Termijn grafrecht

2 november 2002

Vraag nummer: 1419  (oude nummer: 1773)

Wed Jan 19 19:58:02 2000

Geachte heer van der Putten,
Wij hebben al eens eerder contact gehad over verschillende zaken die ons, als Stichting begraafplaats Kornhorn, bezighouden. Het volgende kwam o.a. op de bestuurstafel waarvoor wij uw deskundige advies graag willen horen:
1) Wij hebben als Stichting de begraafplaats overgenomen van de gemeente Grootegast. De gemeente heeft verschillende graven verkocht voor onbepaalde tijd. Wij willen echter in de toekomst graven verkopen voor de periode van 20- of 40 jaar. De vraag is echter wanneer die termijn ingaat. Als voorbeeld: Een echtpaar koopt een dubbel graf. Het eerste graf wordt direct gebruikt, het tweede na een aantal jaren. Er zijn nu drie mogelijkheden om als begin van de gestelde termijn in aanmerking te komen:
1 Verkoop datum graven,
2 In gebruik neming eerste graf,
3 In gebruikneming tweede graf.
Tussen de eerste en de derde mogelijkheid kan natuurlijk een groot aantal jaren verstreken zijn.
2) Is het verstandig om aan de koper van het graf/graven de mogelijkheid te bieden om zelf te kiezen voor een termijn van 20 of 40 jaar?
Is het in bovenstaande situatie redelijk om de 'verkoopprijs' voor de duur van 40 jaar te stellen op 100% en voor 20 jaar op b.v. 60%. Het kan in bepaalde situaties voor de koper aantrekkelijk zijn voor de termijn van 20 jaar te kiezen om dat hij/zij op dat moment financieel beter uit is.
3) Bij ons komt zo nu en dan de vraag of wij het onderhoud van een graf willen verzorgen. Wij hebben wel de mogelijkheid om dit te doen of te laten doen. Nu zijn er voor de financiele afwikkeling verschillende mogelijkheden. Je zou kunnen kiezen voor een jaarlijkse betaling, maar wat gebeurt er als de belanghebbende verhuist o.i.d. Ook hebben wij de mogelijkheid besproken om het voor een aantal jaren te doen. De 'klant' betaald dan een bedrag voor een aantal jaren en kan eventueel verlengd worden.
Of je kiest voor een optie om voor een onbepaalde tijd het onderhoud te verzorgen en hiervoor wordt eenmalig een bedrag betaald. Dit laatste lijkt ons niet de beste keus omdat je je voor altijd verplicht om een graf te onderhouden. Is er ook een richtlijn om de hoogte van het te betalen bedrag vast te stellen?
Het is een lang verhaal geworden maar ik hoop dat u ons kunt adviseren.
Met vriendelijke groeten en bij voorbaat hartelijk dank
Klaas de Wit

Klaas de Wit provincialeweg 12 9864 PD Kornhorn Tel: 0594-659368

Antwoord:

Thu Jan 20 11:59:42 2000

Geachte heer De Wit,

Een antwoord op uw vragen:
1) graven voor 20 of 40 jaar,
2) wanneer gaat de termijn in? en
3) hoe regel je onderhoud.

1. Of u graven voor 20 of 40 jaar aanbiedt, is een eigen keuze. Ik zou echter dringend adviseren om 20 jaar uit te geven. Men heeft later altijd de mogelijkheid om te verlengen.
Om langere termijnen uit te geven, ben ik geneigd om te kwalificeren als een beginnersfout. Dat lijkt makkelijk en het lijkt aardig om voor de toekomst wat extra geld in kas te krijgen, maar je ziet vaak dat er op termijn problemen ontstaan. Het geld raakt op en men heeft op termijn geen inkomsten. In het verleden gaven begraafplaatsen vaak graven voor lange termijnen uit en heeft dat vaak problemen gegeven. Veel begraafplaatsen, zowel gemeentelijke als kerkelijke, hebben dat de afgelopen 10-20 jaar weer terug gedraaid en zijn voortaan voor 20 jaar gaan uitgeven, mede op advies van hun koepels (Vereniging van Nederlandse Gemeenten en kerkgenootschappen). Het belangrijke voordeel is om wanneer de termijn verlengd wordt, telkens een 'goed tarief' te kunnen vragen, namelijk een tarief dat de werkelijke kosten dekt. Als u lange termijnen uitgeeft, loopt de begraafplaats het risico van kostenstijgingen.
Ik zag de afgelopen jaren wel vaker dat 'nieuwe beheerders', zoals een naturaverzekeraar die een begraafplaats overnam van een gemeente, begon met de keuze te geven voor langere termijnen. Men komt daar - verstandig - nu weer op terug.
Soms redeneert men dat men het geld makkelijk op de bank zet, dat men het kan beleggen, etc. Dat lijkt allemaal aardig, vooral in een tijd van voorspoed, maar dat is het niet. Ik zag gisteren bijvoorbeeld van een docent van de Universiteit van Amsterdam een plaatje van rendementen. Wie in 1909 voor 40 jaar (!!) geld in aandelen had gestopt, had een rendement gemaakt van….. 0% Wie in 1909 voor 30 jaar had belegd, had 30% verlies gehad. Wie voor 20 jaar had belegd had 40% verlies gehad. Wie in 1970 voor 10 jaar had belegd, had ook 0% gehad. Wie van 1950 tot 1965 had belegd, had ruim 100% gehad. Met obligaties is het hetzelfde. Had u in de jaren '50 staatsleningen gekocht, was het rendement zo'n 3 tot 4% geweest. Weet u de jaren nog dat de inflatie hoger was? Vorig jaar zijn de gemiddelde koersen van obligaties met 13% gedaald.
Enfin, ik wil maar zeggen, het is en blijft een gok. U moet als begraafplaats zelf niet dat risico voor lange termijnen gaan lopen, is mijn mening.

2. Wanneer u de termijn voor een graf in wilt laten gaan, is een eigen keuze. Alle drie de mogelijkheden kunnen. Ze moeten dan wel heel duidelijk in uw reglement staan. Echter, ik zou adviseren om een graftermijn direct bij uitgifte van het graf te laten lopen. Want als de termijn later ingaat, neemt u als begraafplaats weer een risico op u. Het is in den lande ook de methode die 98% van de begraafplaatsen volgt.

3. En ik blijf vervelend. Ik vind ook dat u zelf als begraafplaats niet het onderhoud van de graven moet gaan regelen. Laat dat aan de familie over. Het is een heel georganiseer, waar bijna niets mee te verdienen valt en waar je een heleboel gezeur van kunt hebben als het niet goed gaat. Vergis u niet, er gaat heel veel tijd in zitten en het levert voor de begraafplaats geen substantiële inkomsten op. Nu bent u enthousiast, maar straks valt het u zwaar. U zadelt ook uw opvolgers met een geweldige klus op.
Ik ken in Groningen diverse bedrijven en bedrijfjes die dit doen tegen schappelijke tarieven. Laat mensen het zelf met zulke bedrijven regelen. Dan hebt u er geen gezeur van. U kunt een lijstje van zulke bedrijven opstellen en aan mensen geven. U kunt zelf als begraafplaats geen voorkeur voor bedrijf A of B uitspreken, dat is altijd gevaarlijk. Maar u kunt wel neutraal op de mogelijkheden wijzen.
Er zijn trouwens ook bijna geen begraafplaatsen die zelf het onderhoud van graven doen of regelen. Die zijn door schade en schande wijs geworden.

mr W.G.H.M. van der Putten

20 januari 2000