27 april 2011
Vraag nummer: 24652 (oude nummer: 16664)
Geachte heer Van der Putten,
Als stichting hebben wij belangstelling voor een (vervallen) graf voor onbepaalde tijd met een historische waarde.
De laatste rechthebbende is in 1991 overleden en haar kinderen zijn in 2000 benadert door de
gemeente of ze het graf instand wilde houden.
Ze hebben dit niet gedaan waardoor het recht is vervallen aan de gemeente.
Het graf is niet officieel vervallen verklaard maar de steen is wel verwijdert
Op ons verzoek om de rechten weer op te nemen c.q. voort tezetten reageert de gemeente als volgt:De rechten zijn vervallen aan de gemeente.
Het graf kan niet worden overgeschreven,maar het bezette graf kunnen wij opnieuw uitgeven,de kosten daarvan voor 30 jaar bedragen 4500,- incl. onderhoud
Het betreft een graf voor onbepaalde tijd.
Dat betekend ons inziens dat de rechten kunnen worden voort gezet,het recht kan immers maar eenmaal worden gevestigd en het graf is niet officieel vervallen verklaard !!
Als het wordt uigegeven voor 30 jaar is het een graf voor bepaalde tijd.
De laatste rechthebbende
betaalde jaarlijks een klein bedrag.
Kunnen wij hierop voortborduren of mag de gemeente het onderhoud aanpassen aan de huidige norm.?
Was het in dit geval terecht dat de gemeente de steen heeft verwijdert?
Wij hopen spoedig iets van u te vernemen.
Bij voorbaat hartelijk dank.
De stichting.
Antwoord:
Geachte heer of mevrouw,
Er staat een tegenstrijdigheid in uw vraag. U schrijft dat het recht is vervallen aan de gemeente nadat aan kinderen van de vorige rechthebbende is gevraagd of zij het graf in stand wilden houden (neen). Maar u schrijft ook dat het graf niet officieel vervallen is verklaard. Dat kan natuurlijk niet samen gaan. Het is of het een of het ander. Een graf kan alleen vervallen zijn als er een expliciet besluit toe is genomen of als de rechten zijn verlopen. Het laatste is bij een graf voor onbepaalde tijd niet aan de orde, dus moet er een besluit zijn.
Het verwijderen van de grafsteen is onrechtmatig, als er niet eerst een besluit is om het grafrecht vervallen te verklaren.
Het punt van een uitsluitend recht op een graf is, dat het een zakelijk recht is. Dat betekent dat het op de zaak (het graf) rust, ongeacht of er een rechthebbende is. De begraafplaatshouder moet dat recht respecteren, ook zonder dat er een rechthebbende is. Praktisch probleem is alleen dat er zonder rechthebbende niemand is die voor het graf op kan komen en kan zeggen 'Blijf er van af!'. Maar een nette begraafplaatshouder weet of althans dient te weten dat hij een grafrecht moet respecteren. Tenzij... er een regel of voorschrift in de beheersverordening of de grafakte is dat men de rechten vervallen kan verklaren als er na het overlijden van de rechthebbende niet tijdig een nieuwe rechthebbende is. Maar dan moet men zo'n besluit wel nemen! Het gebeurt niet automatisch. En dat lijkt de gemeente van uw casus wel aan te nemen.
Nu is het jammer dat u niet schrijft om welke gemeente het gaat, want dan had ik kunnen kijken of de beheersverordening in mijn archief heb en wat daar in staat.
Veel gemeenten hebben in hun verordening een regeling staan die (ongeveer) luidt:
3. Indien na het overlijden van de rechthebbende de aanvraag tot overschrijving aan burgemeester en wethouders niet wordt gedaan binnen de in het tweede lid van dit artikel gestelde termijn, zijn burgemeester en wethouders bevoegd het recht op het eigen graf te doen vervallen.
4. Na het verstrijken van de in het tweede lid genoemde termijn van een jaar kunnen burgemeester en wethouders het eigen graf alsnog op naam stellen van een nieuwe rechthebbende, tenzij dit recht betrekking heeft op een inmiddels geruimd eigen graf.
Nu gaat het om het laatste. Is iedere belangstellende gerechtigd om, als de grafrechten niet vervallen zijn verklaard, te vragen om het graf op zijn naam te zetten?
Vaak staat er in verordeningen ook: Het recht op een eigen graf kan worden overgeschreven ten name van de echtgenoot of levenspartner, dan wel een bloedverwant of aanverwant tot en met de derde graad. Overschrijving ten name van een ander dan de vorengenoemde personen is slechts mogelijk, indien daarvoor gewichtige redenen bestaan.
Nu bent u als stichting geen levenspartner of bloed- en aanverwant van de laatste rechthebbende (want dat is het criterium: de relatie met de laatste rechthebbende en niet met de aldaar begraven persoon of personen). Dus is het de vraag of er gewichtige redenen bestaan om u de grafrechten te verlenen. Ik denk dat men daarvoor naar de doelstelling in de statuten van uw stichting moet kijken.
Ik ken uw stichting niet en het graf en de gemeente niet. Maar ik zou als ik u was de rechten opvragen en als de gemeente deze weigert, bezwaar aantekenen. 'Nee' heb je en 'ja' kun je krijgen. Het argument van de gemeente dat de rechten vervallen zijn is in elk geval onjuist, als men geen expliciet besluit kan tonen.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
Spelregels
