Toepassen nieuwe begraafplaatsverordening door kerk
19 januari 2004
Vraag nummer: 2814 (oude nummer: 3819)
Een vraag namens mijn oma.
Mijn oma heeft laatst een goede vriendin gecremeerd. Nu wil ze de urn in het graf van haar man zetten. Hier liggen al twee personen in. Het blijkt dat het wel mogelijk is.
Deze begraafplaats is van een kerk. Ze hebben nooit een begraafplaatsverordening gehad. Nu hebben ze haar verteld dat ze elk jaar 50 euro moet betalen voor het graf. Terwijl er al iemand anders is die dit elk jaar voor het graf betaald. Kunnen ze die kosten nu van twee personen vragen, het gaat namelijk om het zelfde graf.
Tweede vraag. De kerk blijkt zins kort een verordening te hebben. Mogen ze deze in een keer toepassen? Ze moeten toch het de regels van het jaar pakken waarop het graf is uitgegeven voor de eerste persoon.
Met vriendelijke groet
Martine
Antwoord:
Geachte mevrouw,
Of het kerkbestuur aan 2 personen een financiële bijdrage kan vragen, kan ik u niet met 100% zekerheid zeggen. Mij lijkt het en u waarschijnlijk ook - heel onlogisch en onwaarschijnlijk. Maar het valt alleen met zekerheid op te maken uit het beheersreglement en de tarievenlijst van die begraafplaats. Wat in elk geval nooit mag, is aan meerdere mensen dezelfde kosten voor dezelfde plaats factureren; wel een deel aan de een en een deel aan de ander. Ik kan me voorstellen dat door de bijzetting van de asbus hogere bijdragen verschuldigd zijn. Er zijn wel begraafplaatsen met een progressief tarief voor grafrechten en onderhoudsbijdragen al naar gelang het aantal plaatsen in een graf. Maar het is vreemd als die geheel of deels aan verschillende personen berekend worden. Ik kan me nauwelijks een goede juridische grondslag voorstellen. Maar niet speculeren: gewoon nakijken en navragen.
Het is natuurlijk heel logisch als u oma zelf de begraafplaats benadert en zegt: Ik moet 50,- betalen maar persoon x ook; is dat niet dubbel, leg dat eens uit. Dit soort zaken zou ik altijd schriftelijk aankaarten; dat dwingt om beter naar de vraag te kijken en om een beredeneerd schriftelijk antwoord te geven. Telefonisch wordt men als snel overvallen, kan men het niet goed nakijken en wordt je vaak sneller met een nietszeggend antwoord afgepoeierd.
U hebt het over een verordening, maar kerkelijke begraafplaatsen hebben een reglement. De term verordening geldt alleen voor overheidsregelingen; een verordening is een wet van een decentrale overheid zoals een gemeente. De kerkgenootschappen zijn private instellingen, net als verenigingen en stichtingen. Zij stellen reglementen vast.
De kerk mag inderdaad een reglement voor haar begraafplaats vaststellen, als ze die niet eerder had. U blijkt een goede lezeres van mijn rubriek als u zegt Ze moeten toch het de regels van het jaar pakken waarop het graf is uitgegeven voor de eerste persoon. Ja, dat klopt, maar niet op de manier zoals u het formuleert.
Dan moet je er voor zorgen dat in je reglement staat dat oude rechten gerespecteerd worden. Dat hoeft er niet altijd letterlijk met zoveel woorden in te staan. Het kan ook in een toelichting staan.
Het punt is, dat als voor het eerst een reglement wordt vastgesteld, dat er eigenlijk geen oude regels van het jaar van uitgifte van het grafzijn. Want er was geen reglement, nietwaar? Dus zoals u het formuleert: ze moeten de regels van toen pakken, dat kan niet.
Maar wat betekent dat dan? Het betekent dat als er vroeger bijvoorbeeld graven voor 50 jaar werden uitgegeven en nu voor 20 jaar, dat men nu rustig kan zeggen dat graven voor 20 jaar worden uitgegeven. Als het maar zo is dat lopende rechten van 50 jaar gerespecteerd worden.
Het kan zijn dat men nu graven 2 diep wil uitgeven, terwijl ze vroeger voor 3 diep zijn uitgegeven. Dat is prima, als de bestaande graven maar 3 diep gebruikt kunnen worden.
De vraag is echter vaak hoe je weet wat die oude regels/rechten waren. Soms kun je dat opmaken uit de tarieflijsten of de factuur. Zie bijvoorbeeld een nieuwe vraag van vandaag, nr. 3823, toevallig ook over een nieuw reglement.
Nieuwe regels zijn niet altijd op oude graven van toepassing. Bijvoorbeeld als er vroeger eeuwigdurende graven zijn uitgegeven zonder voorbehoud, dan geldt een nieuwe voorschrift dat als er geen rechthebbende meer bekend is de graven vervallen, niet voor die oude graven. Een kerkgenootschap zal dat echter nooit zo in haar reglement zetten; dat doet niemand. Want ze willen het in voorkomende gevallen toch graag proberen. Alleen als mensen roepen het daar niet mee eens te zijn, zal men moeten erkennen dat die nieuwe regel niet voor een oud graf geldt. En als de kerk dat niet gelooft, vertelt de rechter het wel.
Maar alle partijen hebben de neiging om de voor hen ongunstige uitzonderingen weg te laten. En soms is het ook ondoenlijk om uitzonderingen op te nemen, omdat men zelf niet weet dat ze er ooit waren. Vaak zijn de archieven van lokale kerken niet meer compleet. Het blijft altijd een kwestie van zelf opletten.
mr W.G.H.M. van der Putten
