Is een oude begraafplaats nog steeds open?

24 juni 2011

Vraag nummer: 25309  (oude nummer: 16835)

Bij veel oude kerken zijn graven aanwezig van soms honderden jaren oud. Hebben deze daardoor ook nu nog de status van begraafplaats? Hebben ze die status ook officieel wel gehad? Is er zonder een besluit tot sluiting van het college van B. en W. nog steeds sprake van een open begraafplaats?

Antwoord:

Geachte heer,

De aanwezigheid van een of meer graven op een terrein betekent niet dat dat terrein (nog steeds) een begraafplaats is. Waarschijnlijk zal het ooit wel een begraafplaats geweest zijn, maar zelfs dat hoeft niet altijd. Men mocht vroeger, tot 1991, ook graven op eigen terrein aanleggen, met vergunning van B&W. Dat terrein kreeg dan niet de status van begraafplaats.

Bij begraafplaatsen rondom oude kerken gaat het vaak om begraafplaatsen die al bestonden op het moment dat de Begrafeniswet van 1869, de oudste versie van de huidige Wet op de lijkbezorging (want strikt juridisch gaat het nog steeds om dezelfde wet, ook al is de naam veranderd), in werking trad. In 1869 stond in artikel 45 van de toenmalige wet dat bestaande begraafplaatsen mochten blijven bestaan, als zij op een afstand van (minstens) 35 meters van een bebouwde kom lagen en overigens 'aan de vereischten dezer wet' voldeden. Veel dorpskerkhoven zijn natuurlijk ouder dan 1869. We mogen er gerust van uitgaan dat zij de status van begraafplaats hadden en behielden.

Als zo'n begraafplaats nooit gesloten is, is het formeel nog steeds een begraafplaats waar begraven kan worden.

Uw opmerking over 'een besluit tot sluiting van het college van B. en W.' berust op een misverstand. Het was en is altijd zo dat de houder van de begraafplaats besluit tot sluiting. Bij een kerkelijke begraafplaats was en is het kerkbestuur daartoe bevoegd. Bij een gemeentelijke begraafplaats het gemeentebestuur.
Het bestuur van een kerkelijke of andere niet-gemeentelijke begraafplaats diende het besluit ter kennis te brengen aan het gemeentebestuur. Het gemeentebestuur diende het ter kennis te brengen van gedeputeerde staten. De wet is inmiddels zo gewijzigd, dat het sturen van bericht aan de provincie niet meer nodig is. Maar het bestuur van een begraafplaats neemt nog steeds het besluit to sluiting.

Wanneer een kerkbestuur dus geen besluit tot sluiting heeft genomen, is een kerkelijke begraafplaats niet gesloten.
Besluiten omtrent sluiting van een kerkhof zou men moeten kunnen vinden in het archief van de kerk en in het archief van de gemeente; vroeger ook in het archief van de provincie.

Met vriendelijke groet,

mr W.G.H.M. van der Putten