Uitgifte termijn graven; wat is verstandig?
3 november 2009
Vraag nummer: 7045 (oude nummer: 14270)
Graag uw reactie op bijgaande vragen en antwoorden,
vr.gr.,
T Hiemstra
----- Original Message -----
Geachte heer,
U heeft een uitvoerige vraag of liever gezegd meerdere vragen. Ik zal proberen deze zo goed mogelijk te beantwoorden. Mocht u alsnog vragen hebben, mail gerust opnieuw.
ad 1) Volgens de gewijzigde Wet op de Lijkbezorging die waarschijnlijk per 1 jan. 2010 in werking treedt, mag u ook een eigen graf (particulier graf) uit mogen geven voor 10 jaar of langer. Als beheerder kunt u zich afvragen of het verstandig is een graf voor 10 jaar uit te geven. U vraagt of het verstandig is de uitgifte-termijn langer te maken dan 20 jaar. Dat denk ik wel. Een keuzevrijheid naar het publiek toe is verstandig. Daarnaast kom ik vaak oudere mensen tegen die een termijn van 50 jaar willen. Waarom hier niet op inspelen?! Administratief / boekhoudkundig dient dan wellicht rekening te worden gehouden dat er eenmalig geld binnenkomt en daarna over een lange termijn dus niet. Wellicht heeft dit gevolgen voor de exploitatie. Ook is het mogelijk dat men vervolgens in delen betaalt; per 10 jaar bijvoorbeeld. De administratie zou hier toch op ingericht moeten kunnen worden.
ad 2) Bij een eigen graf bent u wettelijk verplicht twee jaar voordat de grafrechten zouden gaan verlopen, de rechthebbende aan te schrijven. De rechthebbende is volledig vrij om te verlengen of de grafrechten op te zeggen. Dit is iets waar iedere begraafplaats mee te maken heeft. Ook hierbij kan de verlenging verschillende perioden inhouden. Wettelijk is dit volgens de wetswijziging tussen de 5 en 20 jaar. Aan de beheerder welke termijn hiervoor te hanteren.
ad 3) De wettelijke grafrusttermijn bedraagt 10 jaar. Het graf mag na deze 10 jaar wettelijk worden geruimd. Stel echter dat de grafrusttermijn van 10 jaar nog niet voorbij zou zijn, dan dient de rechthebbende de grafrechten te verlengen. Zo'n situatie kan vastgelegd worden in de Verordening. (zie hiervoor de Modelverordeningen op www.begraafplaats.nl van de LOB)
ad 4) Er zijn al verschillende regels voor oud en nieuw gedeelte: op het oude gedeelte voor onbepaalde tijd en op het nieuwe voor 20 jaar. Uw vraag is duidelijk: het schept verwarring en ongelijkheid om op de verschillende delen verschillende regels te stellen in de Verordening. Het mag echter wel.
ad 5) In uw regelement staat dat 30 jaar na de laatste begraving vervallen. Ik denk dat dit in strijd is met de wet. Een rechthebbende van een eigen graf heeft wettelijk het recht de grafrechten te verlengen. U dient hierop het reglement aan te passen.
Uw vragen hebben een hoog juridisch karakter. Ik verwijs u daarom ook door naar de vraag- en antwoordrubriek van dhr. mr. W. van der Putten. Een gespecialiseerd jurist op het gebied van funeraire zaken: http://www.uitvaartbranche.nl
Met vriendelijke groeten,
Landelijke Organisatie van Begraafplaatsen
----- Original Message -----
Geachte heer/mevrouw
Situatie begraafplaats Eastermar:
De begraafplaats bestaat uit 2 gedeelten, een oud gedeelte en een nieuw gedeelte. Deze liggen naast elkaar. Op het oude gedeelte worden geen graven meer uitgegeven, de bestaande graven op het oude gedeelte zijn uitgegeven voor onbepaalde tijd. Op het nieuwe gedeelte worden de graven
voor een termijn van 20 jaar uitgegeven, daarna is verlenging mogelijk, steeds met 10 jaar. Op het nieuwe gedeelte zijn de eerste graven in oktober 1996 uitgegeven, de eerste begrafenis vond plaats in juni 1997.
Voor een termijn van 30 jaar zijn vrije graven beschikbaar; daarna is een uitbreiding te realiseren voor nog eens 40 jaar.
Bij uitgifte van graven moet door rechthebbende direct het aankoopbedrag voor een termijn van 20 jaar worden betaald, ongeacht of het graf al wordt gebruikt of niet. Voor alle graven, zowel op het oude gedeelte als op het nieuwe gedeelte moeten door rechthebbenden jaarlijkse grafrechten orden betaald. Het tarief van de jaarlijkse grafrechten is voor het oude gedeelte en het nieuwe gedeelte gelijk.
Vragen m.b.t. bovenstaande:
1. Is een uitgifte-termijn van 20 jaar verstandig of zou deze termijn langer gemaakt kunnen worden (minder opzeggingen!)?
2. Na 20 jaar (en eigenlijk iets eerder) moet er naar rechthebbenden een brief met de vraag of ze de termijn van 20 jaar met 10 jaar willen verlengen (en dan dus voor de 10 jaar verlenging in 1x een bedrag moeten betalen), komt dit bij andere begraafplaatsen ook voor? En wat kunnen de reacties zijn wanneer mensen het hier niet mee eens zijn (oftewel hoe zit dit juridisch)?
3. Wat te doen als een graf reeds voor 20 jaar is uitgegeven, maar dat het nog maar 10 jaar geleden is dat er iemand is begraven.
