Lichaamsdelen elders begraven

12 mei 2008

Vraag nummer: 5402  (oude nummer: 10689)

Is het volgens de Wet op de lijkbezorging toegestaan om delen van een lichaam (bijv. hart) na het overlijden te laten verwijderen, in een gesloten urn te plaatsen en op een andere locatie (bijv. buitenland) te begraven dan het lichaam zelf?

Indien dit het geval is, wie dient zorg te dragen voor de verwijdering van bedoelde lichaamsdelen?

Antwoord:

Geachte heer of mevrouw,

De Wet op de lijkbezorging gaat er van uit dat een lichaam in zijn geheel wordt begraven of gecremeerd; de wet gaat uit van de vanzelfsprekendheid daarvan en stelt het niet als harde eis of voorwaarde.

Ik denk eens even hardop.
Als ik bedenk dat het mogelijk is dat het een lichaam wordt begraven of gecremeerd, maar dat tegelijk (kleine) delen na autopsie voor enige tijd bewaard blijven, dan zou je kunnen zeggen dat het mogelijk is om delen uit het lichaam te nemen en er 'iets anders' mee te doen. Anderzijds is het zo dat verlof wordt gegeven voor het eenmalig begraven of cremeren en dat het in strijd met het verlof is om deels iets anders te doen, namelijk iemand deels op 2 plaatsen ter aarde te bestellen. Of deels te cremeren. Wie of wat wordt er dan deels begraven op die tweede locatie? Daar is geen verlof voor. Ook niet als een deel gecremeerd zou worden.

Een hart (of ander lichaamsdeel) in een gesloten urn plaatsen zou mijns inziens niet mogen, omdat een lichaam altijd in een vergankelijk omhulsel begraven moet worden. Dat is een gesloten urn niet. Na crematie mag wel as in een gesloten urn worden bijgezet.

Nog eens verder denkend: wat is er op tegen als zoiets als het apart begraven van een hart op een andere locatie met een integere intentie geschiedt? Ik denk weinig, menselijkerwijs. In vroeger eeuwen gebeurde dat ook wel, in bijzondere gevallen.

Maar ik vrees toch dat dit in strijd is met de strekking van de wet. De bestemming van menselijjke resten moet altijd worden geregistreerd; op een begraafplaats moet worden geregistreerd wie waar begraven is en ook de bijzetting van een (as)urn moet worden geregistreerd. Twee registraties passen niet in het systeem van de wet. Je krijgt slechts 1 verlof voor 1 bijzetting (al dan niet gecremeerd).
Ik zie verschil met bijvoorbeeld het uitnemen van organen bij sectie, omdat die organen uiteindelijk als 'specifiek afval' (vervelende zakelijke term) worden vernietigd.

Ik concludeer dat uw suggestie niet past in (het systeem van) de geldende wetgeving.

Met vriendelijke groet,

mr W.G.H.M. van der Putten