Illegale begraving eigen grond
26 juli 2016
Vraag nummer: 46877
Geachte heer Van der Putten, we worden geconfronteerd met een begraving op eigen grond. Terrein is niet aangemerkt als begraafplaats. Welke mogelijkheden heeft de burgemeester om aan deze ongewenste situatie een einde te maken?
Dankend en vriendelijk groetend, burgerlijke stand Maastricht
Antwoord:
Geachte heer,
Ik kijk gewoon eens even in de wet. In de Wet op de lijkbezorging staat:
Artikel 23
1. Begraving geschiedt op een begraafplaats.
(...)
Artikel 25
Het is verboden een begraafplaats, die niet op de voet van het bepaalde bij of krachtens deze wet is aangelegd of in gebruik genomen, als zodanig ter beschikking te stellen of te gebruiken.
En voorts:
Artikel 80
Met hechtenis van ten hoogste drie maanden of geldboete van de derde categorie wordt gestraft:
1°. het bezorgen, bewaren, wegmaken, vervoeren, vernietigen, ontleden, balsemen of conserverend behandelen van een lijk in strijd met of anders dan met inachtneming van hetgeen is bepaald bij of krachtens de artikelen (...), 23, 25, (...)
Artikel 81
Met hechtenis van ten hoogste een maand of geldboete van de tweede categorie wordt gestraft:
(...)
3°. het ter beschikking stellen van een begraafplaats als bedoeld in de artikelen 25 en 46, eerste lid;
4°. het in gebruik nemen van een bijzondere begraafplaats of een deel daarvan zonder toestemming van burgemeester en wethouders, bedoeld in artikel 41;
(...)
Ik geloof dat u zo wel even voldoende aanknopingspunten hebt om de politie op deze zaak af te sturen en proces verbaal op te maken van wat er nu precies gebeurd is.
Het strafrechtelijke circuit staat los van de gemeente. Dat is een kwestie van politie en justitie. Maar de gemeente kan wel aangifte doen.
Vervolgens kan de gemeente handhavend optreden. De gemeente kan als overheid ook constateren dat in strijd met een aantal bepalingen van de Wet op de lijkbezorging gehandeld is. De gemeente kan de eigenaar van de grond 3 dagen de gelegenheid geven om de overledene over te laten brengen naar een reguliere begraafplaats.
Als de eigenaar van de grond dat nalaat, kan de gemeente de overledene op (laten) graven en over (laten) brengen naar een gewone begraafplaats. U kunt de familie dan nog laten kiezen welke begraafplaats en welk type graf (wat natuurlijk voor hun rekening komt). Als de familie medewerking of een beslissing weigert, kunt u zelf een knoop doorhakken en de overledene over laten brengen naar een algemeen graf op de gemeentelijke begraafplaats. De familie kan vooraf gewaarschuwd worden dat dat nu te maken keuze de situatie voor de komende 10 jaar vastlegt.
Zo ver zal het allemaal waarschijnlijk niet komen omdat de familie waarschijnlijk bezwaar aantekent en een rechtszaak zal aanspannen.
De gemeente heeft een algemene bevoegdheid tot toezicht op het begraven en de begraafplaatsen op grond van de Gemeentewet. Ik verwijs naar wat ik over dit onderwerp geschreven heb in mijn Handboek Wet op de lijkbezorging (uitg. Vermande 1993) en mijn boek Begraving (uitg. SDU 2007).
Er zijn in zo'n soort kwestie nog wel vragen:
- is aangifte van overlijden gedaan en is verlof tot begraven gevraagd? Zo niet, is dat een extra overtreding.
- zou het terrein in aanmerking kunnen komen voor een aanwijzing als begraafplaats als bedoeld in artikel 40 Wlb? Het zou dan moeten gaan om een terrein van minimaal een hectare, met een niet te hoge grondwaterstand, geen zicht vanaf de openbare weg en niet nabij het woonhuis van buren. Zo'n snelle check kan snel worden gemaakt, als het terrein bekeken wordt. Het college zou een snel rondje kunnen maken langs fractievoorzitters in de gemeenteraad om te peilen hoe de raad tegenover zo'n aanwijzing zou staan. Er moet in het bestuursrecht altijd een afweging worden gemaakt of de situatie gelegaliseerd zou kunnen worden. Het zou vreemd zijn als het graf nu verwijderd zou worden, betrokkenen een aanvraag indienen voor een bijzondere begraafplaats, die aanvraag gehonoreerd word en de overledene voor de tweede keer herbegraven zou moeten worden.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
TIP
Laat nabestaanden niet onnodig zoeken naar oude polissen. Registreer of u een uitvaartverzekering hebt op uitvaartverzekeringsregister.nl
Ook verstandig om in te vullen als u GEEN verzekering hebt.
TIP
Vergelijk offertes van uitvaartondernemers via de site Uitvaartmarkt.nl
TIP
Bezoek ook eens de video-adviesrubriek: Infotheek - reportages - kijkersvragen - juridische vragen en antwoorden (klik hier).
