Illegaal begraven asbus in kist
14 juni 2007
Vraag nummer: 4805 (oude nummer: 9324)
Hr vd Putten,
Afgelopen week heeft zich het volgende bij een bijzetting afgespeeld:
Een overleden echtgenote is bijgezet in het graf van haar man, die daar reeds circa 16 jaar begraven was.
Een paar dagen daarna kregen we te horen dat in de kist van die mevrouw ook de urn van haar moeder is bijgezet. Deze urn heeft 4 jaren bij het crematorium gestaan.
We hebben toen contact opgenomen met de begrafenisonderneming die toen aangaf dat ze dat waren vergeten te melden, maar die zagen daar verder geen probleem in.
In ons begraafplaatsregelement staat : maximaal 2 overleden in een graf.
Vraag: is hier de wet overtreden en zo ja welke stappen moeten wij ondernemen of moeten we dit zomaar voorbij laten gaan?
mvg
X X
RK begraafplaats te Y
Antwoord:
Geachte heer,
Dit is een ernstige zaak: fraude, misschien ook valsheid in geschrifte, in zekere zin ook grafschennis, overtreding van de Wet op de lijkbezorging en overtreding van het reglement van de begraafplaats. Maar het is in ieder geval strafbaar, zelfs op meerdere gronden.
Ik zou dit zeer zeer hoog opnemen als ik begraafplaatshouder was. Je wordt bedonderd en in je onwetendheid bega je als begraafplaatshouder ook een aantal overtredingen van de Wet en van het Besluit op de lijkbezorging. Je begraaft een asbus - althans er is een asbus onder jouw verantwoordelijkheid begraven - en je weet als begraafplaatshouder formeel niet van wie. Je kunt dus niet weten of de rechthebbende op het graf dit wilde en je weet niet wiens asbus het is (alleen het verhaal dat het de bus van oma is, is natuurlijk geen garantie), terwijl je dat volgens het Besluit op de lijkbezorging zorgvuldig moet administreren.
Ik kan me best voorstellen dat de wens om de asbus ook in dat graf te begraven bij de overledene of de familie speelt. Een uitvaartverzorger verzint die wens niet zelf. Maar dan moet de begrafenisondernemer zeggen dat het op uw begraafplaats niet mag. En wellicht een optie als verstrooiing bekijken, of verplaatsing van het graf.
Tegen illegale begravingen moet m.i. zeer streng worden opgetreden. Welke oplossing voor de wens van de familie ook denkbaar was, deze zeker niet.
Je kunt als begraafplaatshouder nu niet niets doen. Je kunt deze kennis nu niet vergeten. Betrouwbaarheid en behoud van vertrouwen dat volgens de wet bij de administratie van de begraafplaats bekend is wie waar begraven is en vooral dat dat gecontroleerd is, is een essentieel iets voor een begraafplaats. Nog los van de strafbare feiten en het feit dat je grof besodemieterd bent.
Ik zou eisen dat de kist wordt geopend en dat de asbus wordt verwijderd. Uiteraard alles op kosten van de uitvaartondernemer. Voor het openen van de kist is m.i. verlof van de burgemeester als bedoeld in artikel 29 Wlb nodig. De overleden vrouw wordt weliswaar niet echt opgegraven, maar het openen van het graf en het openen van de kist komen daar wel dicht bij. Daar moet je heel voorzichtig en zorgvuldig mee zijn en ik ben geneigd om het zekere voor het onzekere te nemen. Iemand die toevallig ziet dat het graf geopend wordt of pas geleden geopend is, moet niet kunnen denken dat de begraafplaatshouder willekeurig graven opent.
Wat zou ik adviseren?
- De begrafenisondernemer melden dat de zaak bekend is en hoog wordt opgenomen en hem aansprakelijk stellen voor kosten. Dit is strafbaar en u(w bestuur) als begraafplaatshouder wordt in de positie gebracht dat hij - aanvankelijk onwetend maar nu wetend - medeplichtig wordt gemaakt aan strafbaar handelen. Ik zie het illegaal begraven van een asbus als een vorm van grafschennis (Wetboek van Strafrecht), er wordt een graf geroerd omdat er stoffelijke resten in het graf gebracht die er niet horen. Er is overtreding van artikel 81, aanhef en onderdeel 6, Wet op de lijkbezorging; ook strafbaar. Er zullen vast regels van het reglement van uw begraafplaats overtreden zijn; dat is ernstig verwijtbaar en frauduleus handelen. Reden om de begrafenisondernemer misschien te verbieden voor een periode van een jaar of langer zijn werkzaamheden op uw begraafplaats uit te voeren. Als u een opdrachtformulier voor deze begrafenis hebt (het gebruik van formulieren is iets wat ik altijd aanbeveel) en er is niet opgegeven dat er een asbus mee begraven wordt, is dat valsheid in geschrifte. Ik zou als bestuur van de begraafplaats zeker overwegen om aangifte te doen bij de politie.
Voor het weer openen en sluiten van het graf zou ik het gangbare tarief voor een opgraving of voor een begraving rekenen en dat in rekening brengen bij de uitvaartondernemer. U kunt het eventueel laten uitvoeren door een andere ondernemer en ook diens rekening bij de in overtreding zijnde ondernemer deponeren.
- De burgemeester schrijven, het gebeuren vertellen en verlof ex artikel 29 Wlb vragen om het graf te openen en de asbus uit te nemen. Als de burgemeester verlof geeft, bent u gedekt. Als de burgemeester antwoordt dat geen verlof nodig is, bent u ook gedekt.
Nog een paar losse opmerkingen.
U schrijft dat u graven uitgeeft voor 2 overledenen. En nu zijn het er 3. Nu is het zo dat een graf plaats biedt voor 2 kisten, maar dat het technisch gezien mogelijk is om ook een of meer asbussen bij te plaatsen, boven of naast die kisten. Wettelijk is dat ook mogelijk. Als u uw reglement echter zo hanteert, dat u overledenen telt en bijvoorbeeld 2 asbussen in een graf als een 'vol' graf rekent, dan is dat de regel die u voor de begraafplaats hanteert en dan moet men zich daar aan houden.
Kunt u een begrafenisondernemer verbieden om voortaan - een bepaalde periode of altijd - op uw begraafplaats te begraven? Ja, zeker. Het begraven is iets waar de houder van de begraafplaats geheel verantwoordelijk voor is. In de praktijk gebeurt dit altijd door begrafenisondernemers. Maar dat is - ook al is het stilzwijgend - toch altijd onder de eindverantwoordelijkheid van de begraafplaatshouder. Die moet ook aan de hand van een document controleren wie er begraven wordt. Als blijkt dat je een bepaalde begrafenisondernemer niet meer kunt vertrouwen, kun je hem niet meer toelaten. Dan moet de familie maar een ander nemen, of het laatste stuk van de hele uitvaart, de gang naar de begraafplaats en het zakken van de kist, overlaten aan een andere ondernemer.
De plaatsing van een asbus in een eigen graf is net zoals een begraving van een kist iets waar de begraafplaatshouder op toe moet zien; hij moet volgens artikel 10 Besluit op de lijkbezorging ook de nodige gegevens administreren.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
