Ik kreeg van een collega een vraag, die me leuk lijkt voor deze rubriek. Het begint als in een sprookje, maar het gaat om een fikse ruzie.
Er waren eens twee zussen. Een van de zussen was rechthebbende op het eigen graf van de ouders. Het grafrecht zou binnenkort aflopen. De rechthebbende zus vroeg aan de beheerder van de begraafplaats om het graf te ruimen. De andere zus wilde het graf graag behouden en maakte dat ook bij de begraafplaats bekend. De rechthebbende zus wilde het graf per se ruimen, want gunde de andere zus het graf niet.
U voelt de vraag al aankomen. De beheerder vroeg "Wat moet ik hier mee? Heeft de rechthebbende het recht om het graf te laten ruimen? Mag ik het graf wel opnieuw uitgeven aan de andere zus, als het recht is geëindigd?"
(plaatsnaam begraafplaats bij redactie bekend)
Antwoord:
Geachte heer,
Het antwoord is niet zo moeilijk. Een rechthebbende op een graf heeft in het algemeen geen recht of zeggenschap om een graf te laten ruimen. In de Wet op de lijkbezorging staat dat 'ruiming niet geschiedt dan op last van de houder van de begraafplaats'. De houder maakt dus zelf uit of en wanneer hij een graf wil ruimen.
Sommige begraafplaatsen echter hebben een rechthebbende wèl zeggenschap gegeven over ruiming. Namelijk door in de verordening of het reglement of in de tarievenlijst op te nemen dat ruiming mogelijk is tegen een bepaald tarief. Meestal is dat bedoeld om weer plaats te maken voor een nieuwe bijzetting. Maar toch, men kan ruiming vorderen.
In dit geval bevatten het reglement en de tarieflijst een dergelijk recht voor de rechthebbende niet. Dus de begraafplaats hoeft met de wens van de rechthebbende geen rekening te houden.
De begraafplaats is vrij om hetzelfde graf, als de eerste zus het grafrecht opgeeft, weer uit te geven aan de andere zus. Een grafrecht kan immers net zo goed worden gevestigd op een bestaand als op een nieuw graf. De oude rechthebbende kan dit niet verhinderen. Alleen door zelf het graf aan te houden, kan zij verhinderen dat het graf in handen komt van de andere zus.
Een andere vraag, die niet is gesteld, maar die ik nu zelf maar opwerp, is de vraag of de begraafplaats verplicht is weer een nieuw recht te vestigen als de tweede zus daar om vraagt. Daartoe is de begraafplaats gewoonlijk niet verplicht. Maar ik denk dat als een situatie als deze aan de rechter zou worden voorgelegd, deze op grond van billijkheid wel de uitgifte van het graf zou verordonneren. Het is immers vaak maar toeval, welke nabestaande de grafrechten krijgt. En het zou onbillijk zijn als iemand misbruik maakt van zijn recht, om een ander te hinderen om de nagedachtenis aan dierbare overledenen in stand te houden.
De begraafplaats is verplicht een bestaand eigen graf te verlengen, zolang het grafrecht ononderbroken heeft bestaan. Maar als de rechthebbende het recht laat verlopen, verloopt ook het recht op verlenging. Zij heeft er dan geen baat bij en geen belang meer bij om de begraafplaats te hinderen om het graf opnieuw uit te geven.
Als een nieuw uitsluitend recht wordt gevestigd, ontstaat wel weer een recht op verlenging.
Maar met dit soort familieruzies hebben begraafplaatsen in de regel liever niets van doen.
Spelregels
