Graf zonder overledene
11 oktober 2004
Vraag nummer: 3365 (oude nummer: 4784)
Geachte heer V.d. Putten,
Onze gemeente kreeg deze week het verzoek om op de alg. begraafplaats een 'graf' te stichten waarin geen stoffelijke overschotten worden geplaats, maar wel een grafmonument (ter nagedachtenis). De overledenen liggen op andere begraafplaatsen en de rechten op deze graven verlopen. Men wil die niet verlengen, maar de 3 graven samenvoegen (zonder opgravingen) tot 1 'graf' met monument op onze begraafplaats. In feite dus het oprichten van een monument ipv een graf.
Ik kan geen wettelijke richtlijn vinden die zoiets niet toestaat. Klop dat?
Met vriendelijke groeten,
Carin Groenen
Antwoord:
Geachte mevrouw,
Er is geen enkele wet of richtlijn die zoiets verbiedt.
Integendeel, bijvoorbeelde de model-verordening van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten heeft zoiets zelfs geïnstitutionaliseerd, in de verordening geregeld, en het de naam 'gedenkplek' gegeven.
Om er een aparte regeling voor in de verordening te treffen zoals de VNG doet, vind ik wat zwaar en onnodig, omdat er natuurlijk geen 'hogere' wettelijke verplichting is om in een graf te begraven of een asbus bij te zetten. Denkt u ook maar aan de situatie dat iemand die ernstig ziek is al een graf voor zichzelf uitzoekt waar hij pas over 1 maand of 1 jaar - dat is onvoorspelbaar - zal komen rusten. Je kunt dan iemand niet verplichten om binnen een paar dagen dood te gaan, omdat de beheersverordening van de gemeente niet de fantasie heeft dat iemand nog een tijdje doorleeft. En denkt u maar eens aan de situatie dat een alleenstaande 70-jarige een graf uitzoekt, terwijl het misschien 1 jaar maar misschien ook ruim 30 jaar duurt voordat hij/zij daar begraven wordt. Het al geregeld hébben van dat soort dingen geeft sommige mensen een enorme rust, vooral als men op hoge leeftijd komt. Ik ken ehter ook mensen van rond de 30 die al een eigen graf hebben. Het zijn hele gezonde en normale mensen, maar op bepaalde punten ontzettende regelneven. En wat is daar op tegen?
Ik ben er geen voorstander van om aparte 'gedenkplekken' uit te geven als een bijzondere categorie graven, omdat het niet alleen aangeeft dat er niet begraven is, maar ook suggereert dat er nooit begraven mag worden. En dat lijkt me onnodig. Stel dat een kind besluit om bijvoorbeeld een gedenk-graf van ouders en grootouders aan te leggen met alleen een monument zoals u schrijft, wat is er dan op tegen als dat kind later na het eigen overlijden daar begraven zou worden? Ik denk helemaal totaal niets. Maar de term gedenkplek zou suggereren dat dit dan niet kan of mag. Maar dat kan natuurlijk wel.
Ik adviseer gemeenten gewoonlijk om in de verordening te regelen dat men graven uitgeeft (natuurlijk), en in de toelichting te zetten dat men daar niet of niet onmiddellijk hoeft te begraven. De toelichting van een wet of van een verordening is een belangrijk instrument, dat vaak te weinig gebruikt wordt.
Het past nu niet zo in het denken, omdat er in het VNG-model staat dat een graf in principe alleen wordt uitgegeven voor onmiddellijke begraving. Dat is inderdaad verstandig wanneer het gaat om een begraafplaats met ruimtegebrek. Maar volstrekt onnodig als het gaat om begraafplaatsen met volop ruimte. En die zijn er ook veel.
Op dat soort begraafplaatsen zou ik als gemeenten graag het soort hedenkignsgraven uitgeven zoals nu iemand in uw gemeente wil. Men slaat 2 vliegen in een klap. Mensen krijgen wat ze willen en de gemeente heeft er ook voordeel aan. Er komt geld in het laatje en men heeft er minder werk aan omdat het later niet geruimd hoeft te worden. Wat is er idealer voor een begraafplaatshouder?
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
