Mijn antwoord: het gaat niet om een 'rechthebbende' (dat klinkt als een soort eigenaar, net zoals bijvoorbeeld van een eigen graf), want niemand 'bezit' de as. Het gaat er om - en dat zult u ook bedoelen - wie er zeggenschap over de as heeft (dat is iets anders dan eigendom).
Zeggenschap over de as heeft de persoon die de opdracht heeft gegeven om de uitvaart te regelen (die het verlof tot verbranding bij de gemeente heeft laten aanvragen en die de opdracht tot crematie bij het crematorium heeft gegeven). Deze persoon mag volgens de Wet op de lijkbezorging ook bepalen wat er met de as gebeurt. Alleen moet hij zich daarbij laten leiden door de wens van de overledene.
Uw tweede vraag is wat iemand met de as mag doen en wat niet is toegestaan.
Er mag heel veel. Maar het uitgangspunt van de wet is dat iemand die de zorg voor de as heeft, er mee doet wat de overledene gewild zou hebben. Als hij dat niet doet, mogen derden hem of haar daar op aanspreken. Als de betreffende persoon weigert de wens van de overledene uit te voeren, dan kunnen derden bij de rechter vragen dat af te dwingen. Een rechtszaak speelt natuurlijk alleen in een alleruiterste geval, waarin goed overleg eerder onmogelijk bleek en wanneer men kan bewijzen of goed aannemelijk kan maken wat de wens van de overledene was.
De as mag worden verstrooid en worden bijgezet in een columbarium of een urnengraf of gewoon graf.
Dat mag zowel in binnen- als buitenland. Men mag de asbus ook thuis bewaren. Verstrooien mag op een officieel strooiveld, maar ook op zelfgekozen plekken binnen een gemeente wanneer die plaatsen tenminste niet zijn uitgesloten bij gemeentelijke verordening. De as mag ook worden verdeeld en door verschillende nabestaanden worden bewaard. De as mag deels worden bewaard en deels verstrooid
Uw derde vraag luidde: "Indien er verschillende wensen zijn, is het dan toegestaan de as te verdelen?"
Ja, dat is toegestaan. Maar degene die de opdracht voor de crematie heeft gegeven, heeft in principe zeggenschap over alle as en hoeft dus niet zonder meer toe te staan dat een ander familielid voor een deel een andere bestemming wil. De wetgeving hierover is nog vrij jong, zo'n 11 maanden oud. Er zijn nog geen rechtszaken waarin is beslist over onenigheid tussen nabestaanden over de verdeling van de as.
Over problemen bij de verdeling van de as zijn het afgelopen jaar diverse vragen gesteld. U doet er goed aan ook even oude vragen in deze rubriek te raadplegen.
mr W. van der Putten
16 maart 1999
