As in sierurn plaatsen (zonder 'echte' asbus)
4 juli 2003
Vraag nummer: 2336 (oude nummer: 2802)
Geachte mr. Van der Putten,
Als beheerder van de Algemene begraafplaats Alkmaar ontving ik vorige week een sierurn, met de bedoeling deze te laten bijzetten in een nis van de urnenmuur. In deze sierurn is de as geplaatst welke uit de originele asbus is gehaald. Hiervoor heeft men de asbus dus moeten openen, aangezien de asbus niet in de sierurn past. Bij aflevering van de sierurn hier op de begraafplaats, werd er wel keurig het dekseltje met naam enz, los bijgeleverd.
De sierurn komt van een bedrijf welke is gespecialiseerd in het vervaardigen van sierurnen, en is gezien de "pakbon" uitgevoerd in opdracht van een uitvaartverzorger.
Nu is mijn vraag of dit gezien artikel 58 van de Wet op de lijkbezorging wel toegestaan is.
Bij voorbaat dank voor uw antwoord,
R. van Looij.
Antwoord:
Geachte heer Van Looij,
Dit is best een lastig punt. Er is nu geen objectieve garantie dat de as in die sierurn ook werkelijk dat as is van de persoon die op het deksel vermeld staat. Dat is geen kwestie van wantrouwen jegens de persoon die de as heeft overgeheveld en aangeleverd. Het zal best allemaal wel kloppen, feitelijk.
Maar uw vraag is, klopt het ook wettelijk?
Weet u, mijn probleem is meer dat de wet niet klopt, dan dat deze situatie niet klopt.
Ik vind dat de bepalingen van artikel 58 en volgende, over de bestemming en bewaring van as, onvoldoende doordacht zijn. De wetswijziging van 1998 is in een rap tempo in elkaar gezet en de tekst van de wet en de tekst van de Memorie van Toelichting dekken niet alle situaties. Nu is het niet werkbaar om alle denkbare situaties te beschrijven en te regelen. Maar een aantal veel voorkomende situaties zou toch beter uitgewerkt kunnen zijn. In het derde lid van artikel 58 staat dat een deel van de as op een andere wijze kan worden geborgen. In feite is dat wat in uw situatie het geval is, alleen gaat het daar waarschijnlijk om alle as en niet om een deel. Maar eigenlijk weet u dat niet. Het kan zijn dat een klein hoeveelheid van die as in een rouwsieraad is verwerkt. Dat is volkomen legaal. Maar de vraag is wat er dan met de resterende as moet gebeuren en of die geborgen moet worden in de bus als bedoeld in het tweede lid van artikel 58.
De wetgever heeft eigenlijk alleen de situatie beschreven, dat direct na de crematie de as óf wordt bewaard in 1 bus, óf wordt bewaard in meerdere bussen of voorwerpen. Maar niet wat er moet gebeuren als er ná het bergen in de eerste oorspronkelijke asbus alsnog as in een ander voorwerp wordt geborgen. Althans niet dat dan as weer moet worden gemarkeerd door haar in een gesloten bus/omhulsel te doen dat van onuitwisbare letters en gegevens van de overledene voorzien is.
De situatie is op zich geheel legaal, omdat men gedurende de bewaartermijn van as de bestemming mag wijzigen. Men mag een deel op andere wijze bergen dan in een asbus, of verstrooien. Alleen als het niet een deel van de as, maar álle as is, mag het heel letterlijk genomen volgens artikel 58 niet. Maar dat is een beetje onzin, want als men van de as 2 korrels zou verstrooien, blijft er een deel over en voldoet het wel aan de formulering van het derde lid van artikel 58 van de wet. En is geen gesloten bus met onuitwisbare letters meer vereist. Het heeft echter geen nut om zo formalistisch te denken en te handelen.
Een probleem is meer, dat u als beheerder van een begraafplaats moet administreren wiens as u bijzet. En u hebt nu niet meer een formeel sluitend bewijs dat dit de as van die betreffende persoon is. Maar die situatie kan zich in de loop van de tijd vaker voordoen. Stel dat as van een vader over 2 kinderen is verdeeld, die de as thuis bewaren in een ander omhulsel, zoals bedoeld in artikel 58, derde lid, Wlb. Dan kan het zijn dat 1 kind zich later bedenkt omdat het toch maar niets vindt om as in huis te hebben en de as ter bijzetting aanbiedt aan een begraafplaats. Dan heb je geen reden om te weigeren, want waarom zou dat niet kunnen? Maar dan heb je ook met as van doen waarvan iemand alleen zegt dat het de as van een bepaalde persoon is, zonder 100% garantie.
Ik zou in dit geval in het register aantekenen wat de feitelijke situatie is. Als er as is aangeboden waarvan de aanbieder zegt dat het de as van persoon X is, zou ik inderdaad persoon X in het register noteren, met de kanttekening hoe de as is aangeleverd, namelijk niet in een asbus met persoonsgegevens en registratienummer. Ik zou voorts een schriftelijke verklaring van de aanbieder wensen, waarop hij aangeeft wiens as het is en dat bij het archief stoppen. In het door u beschreven geval is dat ook al via de pakbon + deksel gebeurd. Dan zou ik het deksel of een foto(copie) van het deksel ook in het dossier stoppen. Daarmee is mijns inziens legaal gehandeld en zijn ook de registratieverplichtingen van artikel 65 Wlb en artikel 10 Besluit op de lijkbezorging zo goed en nauwkeurig mogelijk nagekomen.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
