Opgraven om te cremeren
24 oktober 2002
Vraag nummer: 1327 (oude nummer: 1675)
Mon Jan 29 14:13:53 2001
In een familiegraf, dat voor 20 jaar is uitgegeven, is 15 jaar geleden de vrouw des huizes begraven.
De echtgenoot (rechthebbende) is nu stervende en wil gecremeerd worden. Hij vindt dat zijn vrouw 'uit de koude grond' moet en met hem gecremeerd moet worden.
De kinderen zijn hierover verdeeld.
Vraag: moet/mag de begraafplaats aan dit verzoek gehoor geven?
(begraafplaatshouder; naam bekend)
Antwoord:
Tue Jan 30 00:21:31 2001
Geachte heer,
De rechthebbende op een graf heeft het voor het zeggen. Dus als de stervende echtgenoot/rechthebbende wenst dat zijn vrouw wordt opgegraven en gecremeerd, dient dat te worden uitgevoerd.
Een praktisch probleem - voor hem - is wie na zijn overlijden rechthebbende op het graf wordt. Want die moet het dan laten uitvoeren. Of juist niet, als dat een van de kinderen is die er op tegen is. Ik vind persoonlijk dat men de wens van een stervende vader niet kan weigeren, maar ja, ik ga er niet over.
U vraagt op de begraafplaats aan dit verzoek gehoor moet of mag geven. Op beide vragen moet ik 'ja'antwoorden. Sterker, de begraafplaats mag het niet weigeren of geen medewerking verlenen. De begraafplaats is lijdelijk. De begraafplaats kan niemand die een eigen graf heeft verplichten om in zijn eigen graf begraven te worden, of zijn echtegeno(o)t(e) er te begraven als die overlijdt. Aan de andere kant kan de begraafplaats geen opgraving weigeren, als de rechthebbende dit wenst. Er zijn wel voorbeelden van begraafplaatsen die zich er om principiële en godsdienstige redenen tegen verzet hebben; de rechter heeft toen glashelder bepaald dat ze er niets over te zeggen hebben. Net als een huisbaas die ook geen zeggenschap heeft over wie in de door hem verhuurde woning intrekt of er weer uit verhuist.
Wel is een complicatie in dit geval, dat als de opgraving + crematie doorgaat, maar pas na het overlijden van de echtgenoot, dat er éérst een opvolgende rechthebbende moet zijn aangewezen die hier mee instemt. Eigenlijk zou dit dus moeten worden uitgevoerd voor zijn overlijden, wil de stervende echtgenoot zekerheid hebben. Als hij overlijdt, maar het grafrecht valt toe aan een kind dat geen opgraving wenst, dan mag het niet doorgaan. De begraafplaats mag geen opgraving laten uitvoeren na het overlijden van de man, zonder dat er een nieuwe rechthebbende is, die instemt. Al is het bij wijze van spreken een uur na het overlijden van de man gepland, dan mag het nog niet. Zonder (levende) rechthebbende en diens toestemming mag er niets gebeuren. Op het moment dat de man overlijdt, zijn al zijn instructies, toestemmingen e.d. van rechtswege vervallen. Ook als hij het in zijn testament heeft staan, heeft dat op zich geen betekenis. De begraafplaats mag het testament niet uitvoeren. Dat moet de executeur-testamentair doen. Maar ook die heeft op dat moment de toestemming van de nieuwe rechthebbende nodig, want een testament zet geen wettelijke regels opzij.
mr W.G.H.M. van der Putten
30 januari 2001
