Verplichting opruimen grafkelder voor rekening nabestaanden

19 augustus 2003

Vraag nummer: 2409  (oude nummer: 2934)

Geachte heer,

Mijn grootouders zijn resp. in 1936 en 1939 in een gezamenlijke grafkelder begraven. De grafrechten zijn inmiddels vervallen en het kerkhofbestuur heeft mijn moeder, 89 jaar, (enig in levend zijnd kind) gevraagd het graf te mogen ruimen. Zij heeft daar schriftelijk in toegestemd.
Hetzelfde kerkhofbestuur heeft haar er later op gewezen dat de grafzerk monumentaal was en het zonde was deze te (laten) vernietigen.
Toevallig is haar man (mijn vader) recent overleden en was er nog geen grafzerk uitgezocht.
Inmiddels hebben we van de besturen van beide kerkhoven toestemming om betreffende zerk over te brengen naar vaders graf.
Het bestuur van mijn grootouders kerkhof verplicht echter om voor onze kosten de grafkelder te laten ontruimen (uit piëteitsgronden willen we dat ook laten doen), maar tevens de lege kelder daarna te slopen voor onze kosten. De argumentatie is dat zij geen grafkelders meer op het kerkhof willen.

Vraag: kan deze financiële verplichting zonder meer worden opgelegd?

Dank voor uw antwoord.

Antwoord:

Geachte heer,

Om nabestaanden te verplichten om de kosten van ruiming van de inhoud van een graf of het verwijderen van een grafkelder op zich te nemen, moet er natuurlijk een oude contractuele afspraak terzake zijn.
Ik vermoed dat die er niet is, want dat is zeer ongebruikelijk.

De kosten van ruiming van een graf zijn gebruikelijke kosten van beheer en exploitatie van een begraafplaats. Die kosten mogen geacht worden inbegrepen te zijn in de kosten van het aangaan van het grafrecht.
Ook moest en moet voor toestemming voor de plaatsing van een grafkelder vaak een extra bedrag worden betaald, juist omdat die kelder later ooit nog eens verwijderd moet worden. En dan is het natuurlijk onzin om te betalen bij de plaatsing voor toekomstige verwijdering, én dan later nog eens de verwijdering zelf te betalen.

In reglementen van RK begraafplaatsen komt nog wel eens de bepaling voor, dat na het einde van het grafrecht het monument verwijderd dient te worden op kosten van de rechthebbende. Zo'n bepaling is alleen rechtsgeldig als deze verplichting al bestond op het moment dat het grafrecht gevestigd is. En anders niet. Niemand kan later eenzijdig contracten veranderen.

Kortom: als het kerkhofbestuur niet zwart op wit aan de hand van de akte van uitgifte van het keldergraf in 1936 of het in 1936 geldende kerkhofreglement kan laten zien dat die kosten nu verschuldigd zijn, zijn ze niet verschuldigd.

mr W.G.H.M. van der Putten