Grafkelder, grafmonument, bouwvergunning / omgevingsvergunning, WOZ en kadastrale registratie
4 november 2010
Vraag nummer: 7741 (oude nummer: 16159)
is een grafkelder met een bovengronds grafmonument (op een bijzondere begraafplaats volgens de wet,) ondanks de afmetingen, waarvoor toestemming is van de beheerder van de begraafplaats, aan een bouwvergunning, meldingsplicht onderhevig.
een begraafplaats is immers geen bouwgrond.
Is de WOZ ook van toepassing alsook een kadastrale registratie ?.
De houdster van de begraafplaats heeft immers het recht van de grond.
Antwoord:
Geachte heer,
Ik heb de kop van uw vraag wat uitgebreid, zodat alle elementen van uw vraag in de overzichtslijst van vragen terug te vinden is.
Voor de bouw of aanleg van grafkelders is geen bouwvergunning nodig. Ik heb dat eerder dit jaar al eens besproken in vraag 15668: 'Uitbreiding particuliere begraafplaats op landgoed (grafkelder)'
http://www.uitvaart.nl/?s_page_id=68&scat=73&id=15668&pid=1
Ik herhaal gemakshale wat ik daar schreef.
Over de vraag of een bouwvergunning nodig was voor een grafkelder heb ik in 2008 een principiele discussie gehad met een gemeente. De kwestie is toen voorgelegd aan de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG). Ik heb de reactie van de VNG bewaard:
"Naar de letter van de wet is het inderdaad zo dat een grafkelder een bouwwerk is, niet genoemd wordt in het Bblb en daardoor regulier bouwvergunningplichtig. Een grafkelder zou dan aan de eisen in het Bouwbesluit, bestemmingsplan, bouwverordening en welstandnota moeten voldoen. Je kunt je afvragen of de wetgever heeft bedoeld een dergelijk bouwwerk bouwvergunningplichtig te maken. Immers, de Woningwet beoogt o.m. de veiligheid van mensen te bewaken door aan bouwwerken eisen aan constructieve veiligheid, brandveiligheid e.d. te stellen. Hier is geen sprake van gebruik van het bouwwerk door (levende) mensen en kan je je afvragen of een bouwvergunningplicht hier op zijn plaats is. Bovendien: waaraan moet een welstandscommissie het bouwwerk toetsen?
Gelet op het doel van de Woningwet, lijkt ons het vasthouden aan (het) standpunt dat een grafkelder bouwvergunningplichtig is, strict formeel gesproken juist, doch praktisch over het algemeen - wegens tijdsfactor - niet uitvoerbaar en niet noodzakelijk om bovengenoemde redenen.
Een ander verhaal is het wanneer het gaat om een bovengronds graf, waarin meerdere personen kunnen worden bijgezet en dat mogelijk (deels) voor mensen toegankelijk is."
Daar kan ik me helemaal in vinden. Geen vergunning voor de kelder dus.
Een andere vraag is het of er voor een grafmonument een bouwvergunning nodig is. Of een monument op een keldergraf of op een gewoon zandgraf staat, maakt voor deze vraag en het antwoord geen verschil.
U weet dat gewoonlijk voor grafmonumenten geen vergunning nodig is. Dat is niet nodig omdat een monument gewoonlijk onder de hoogte blijft, waarbij het wel nodig is. Of een vergunning nodig is, blijkt uit het voor de begraafplaats geldende bestemmingsplan en uit de bouwverorderning van de gemeente. Dat kan dus per gemeente maar soms ook per deel van de gemeente verschillen. Overigens heet een bouwvergunning sinds kort - 1 oktober 2010 - een omgevingsvergunning. De Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) regelt dat zon 25 vergunning-, ontheffing- en andere toestemmingstelsels van diverse ministeries en overheden worden samengevoegd tot één omgevingsvergunning.
Of er een omgevingsvergunning nodig is, kunt u navragen bij de gemeente. Ik schat in dat dit alleen nodig is, als het om een uitzonderlijk groot grafmonument gaat, bijvoorbeeld een monument van 250 cm hoog. Ik schat dat in veel gemeenten bouwsels tot 180 of 200 cm vrijgesteld zijn. Hoe het voor uw begraafplaats geregeld is (of niet) is kunt u zelf in het bestemmingsplan en de bouwverordening nakijken. Maar zulke stukken zijn voor een leek vaak erg onoverzichtelijk en ondoorgrondelijk. U kunt het dus beter even navragen. Als u het zeker wilt weten kunt u het beste de vraag schriftelijk bij de gemeente indienen, zodat u een schriftelijk antwoord krijgt. Telefonisch krijgt men soms van verschillende ambtenaren uiteenlopende informatie.
De WOZ (Wet waardering onroerende zaken) is nooit van toepassing op een grafmonument of een grafkelder, wel op een begraafplaats. Onroerende-zaakbelastingen (OZB) zijn gemeentelijke belastingen die eigenaren en gebruikers (huurders) van onroerende zaken elk jaar moeten betalen. Onder onroerende zaken vallen onder andere woningen, bedrijfspanden en grond; geen
grafmonumenten of een (kelder)graven. Ook andere objecten zoals tuinhuisjes, schuttingen en lantaarnpalen vallen niet onder de WOZ/OZB. Maar een begraafplaats - dat is immers grond - wel. Het gaat in de wet en in gemeentelijke verordeningen niet alleen om bouwgrond.
Veel gemeenten hanteren in hun 'Verordening op de heffing en de invordering van onroerendezaakbelastingen' een vrijstelling voor begraafplaatsen en crematoria. Vaak is dit te vinden in Artikel 4 Vrijstellingen. Het eerste lid luidt dan:
"1. In afwijking in zoverre van artikel 3 wordt bij de bepaling van de heffingsmaatstaf buiten aanmerking gelaten, voor zover dit niet reeds is geschied bij de bepaling van de in dat artikel bedoelde waarde, de waarde van: (...)
m. begraafplaatsen, urnentuinen en crematoria, een en ander met uitzondering van delen van zodanige onroerende zaken die dienen als woning; (...)"
Uw gemeente - ik heb het even nagekeken - hanteert een dergelijke vrijstelling niet. Jammer.
Dan uw vraag over de kadastrale registratie. Welnu, grafkelders, graven en grafmonumenten - ook niet die die eventueel vergunningplichtig zijn - hoeven en kunnen niet kadastraal worden geregistreerd.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
