20 maart 2010
Vraag nummer: 7442 (oude nummer: 15512)
Op xx xxxxxxxxx 2009 is mijn ex-vrouw tgv een ernstige ziekte op xx jarige leeftijd overleden. Uit ons huwelijk werden 2 kinderen geboren.
Na onze scheiding in 1995 kregen we beiden na een aantal jaren een nieuwe relatie. Ik ben inmiddels hertrouwd en vanwege het overlijden is mijn jongste dochter (xx) bij ons in komen wonen. Mijn oudste dochter (xx) woont sinds die tijd op zichzelf. Totdat mijn ex overleed woonden ze beiden bij haar en haar partner.
Haar partner heeft de grafrechten. Wij wisten dat hij, vanwege financiele tekorten, met de steenhouwer van de grafsteen was overeengekomen dat hij de steen in termijnen zou betalen. De steen werd geplaatst maar blijkt nu na een half jaar te zijn weggehaald door de steenhouwer. De begraafplaats beheerder en de toenmalige partner van mijn ex waren daarvan niet op de hoogte gesteld.
De steen zou, aldus de steenhouwer, zijn weggehaald omdat de letters waren doorgelopen van de vorst. Dit is onmogelijk waar omdat de steen 6 maanden in weer en wind op het graf heeft gelegen zonder dat er ook maar iets mis mee was. De steen zou kosteloos zijn gerepareerd en worden teruggeplaatst. Dat terugplaatsen is tot op heden niet gedaan. (3 weken)
Wij vermoeden dat de steen is weggehaald omdat de ex-partner zijn betalingen niet geheel heeft voldaan of voldoet. Hij laat het er ook bij en schuift een juiste afhandeling hiervan op de lange baan. Kennelijk omdat hij financieel even geen uitkomst ziet. Op onze vragen reageert hij niet of ontwijkend.
In onze optiek heeft de steenhouwer grafschennis gepleegd. Hij heeft degen die de grafrechten heeft alsmede de begraafplaats beheerder niet ingelicht over zijn voornemen de steen weg te halen en heeft dat dus ook gewoon gedaan. Met name voor mijn kinderen is dit emotioneel niet te verkroppen. Kan ik of kunnen mijn kinderen aangifte doen van grafschennis nu de partner van mijn ex als eigenaar van de grafrechten kennelijk zijn verantwoordelijkheid niet neemt ?
Vr.gr
XX
Antwoord:
Geachte heer,
Omwille van de privacy van u en uw kinderen heb ik data en leeftijden onleesbaar gemaakt.
Het zou best kunnen dat de steenhouwer de grafsteen weg heeft gehaald omdat hij (grotendeels) niet betaald is. Dat kan hij doen. Vaak hebben leveranciers een eigendomsvoorbehoud zolang de steen niet (helemaal) betaald is.
Tot 1 januari 2010 was dat eigendomsvoorbehoud een juridisch omstreden iets, omdat de steen door natrekking formeel eigendom van de begraafplaatshouder werd. Maar dan kon de steenhouwer ook eisen dat de begraafplaatshouder de steen zou betalen, wegens ongerechtvaardigde verrijking als die niet zou worden betaald.
Per 1 januari 2010 is echter de wetgeving op dit vlak veranderd. Een grafmonument is tegenwoordig uitgezonderd van de normale natrekkingsregel van het Burgerlijk wetboek. De eigenaar is en blijft dan de eigenaar van een grafsteen, ook als die geplaatst is.
Mijn eerste reactie is dat als de leverancier een eigendomsvoorbehoud heeft, hij de steen mag afnemen. Daar heeft hij geen toestemming van de rechthebbende op het graf of de beheerder van de begraafplaats voor nodig.
Met grafschennis heeft dit niets van doen. Grafschennis is geregeld in artikel 149 van het Wetboek van Strafrecht. Die bepaling luidt: "Hij die opzettelijk een graf schendt of enig op een begraafplaats opgericht gedenkteken opzettelijk en wederrechtelijk vernielt of beschadigt, wordt gestraft met een gevangenisstraf van ten hoogste een jaar of geldboete van de derde categorie."
Grafschennis is derhalve 1. het wederrechtelijk openen van een graf en 2. het moedwillig beschadigen of vernielen van een gedenkteken.
Het graf is niet geopend, dus dat is niet van toepassing. Het gedenkteken is ook niet moedwillig beschadigd of vernield. De steenhouwer heeft hem - vermoedelijk als eigenaar - weer meegenomen; dat is geen beschadiging of vernieling en is niet wederrechtelijk; als eigenaar heeft hij dat recht.
De rechthebbende op het graf, de nieuwe echtgenoot van uw ex-vrouw, heeft het gedenkteken ook niet beschadigd of vernield en heeft dus geen strafbaar feit gepleegd. Hij zorgt er misschien niet voor dat er een monument op het graf komt en blijft, maar dat is geen strafbaar feit.
Kortom, ik zie geen strafbare handelingen.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
Spelregels