4. Is het (voor de toekomst) verstandig dat er voor het oude en nieuwe gedeelte verschillende regels zijn?
5. In ons reglement staat oa. vermeld: het grafrecht zal in ieder geval 30 jaar na de laatste begraving, vervallen. Kunnen wij, bij voldoende ruimte, daar te zijner tijd van afwijken of moet het reglement daar op worden aangepast?
Antwoord:
Geachte heer,
Ik ben het in hoofdlijnen eens met de opmerkingen van de bedrijfsconsulent van de LOB op uw vragen.
Maar ik heb nog wel wat kleine opmerkingen.
1. U kunt een graf inderdaad ook voor een langere termijn dan 20 jaar uitgeven. Maar of dat verstandig is, hangt van enkele omstandigheden af.
Als uw begraafplaats veel ruimte (over) heeft, is het uitgeven van lange termijnen misschien niet bezwaarlijk. Maar als u weinig ruimte hebt zijn korte termijen verstandig.
Als u meer termijnen aanbiedt, wordt het natuurlijk wel iets ingewikkelder te regelen.
Een belangrijk aspect is echter of u toekomstige generaties van beheerders en bestuurders wilt opzadelen met graven waar men t.z.t. geen inkomsten meer voor krijgt. In het verleden zijn veel vooral kleine begraafplaatsen in de problemen gekomen omdat men veel graven had liggen waar men geen inkomsten meer voor kreeg, waardoor men de exploitatie niet meer sluitend kreeg. Deze vaak problematische ervaringen waren juist aanleiding voor de wetgever om een soort standaard van 20 jaar te regelen, zonder begraafplaatshouders de mogelijkheid te ontzeggen om het ook anders te doen. Maar veel begraafplaatshouders hebben de afgelopen decennia besloten om geen lange termijnen meer aan te bieden.
Bedenk bijvoorbeeld ook wie een graf dat voor 50 jaar is uitgegeven, over 30 of 40 jaar nog verzorgt.
Wie lange termijnen uitgeeft, dreigt een beetje in de valkuil te trappen, waar begraafplaatshouders een halve eeuw geleden in getrapt zijn.
Men houdt het beheer van een begraafplaats beter in de hand als men met relatief korte termijen werkt en telkens verleningen aanbiedt. Men kan dan bij die verlengingen telkens een actueel tarief in rekening brengen, zodat inkomsten en kosten beter op elkaar afgestemd zijn. Als u lange termijnen uitgeeft, moet u veel reserveren en is het maar afwachten of die reserveringen ook zodanig renderen dat zij de ontwikkeling van kosten volgen.
De LOB-adviseur werkt bij een van de grootste gemeentelijke begraafplaatsen en ik heb de indruk dat die ervaring zijn opvattingen een beetje inkleurt. Voor gemeenten is het in de regel makkelijker praten dan voor kerkelijke begraafplaatsen. Gemeenten hebben toch wel inkomsten en kunnen een eventueel gat in de exploitatie van een begraafplaats met andere inkomsten afdekken. Kerkelijke begraafplaatsen kunnen niet zo makkelijk andere inkomsten verwerven.
2. en 3. Geen opmerkingen.
4. Waarom zou u voor het oude en het nieuwe gedeelte andere regels willen? Op zich is het niet nodig, tenzij er verschillen zijn, bijvoorbeeld in de grafmaat of als u bijvoorbeeld wilt dat er op het oude gedeelte meer traditionele monumenten worden geplaatst dan op het nieuwe gedeelte. Natuurlijk moet u in uw reglement wel aangeven dat op het oude gedeelte geen graven meer nieuw worden uitgegeven.
Verschillen in het formaat van de graven en/of in het formaat van de grafmonumenten kunt u met enkele extra bepalingen in uw reglement aangeven.
Overigens moet u uw reglement sowieso aanpassen aan de nieuwe wetgeving. Per 1 januari 2010 is de wettelijke term voor een eigen graf: particulier graf. U moet die term in uw reglement verwerken, anders geeft u 'niks' uit. U kunt de huidige term 'eigen graf' in uw reglement an aktes blijven gebruiken, maar dan moet wel in het reglement staan dat wat u een eigen graf noemt, een particulier graf in de zin van de wet is.
5. Om een volledig antwoord te kunnen geven zou ik eigenlijk de tekst van de oude beheersreglementen en grafaktes moeten zijn. Het is inderdaad mogelijk dat graven voor onbepaalde tijd zijn uitgegeven onder de bepaling dat de rechten vervallen 30 jaar na de laatste begraving. Nu vind ik dat erg onhandige bepalingen, want wat als een graf niet vol is? Bijvoorbeeld als in een 2-persoons of 3-persoons graf slechts 1 begraving heeft plaatsgevonden? Dan kan de laatste begraving altijd nog plaatsvinden. Maar misschien zijn op uw begraafplaats graven altijd uitsluitend 1 diep, dus voor 1 overledene, uitgegeven.
Oude grafrechten worden door de wet gerespecteerd, dus als in uw reglement staat dat het recht na 30 jaar na de laatste begraving vervalt, blijft dat zo. Echter, een rechthebbende heeft sinds 1991 wel het wettelijke recht om het grafrecht dan weer telkens voor 10 jaar te verlengen.
Nu verandert volgend jaar de wetgeving en dan kunnen begraafplaatshouders de grafrechten in plaats van 10 jaar ook met bijvoorbeeld 15 of 20 jaar verlengen. Of 10 jaar handhaven. U moet met uw bestuur nog maar eens bekijken wat u wilt. Maar een rechthebbende heeft en houdt altijd het wettelijke recht op verlenging, als de rechten aflopen. Ongeacht of ze aflopen na 30 jaar na de laatste begraving of na een eerdere verlenging. Er mag telkens opnieuw verlengd worden.
Het mooie van verlengingen is natuurlijk dat u telkens nieuwe kostendekkende tarieven kunt vragen.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
