16 april 2009
Vraag nummer: 6421 (oude nummer: 12794)
Een voorbeeld van een verboden attribuut waar ik in mijn vraag op duid is een asbus met de as (van een mens). Ik ken het termijn van verjaring niet, maar blijkbaar is verjaring van een strafbaar feit eerder dan het einde van een grafrust. Het lijkt mij dat je een goede reden moet hebben om op basis van een vermoeden een kist te openen. Want ook al mag je dat als beheerder om te zien wat er in graf of oven gaat de kist openen (net zoiets als "tassencontrole" bij de kassa in een supermarkt zeg maar), je hebt ook nog zoiets als piëteitsvol handelen. Als een kist gesloten is, mag je van een uitvaartondernemer toch ook verwachten dat hij zich aan de wet houdt (professioneel handelt), en ga je als beheerder niet zomaar de kist weer openen. Als een asbus bij een ruiming in een graf gevonden wordt, zou ik de uitvaartondernemer die destijds de overledene heeft gebracht toch aanspreken. En wat moet je als beheerder met as die destijds illigaal meegegaan is in een graf?
Maargoed, zo zijn er nog talloze voorbeelden, ook van verboden attributen die de crematieoven ingesmokkeld worden.
Een uitvaartondernemer moet leveren volgens wet/verordening en mag gezien worden als professional, een beheerder is verantwoordelijk voor de handelingen op de vestiging. Waar ligt het onderscheid?
Antwoord:
Geachte mevrouw,
Het in een kist mee begraven van een asbus is deels inderdaad strafbaar. Strafbaar is het bijzetten van een asbus in strijd met of anders dan met inachtneming van hetgeen is bepaald bij of krachtens de artikelen 62, 64 en 65 van de Wlb. Het 'stiekem' bijzetten zal wel gebeuren met toestemming van of in opdracht van de rechthebbende van het graf, dus zal er geen overtreding van de artikelen 62 en 64 zijn. Maar het niet (kunnen) registreren van de bijzetting is wel strafbaar op grond van artikel 65 in relatie tot het bepaalde in artikel 81 aanhef en onderdeel 6. De houder van de begraafplaats zal niet strafbaar zijn, als hij geen weet heeft van de bijzetting, wat o.a. blijkt uit het opdrachtformulier voor de begrafenis, waar de asbus niet gemeld is. Maar de uitvaartondernemer die het niet meldt, is dat in mijn ogen wel; hij lokt een strafbaar feit uit.
Nee, er is geen goede reden nodig om een kist te kunnen openen. Gewoon, de beheerder mag dat altijd. Hij kan het bijvoorbeeld steekproefsgewijs doen.
Juridisch is er een groot verschil met de 'tassencontrole' bij de kassa van een supermarkt. Een medewerker van een supermarkt mag een tas van een klant juridisch gezien niet zelf inkijken. Hij mag altijd wel vriendelijk vragen of hij het mag, waarna de klant kan besluiten om dat te weigeren of niet. De tas maakt namelijk deel uit van de bezittingen van de klant, behoort tot de persoonlijke levenssfeer van de klant. Je mag ook iemands jas of broekzak niet controleren. Tenzij je iemand betrapt op een strafbaar feit. Ik zeg het even juridisch wat onzuiver, weet het niet exact, maar in die sfeer ligt het.
Een kist met een overledene behoort niet tot de eigen eigendommen van een uitvaartondernemer of een nabestaande, maar is een object dat onder de verantwoordelijkheid van de houder van de begraafplaats of het crematorium komt. Dat maakt een groot verschil met de tas van de klant van de supermarkt: die tas gaat weer mee naar huis, de supermarkt hoeft of moet niets met de tas. Het crematorium of de begraafplaats doet en moet wel iets met de kist. Hij is verantwoordelijk voor een ordentelijke afhandeling en voor de nakoming van verplichtingen zoals registratie van de begraving en verbranding en van de overledene.
Ja, je mag van een uitvaartondernemer zeker verwachten dat hij professioneel en integer handelt. Maar het is een feit dat toch niet iedereen dat doet. Ik kreeg vanavond bijvoorbeeld ook een mailtje van een ondernemer die conform de wens van een overledene iets wilde doen wat tegen de regels van een begraafplaats in gaat - ik zal niet zeggen wie en wat en waar, ik heb ook een soort biechtgeheim ;-). Vertrouwen is goed, maar controle is soms toch beter.
Na het ruimen van een graf kun je, als je een asbus aantreft die niet geregistreerd staat, zeker de ondernemer aanspreken, als duidelijk is op welkde diepte de asbus gevonden is en wie voor die begraving verantwoordelijk was. Maar na 10 of 20 jaar heeft dat niet zo veel effect. De onderneming heeft wellicht een andere eigenaar, andere medewerkers, etc.
Gewoon direct controle voorafgaand aan de begrafenis of crematie is veel effectiever.
Er is geen onderscheid of tegenstelling in het uitgangspunt dat de ondernemer een professional is en dat de beheerder verantwoordelijk is. Het vult elkaar aan. En u stelt zelf al dat de beheerder uiteindelijk verantwoordelijk is voor alles wat er op de vestiging gebeurt. Die verantwoordelijkheid houdt m.i. zonder enige twijfel in dat de beheerder de professional kan en soms ook moet controleren.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
Spelregels
