Kan gemeente Steenwijkerland 'schudden' verbieden?

25 maart 2009

Vraag nummer: 6335  (oude nummer: 12629)

Geachte heer van der Putten,

De gemeente Steenwijkerland heeft nieuwe concept-begraafplaatsverordening. Artikel 34 lid 4 is aangepast. De rechthebbende op een eigen graf kan een aanvraag indienen om stoffelijke resten her te begraven in een ander graf. Bij de toelichting op artikel 34 staat dat dit impliceert dat schudden (=herbegraven onder in het bestaande graf) niet meer is toegestaan. (Dit zou nl niet wenselijk zijn omdat dat o.a. herindeling van de begraafplaats in de weg staat).
Kan de gemeente het schudden zo maar weigeren? En geldt dit ook voor graven die onder de oude beheersverordening zijn afgegeven?

Ik ben heel benieuwd.
JW van Dalen

Antwoord:

Geachte heer,

Een gemeente kan in een verordening het recht om graven te schudden wel voor nieuw uit te geven graven afschaffen, maar niet voor bestaande graven die ooit zijn uitgegeven met dat recht.

Een grafrecht is een civielrechtelijk zakelijk recht. Ongeacht of het om een graf op een gemeentelijke of een kerkelijke begraafplaats gaat. Of het grafrecht op civielrechtelijke wijze tot stand komt of op publiekrechtelijke wijze, maakt geen verschil voor de inhoud en aard van het recht. Er is geen onderscheid tussen 'gemeentelijke publiekrechtelijke grafrechten' of 'niet-gemeentelijke privaatrechtelijke grafrechten'. Grafrechten zijn altijd privaatrechtelijk; ze zijn te vergelijken met erfdienstbaarheden en het recht van opstal.
Geen der partijen kan de inhoud van het grafrecht eenzijdig wijzigen. Ook niet per verordening, dat kan alleen bij wet.
Het kunnen schudden van een graf is een elementair onderdeel van het indertijd uitgegeven grafrecht. Of men een graf voor volgende generaties veel vaker kan gebruiken, of slechts eenmalig, maakt een enorm verschil.

Het argument dat het schudden van graven niet wenselijk is omdat dat o.a. herindeling van de begraafplaats in de weg staat, lijkt me een beetje onzinnig. Zolang er rechten op een graf rusten mogen graven toch niet opgeheven of verplaatst worden; of dat in de tussentijd een graf geschud is of niet maakt geen enkel verschil. Als een grafrecht niet verlengd wordt of als er afstand van wordt gedaan, heeft de houder van de begraafplaats ook geen enkele last van het geschud zijn van het graf. Want dan liggen de stoffelijke resten die zijn geschud onder het niveau dat men nodig heeft voor nieuwe begravingen.

Met vriendelijke groet,

mr W.G.H.M. van der Putten