Vandalisme; (reglement wijzigen) ook voor oude grafmonumenten (met terugwerkende kracht)?
25 oktober 2002
Vraag nummer: 1348 (oude nummer: 1696)
Thu Apr 26 15:17:30 2001
Geachte heer Van der Putten,
Dank voor uw vlotte reactie op mijn vragen over vandalisme en eeuwigdurendheid van graven.
Wij gaan ons reglement aanpassen met uw voorbeeldartikel in "De Begraafplaats" inzake geen aansprakelijkheid voor schade.
Nu wij dit artikel per 1 mei opnemen in ons reglement, geldt dit dan voor alle grafmonumenten die nu aanwezig zijn?
Ik vraag dit omdat bij uitgifte van graven altijd een reglement wordt meegezonden. Dus degene die inmiddels in het bezit zijn van het (oude) reglement zijn niet op de hoogte van deze nieuwe bepaling.
Gaarne uw reactie.
Antwoord:
Fri Apr 27 00:39:51 2001
Geachte heer of mevrouw,
Of het voorbeeldartikel zonder meer in haar geheel in uw reglement overgenomen kan worden, kan ik niet beoordelen, want ik ken uw reglement niet. Misschien conflicteert het ergens mee, misschien zijn er andere gaatjes. Dat weet ik niet. Het voorbeeldartikel is in ieder geval een mogelijke basis.
Ik heb een jaar geleden in een ander artikel over wanbetalers en incassokosten ook wat voorgesteld. Dat zou ik dan meteen ook in het reglement opnemen.
U stelt nog een goede vraag: geldt het artikel ook voor oude situaties; hoe zit het met mensen die al een (straks oud) reglement hebben?
Ook die vraag kan ik niet zonder meer met ja of nee beantwoorden. Het hangt er van af of u in uw huidige (en in vroegere voordien geldende) reglementen een voorbehoud hebt gemaakt inzake toekomstige wijzigingen van het reglement. In de meeste reglementen staat dat bij invoering van een nieuw reglement het oude vervalt. Dat klinkt logisch, maar is eigenlijk heel onverstandig. Ten eerste klopt het feitelijk niet helemaal, want oude uitsluitende grafrechten blijven altijd met het oude reglement van doen hebben, als daar bepaalde 'begunstigende' regelingen in staan. Bijvoorbeeld als men in 1950 een graf heeft gekocht en toen stond in het reglement dat je een graf mocht laten schudden, dan blijft dat altijd gelden, ook als dat in een nieuw reglement niet wordt toegestaan. Ten tweede is het veel verstandiger om in een reglement te zetten dat alles wat nu geldt mogelijk in de toekomst nog gewijzigd wordt en dat de nu gevestigde grafrechten daaraan onderworpen zijn. Als je zoiets er in hebt staan, en je kent nu bijvoorbeeld de mogelijkheid van schudden, maar besluit om dat in een nieuw reglement in 2010 te schrappen - ik noem maar wat - dan is men in 2010 wèl aan die wijziging gebonden. Men moet niet alleen achterom kijken, maar vooral ook vooruit kijken. Maar dat gebeurt helaas zo weinig.
Nu is het ook niet zo dat elk recht uit het verleden altijd blijft gelden. Ik noem als voorbeeld het recht om een kelder te plaatsen. Als er een graf is uitgegeven met dat recht, maar het is nog niet gebeurd omdat het graf alleen is gereserveerd (bijvoorbeeld plekje naast ouders), maar niet in gebruik is genomen, dan kan dat recht tot plaatsing toch vervallen.
Maar dan moet er een objectief dringende technische reden zijn om het niet meer toe te staan. Bijvoorbeeld een wijziging van de grondwaterstand kan zo'n reden zijn.
Het is dus niet allemaal zwart-wit en vaak afhankelijk van concrete situaties.
In principe zijn oude situaties niet direct aan nieuwe reglementen/voorschriften gebonden. Maar ja, je moet een keer beginnen met iets in te voeren. En wat het punt van het risico van grafmonumenten betreft: eigenlijk is dat niets nieuws. Dat was er vroeger in een bepaalde mate altijd al. Dat werd ook door rechthebbenden als normaal geaccepteerd.
Alleen wordt men nu soms wakker en denkt men dat het anders is. Daarom is het wenselijk om het duidelijker en scherper vast te leggen. Omdat het inhoudelijk geen grote wijziging met het verleden is, meen ik dat er een grote kans is dat je voor oude gevallen ook kunt zeggen dat het geldt. Kleine, niet wezenlijke wijzigingen in algemene voorwaarden (wat een reglement is, in civielrechtelijke termen) worden door een rechter wel geaccepteerd als bindend. Ik verwacht daarom voor 95% dat het toch het gewenste effect heeft, ook voor oude gevallen.
Maar de meeste mensen accepteren het gewoon als u er nu in een reglement naar kunt verwijzen.
Wel zou ik in een kerkelijk blad en bij de ingang van de begraafplaats publiceren dat er aanvullingen op het reglement zijn vastgesteld en dat iedereen die belangstelling heeft een exemplaar kosteloos kan krijgen. Dat 'kosteloos' is belangrijk. Je moet niet vanwege een paar gulden je juridische positie verzwakken. Niemand moet kunnen zeggen dat er enige hindernis was om deze algemene voorwaarden (het reglement) in handen te krijgen.
mr W.G.H.M. van der Putten
27 april 2001
