Nieuwe ingebruikname gesloten begraafplaats
22 december 2016
Vraag nummer: 48721
Geachte heer van der Putten,
Er is de laatste tijd sprake van een toenemende vraag naar nieuwe ingebruikname van gesloten historische begraafplaatsen. Dit zal vermoedelijk wel een gevolg zijn van de vaak bijzondere sfeer die deze oude begraafplaatsen hebben. Het kan daarbij natuurlijk ook gaan om begraafplaatsen die intussen ook aangewezen zijn als monument, beschermd erfgoed.
Uit de beantwoording van vragen op dit forum begreep ik dat het in principe mogelijk is om een gesloten begraafplaats opnieuw in gebruik te nemen. Op basis waarvan is dit mogelijk? Artikel 43 lid 1 van de Wol zegt dat een begraafplaats kan worden gesloten, maar ik lees echter nergens in paragraaf 4 of elders dat dit besluit opgeheven kan worden. De wet gaat er blijkbaar van uit dat sluiting niet gevolgd gaat worden door heropenen. De vraag is dus: op basis waarvan kan een begraafplaats “heropend” worden? Ik bedoel dan vooral wat de juridische basis hiervoor is. Of is er dan feitelijk sprake van een dezelfde situatie als het aanwijzen van een totaal nieuwe begraafplaats?
Als dit heropenen kan, en de beheerder van een bijzondere begraafplaats besluit te heropenen, is dan een melding aan B&W afdoende, of moet dit gemotiveerd worden?
De begraafplaats moet, als deze weer in gebruik genomen kan worden, naar ik aanneem wel voldoen aan de nieuwere eisen uit de Wol t.a.v. grondwaterstand, onderlinge afmetingen (uit het besluit op de lijkbezorging)?
Als een begraafplaats ook aangewezen is als archeologisch monument, bijvoorbeeld een terp of wierde, is het dan wel mogelijk om hier opnieuw graven te delven? Je mag de archeologische waarden niet aantasten. Welke wet “heerst” hierbij dan over de andere wet? Het is een begraafplaats, dus is begraven mogelijk, maar de aanwijzing als monument maakt dit eigenlijk onmogelijk. Hoe zit dat?
Bij voorbaat dank!
Antwoord:
Geachte heer,
Er is een verschil tussen het sluiten van een begraafplaats en het opheffen van een begraafplaats. Als een begraafplaats gesloten wordt, betekent dat dat er geen overledenen meer begraven mogen worden. Maar dat de graven blijven bestaan en men nog asbussen in graven of een columbarium mag zetten. En nieuwe urnengraven kan uitgeven. Als een begraafplaats opgeheven is, is hij verdwenen of kan hij verdwijnen. Maar het kan zijn dat het terrein er uiterlijk als een begraafplaats uitziet omdat er bijvoorbeeld nog grafmonumenten staan, terwijl de begraafplaats opgeheven is. Maar andersom kan een terrein dat niet meer herkenbaar is door de aanwezigheid van monumenten, nog steeds begraafplaats zijn.
Het bestuur van een begraafplaats dat tot sluiting heeft besloten, kan zelf het besluit weer intrekken. Dat kan eventueel ook gedeeltelijk, bijvoorbeeld voor een bepaald gedeelte van het terrein.
U vraagt op basis waarvan een begraafplaats heropend kan worden. Wat de sluiting betreft kan het bevoegde orgaan dat tot sluiting of geslotenverklaring heeft besloten, haar eigen besluit weer intrekken. Dat is gewoon het algemene principe dat wie bevoegd is iets te doen, is ook bevoegd om het weer ongedaan te maken.
Of er dan feitelijk ook weer begraven kan worden, hangt af van de vraag of er nog iets aan de omstandigheden gewijzigd is. Stel bijvoorbeeld dat alle grafrechten door of na de sluiting vervallen waren, dan worden die niet automatisch hersteld. Als er geen graven zijn, kan er in principe niet begraven worden.
Als een begraafplaatshouder besluit om de sluiting ongedaan te maken, is in principe een melding aan burgemeester en wethouders voldoende. Maar ik vind het gevaarlijk om een weer in gebruik nemen in zijn algemeenheid te beschrijven, omdat ik verwacht dat er in individuele gevallen altijd wel bijzonderheden zijn die nadere aandacht behoeven. Men moet van elke voorgenomen heropening de situatie precies in kaart hebben om te weten of het kan.
U noemt bijvoorbeeld het punt dat een begraafplaats is aangewezen als archeologisch monument, bijvoorbeeld een terp of wierde. Of het dan wel mogelijk om hier opnieuw graven te delven, kan ik nu niet zeggen. Dan moet bekeken worden wat die status inhoudt en wat de eventuele specifieke voorwaarden van die locatie zijn.
Als een begraafplaats opgeheven is geweest, moet voor het heropenen van de begraafplaats de hele procedure worden gevolgd voor het aanwijzen, aanleggen en in gebruik nemen van een nieuwe begraafplaats.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
TIP
Laat nabestaanden niet onnodig zoeken naar oude polissen. Registreer of u een uitvaartverzekering hebt op uitvaartverzekeringsregister.nl
Ook verstandig om in te vullen als u GEEN verzekering hebt.
TIP
Vergelijk snel en eenvoudig offertes van uitvaartondernemers via de site Uitvaartoffertes.nl
TIP
Bezoek ook eens de video-adviesrubriek: Infotheek - reportages - kijkersvragen - juridische vragen en antwoorden (klik hier).
TIP
www.urnenwinkel.nl. De mooiste collectie urnen voor de beste prijs.
