Weigeren informatie over aflopen grafrecht en verlengen graf of opgraving
9 maart 2016
Vraag nummer: 45506
Geachte heer, mijn vader en zus zijn beide begraven in Bovenkerk. Mijn zus is correspondentie adres. Nu de tijd voorbij is en wij willen weten of het verlegd is of dat er herbegraven gaat worden wil mijn zus niets zeggen. De beheerder van de begraafplaats beroept zich op zwijgplicht. Wij bezoeken regelmatig de begraafplaats maar willen weten wat er verder met de overledenen gebeurd. Kunt u mij aangeven of er een mogelijkheid bestaat om alsnog te weten te komen wat er gaat gebeuren.
Het gaat om de begraafplaats Sint Barbara te Bovenkerk, geleid door St. Urbanusparochie Bovenkerk.
Bij voorbaat dank voor de moeite.
Antwoord:
Geachte heer of mevrouw,
De begraafplaats Sint Barbara te Bovenkerk heeft blijkbaar vaker moeite met openheid van zaken, want ik zag in mijn archief dat mensen ook al jaren geleden klaagden geen informatie van deze begraafplaats te krijgen. Ik heb nu even haar site gezocht, maar kan op internet niets vinden. Niet verstanding van een begraafplaats anno 2016, want dat betekent bijvoorbeeld dat men zich niet zonder meer op regels van een beheersreglement kan beroepen, want die zijn niet openbaar gemaakt. Dat is een eerste vereiste voor de werking, zoals voor alle algemene voorwaarden van bedrijven en niet-overheidsorganisaties geldt. Ook is het vreemd dat bijvoorbeeld geen tarieven en regels voor de grafmonumenten openbaar zijn gemaakt. Ook wanneer de begraafplaats misschien alleen voor parochianen bestemd is, is dat toch verstandig, want bijvoorbeeld kinderen die een uitvaart moeten regelen of na een begrafenis een grafsteen moeten uitzoeken, wonen vaak elders en lezen geen parochieblad.
Het beroep van de beheerder van de begraafplaats op 'zwijgplicht' is een misvatting. Er bestaat geen zwijgplicht. Integendeel, er is juist een wettelijke verplichting voor de houders van begraafplaatsen tot openbaarheid en om te vertellen aan iedereen die het wil weten, wie op de begraafplaats in welk graf begraven is (artikel 27 Wet op de lijkbezorging). Dat impliceert ook, als de grafhuur op korte termijn afloopt en het graf dreigt te verdwijnen, dat dit desgevraagd verteld wordt. Want dat kan op korte termijn verandering brengen in de situatie dat iemand daar begraven is. Als iemand vraagt "Ligt vader hier nog begraven?" en de begraafplaats zegt alleen "Ja" zonder te vertellen dat dat volgende maand niet meer zo is, kan natuurlijk niet. Dan worden mensen op het verkeerde been gezet. Dat strijdt met elke redelijkheid.
Maar ook los van wettelijke regels is er natuurlijk helemaal niets op tegen om iemand te vertellen of het graf van diens vader en zus binnenkort verloopt en of bekend is dat de rechten wel of niet verlengd gaan worden. Als de rechten niet verlengd worden ligt het voor de hand om andere naaste familieleden aan te bieden om de grafrechten over te nemen. Begraafplaatsen zijn er om de herinnering aan dierbare overledenen zo lang in stand te houden als waar die overledenen of diens nabestaanden behoefte aan hadden. Het minste is dan dat die nabestaanden weten dat zij het graf over kunnen nemen om het in stand te houden.
Ik begrijp de reactie van deze begraafplaats niet. Misschien heeft uw zus ook wel een onderonsje gehad met de beheerder, hem haar voornemen verteld en hem al gewaarschuwd dat u wel eens 'lastig zou kunnen gaan doen'. Ik heb twee jaar geleden gezien dat een familielid de beheerder van een kerkelijke begraafplaats in Brabant zo wist te bewerken, dat die valsheid in geschrifte pleegde door een nieuwe grafakte op haar naam uit te schrijven om anderen te dwarsbomen. Sommige beheerders laten zich te makkelijk in een verhaal meevoeren en nemen geen neutrale positie meer in. Dat is niet verstandig. Maar dat deze beheerder zich tegenover u beroept op een (niet bestaande) zwijgplicht is merkwaardig. Het wekt bij mij de indruk dat hij iemand anders heeft beloofd om niets te vertellen. Het is geen normale reactie.
De houder van deze begraafplaats, de St. Urbanusparochie te Amstelveen, is lid van de Landelijke Organisatie van Begraafplaatsen. Het idee van een zwijgplicht is apert onjuist. Als men blijft weigeren om informatie over het verlopen van de termijn en het wel of niet verlengen te verstrekken, kunt u overwegen om een klacht in te dienen bij de Ombudsman Uitvaartwezen. Zie www.OmbudsmanUitvaartwezen.nl.
Of uw vader en zus worden opgegraven en herbegraven, kan een voornemen van uw andere zus zijn waar de beheerder (nog) niets van weet; die besluit daar niet over. Die hoeft alleen gelegenheid voor de uitvoering te geven als er een vergunning is. De burgemeester van Amstelveen besluit daar over.
Ik adviseer u om op korte termijn een brief aan de gemeente Amstelveen te sturen, gericht aan de burgemeester, waarin u vertelt het vermoeden te hebben dat een zus de stoffelijke resten van uw vader en zus op wil laten graven. U kunt aangeven dat als een dergelijk verzoek om een vergunning door de burgemeester ontvangen wordt, u graag in de gelegenheid wordt gesteld om uw zienswijze te geven. En dat, als een besluit genomen wordt, u graag een afschrift hebt om te kunnen afwegen of u er formeel bezwaar tegen wilt maken.
Overigens kunt u ook zelf een inschatting maken van het verlopen van de termijn. Graven worden in de regel uitgegeven in termijnen van 10 of 20 jaar. En verlenging gebeurt meestal per 10 jaar. Als uw zus bijvoorbeeld 7 mei 1986 overleden is, ligt het over de hand dat ze enkele dagen later begraven is en dat het grafrecht op of rond 10 mei 2016 afloopt.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
TIP
Op zaterdag 23 april 2016 wordt in de Westerkerk in Amsterdam de Uitvaartbeurs Amsterdam gehouden. De beurs is gratis toegankelijk voor het publiek!
TIP
Laat nabestaanden niet onnodig zoeken naar oude polissen. Registreer of u een uitvaartverzekering hebt op uitvaartverzekeringsregister.nl
Ook verstandig om in te vullen als u GEEN verzekering hebt.
TIP
Buitenhuis La Hardoye: een paar dagen weg of een of meer weken vakantie voor 2 tot 10 personen in Frankrijk. Prachtig sfeervol zeer ruim huis met meerdere zitkamers, open haard op 'kasteelformaat', met grote tuin, twee terrassen, eigen beekje en boomgaard op de grens van de Franse Ardennen en de Champagne. Slechts 340 km van Utrecht. www.vakantiehuis-ardennen.info
TIP
Bezoek ook eens de video-adviesrubriek: Infotheek - reportages - kijkersvragen - juridische vragen en antwoorden (klik hier).
Spelregels
