In 1996 is mijn moeder gecremeerd en in een metalen asbus begraven in droge zandgrond. Zes kinderen willen de as gaan uitstrooien conform de wens van mijn moeder, en een kind is daarop tegen. Volgens de begrafenisondernemer van destijds zat er toentertijd geen plastic zak om de as heen en is het dunne metaal van de asbus vergaan, zodat opgraven geen zin heeft. De as heeft zich volgens de begrafenisondernemer vermengd met de aarde.
Mijn vragen: Was een plastic zak om de as toentertijd verplicht of is die verplichting later ingevoerd,
was een metalen asbus toen gebruikelijk of bestonden er ook kunststof asbussen,
hoe weet ik of de as in een metalen asbus zit (van het crematorium krijg ik als dochter geen inzage in het formulier omdat ik niet de aanvrager ben maar een medewerker van het crematorium deelde me mede dat de soort bus niet vermeld staat op het formulier),
vergaat de metalen urn volledig zodat de as zich vermengt met de aarde of is er slechts sprake van oxidatie,
zijn er standaard of verschillende diktes van metalen asbussen gezien het gewicht van as (een dunne metalen bus zal wellicht eerder worden aangetast dan dikkere metalen asbussen),
zijn er positieve ervaringen bij het ruimen van graven dat urnen na 18 jaar nog "heel" zijn,
verschilt de kleur van as van aarde zodat de as met een kleine ruimte eromheen toch opgegraven kan worden?
Bedankt voor uw visie.
Antwoord:
Geachte heer of mevrouw,
Het kan zo zijn dat een metalen asbus deels of geheel verroest is in de grond; maar het kan ook zo zijn dat het reuze mee valt. U weet het pas op het moment dat de asbus wordt opgegraven. Speculeren over wat aangetroffen zal worden is tamelijk zinloos. Men moet het gewoon proberen, maar niet verbaasd zijn als men nauwelijks nog iets terug kan vinden. Per slot is dat het doel van begraven: dat de stoffelijke resten weer worden opgenomen door de aarde.
Overigens zit op een kunststof asbus ook een metalen deksel, die in principe ook weg kan roesten bij begraving in de aarde.
U hebt een aantal specifieke vragen.
Vraag: Was een plastic zak om de asbus toentertijd verplicht of is die verplichting later ingevoerd?
Antwoord: Er is nooit een verplichting geweest om een asbus in een plastic zak te begraven. Nu niet en vroeger niet. Eigenlijk is het ongewenst om plastic in de grond te stoppen. Als men geen risico wil nemen dat een asbus kan vergaan, moet men hem niet begraven.
Vraag: Was een metalen asbus toen gebruikelijk of bestonden er ook kunststof asbussen.
Antwoord: Vroeger kende men alleen metalen asbussen. Geleidelijk aan zijn asbussen van kunststof ingevoerd. Ik weet eerlijk gezegd niet goed wat de reden daarvan was; misschien alleen omdat de metalen asbus te veel aan een veredeld verfblik deed denken. Of omdat de fabrikanten van kunststof asbussen een betere markering hadden, of goedkoper konden leveren. Er is en was geen wettelijke regel dat een asbus van metaal, kunststof of een ander materiaal moet zijn. Glas of hout of karton zou bij wijze van spreken ook kunnen, maar is waarschijnlijk minder praktisch.
Vraag: Hoe weet ik of de as in een metalen asbus zit?
Antwoord: Op de asbus moeten in onuitwisbare letters de persoonsgegevens van de overledene zijn aangebracht. U kunt dus gewoon aan de asbus zien wie er in zit. Tegenwoordig stanst men met letters de naam in het deksel van de asbus.
Bovendien zit in de as het vuurvast crematiesteentje met een uniek nummer; het crematorium moet kunnen vertellen welk nummer het steentje van uw moeder had. Zo kan de as ook worden geidentificeerd.
Het is inderdaad niet gebruikelijk om te noteren in wat voor type asbus de as zit, omdat dat decennia lang onveranderd is.
Vraag: Vergaat de metalen urn volledig zodat de as zich vermengt met de aarde of is er slechts sprake van oxidatie?
Antwoord: Dat kan allemaal. Pas als de asbus wordt opgegraven kan men dat zien.
Vraag: Zijn er standaard of verschillende diktes van metalen asbussen gezien het gewicht van as (een dunne metalen bus zal wellicht eerder worden aangetast dan dikkere metalen asbussen)?
Antwoord: Geen idee. Verschillende leveranciers kunnen best verschillen in dikte hebben gehad, maar het was allemaal relatief dun. Er was nooit een relatie met de hoeveelheid as; er waren geen zware modellen voor de as van grote zware gewichtheffers en geen lichte modellen voor de as van kinderen. Er zijn nooit asbussen gemaakt die bestemd waren om zonder omhulsel in de grond te begraven. De idee van een begraving was immers ook altijd dat de as op langere termijn door de aarde zou kunnen worden opgenomen.
Vraag: Zijn er positieve ervaringen bij het ruimen van graven dat urnen na 18 jaar nog "heel" zijn?
Antwoord: Ja.
Vraag: Verschilt de kleur van as van aarde zodat de as met een kleine ruimte eromheen toch opgegraven kan worden?
Antwoord: Dat is van achter een beeldscherm niet te zeggen. Het zou best zo kunnen zijn dat de as nog door verkleuring van de aarde herkenbaar is. Maar daar komt men alleen achter door te gaan graven.
Vraag de beheerder van de begraafplaats, die de opgraving moet (laten) uitvoeren, of u en eventueel andere familie aanwezig mag zijn bij de opgraving. Bij de opgraving van lijken mag dat niet, maar bij de opgraving van asbussen wel.
Ik denk dat het verstandig is om er bij te zijn. Wanneer een geheel of deels intacte asbus gevonden wordt, is er niets aan de hand. Wanneer er resten van de asbus gevonden worden, kan het fijn zijn om er bij te zijn om mede te beoordelen en te besluiten of eventueel verkleurde aarde nog de moeite waard is om op te graven en te verstrooien. Wanneer er helemaal niets gevonden zou worden - wat ook niet helemaal uit te sluiten is omdat het per slot de bedoeling is van begraving om alles te laten vergaan - is het ook goed om dat met eigen ogen gezien te hebben om het makkelijker te kunnen accepteren.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
TIP
Mr Van der Putten houdt tijdens de LOB-Bedrijvendag op 3 april 2014 te Nieuwegein een open juridisch spreekuur van 13.00 tot 16.00 uur in de stand van de LOB (nr. 18). Zie www.begraafplaats.nl.
TIP
Bezoek ook eens de video-adviesrubriek: Infotheek - reportages - kijkersvragen - juridische vragen en antwoorden (klik hier).
Bijvoorbeeld over de vraag waarom men na de crematie een maand moet wachten op het vrij geven van de as:
Spelregels
