Grafsteen verwijderd door slecht administratie; wie betaalt nieuwe steen?

6 mei 2009

Vraag nummer: 6498  (oude nummer: 12947)

Terwijl de termijn van rechten pas in dec. 2011 verloopt heeft de parochie de grafsteen van mijn vader verwijderd. reden slechte administratie
Vraag; Moeten zij nu een nieuwe steen betalen?
Kerk zegt dat de grafstenen automatisch van hen worden na plaatsen.

Antwoord:

Geachte heer of mevrouw,

Ja, natuurlijk moet de parochie een nieuwe steen vergoeden! Ook als die nog maar 2 jaar gebruikt zal worden.

Grafstenen worden na plaatsing op een begraafplaats inderdaad eigendom van de begraafplaats. Dat is de regel van natrekking: alles wat je aard- en nagelvast op de grond van een ander plaatst, wordt op grond van de wet (artikel
20, eerste lid, aanhef en onder e en f, van Boek 5 van het Burgerlijk Wetboek) eigendom van de eigenaar van die grond. Maar dat heeft alleen een formeel-juridische betekenis, wat gevolgen heeft voor de risico-aansprakelijkheid, bijvoorbeeld als een steen omvalt en daardoor schade veroorzaakt aan mens, dier of goed. Dan is de begraafplaats aansprakelijk.

De rechthebbende op een graf, dat is de nabestaande op wiens naam het graf staat, is echter - wat ik maar kort noem: - 'economisch eigenaar' van de grafsteen. Hij heeft er alle zeggenschap over op grond van het grafrecht, wat ook alles wat op dat graf staat omvat. En hij heeft natuurlijk aanspraak over vergoeding van zijn schade als een ander 'zijn' steen beschadigt of vernietigt of weg maakt.

De juridische rimram over verschillende aspecten van het juridische begrip 'eigendom' betekent nog niet dat gezond verstand overboord moet worden gegooid. Nabestaanden zijn en blijven ('economisch') eigenaar van een door hen geplaatste grafsteen op 'hun' graf.
Een administratieve vergissing van de begraafplaats is erg vervelend maar natuurlijk altijd mogelijk. Overal kan men zich vergissen. Maar als dat wordt ontdekt, zijn snelle excuses en snelle volledige vergoeding van de schade door de begraafplaatshouder op hun plaats. En dat laatste kan natuurlijk ook altijd via de rechter worden afgedwongen, daar is geen twijfel over mogelijk. Maar dat zal niet nodig zijn, als een begraafplaatshouder zelf ook even nadenkt.

Overigens zal in de loop van dit jaar die natrekkingsregel voor grafstenen door een wetswijziging verdwijnen. Dan zijn de nabestaanden volledig eigenaar en wordt de begraafplaatshouder geen juridisch eigenaar.

Met vriendelijke groet,

mr W.G.H.M. van der Putten