6 augustus 2004
Vraag nummer: 3254 (oude nummer: 4547)
Geachte mr Van der Putten,
Wilt u ons s.v.p. van advies dienen ?
Er is een schademelding bij onze gemeente binnen gekomen als gevolg van een vallende boom.
De schade is ontstaan aan de balkonhekwerken van de achterkopgevel van een verzorgingshuis. De betreffende Stichting stelt de gemeente aansprakelijk.
Het betreft hier een boom die ongeveer 100 jaar geleden op een graf geplant is.
Wie is juridisch eigenaar van een boom is die ooit op een graf geplant is??
Antwoord:
Geachte heer,
Het eerste wat u moet nagaan is of het onder de WA-verzekering van de gemeente zou kunnen vallen. Als het onder de verzekering valt, mag u zelf helemaal niets zeggen of schrijven in de richting van de stichting. De verzekering wilt dan altijd helemaal zelf de boel in de hand hebben. De WA-verzekering loopt bij een gemeente vaak via de afdeling Financieën/Belastingen.
Als het gaat om een boom echt op een graf, net als een grafmonument, spelen dezelfde regels als voor een grafmonument. Als er schade aan derden ontstaat, zoals nu, is de houder van de begraafplaats aansprakelijk voor die schade van het verzorgingshuis. De boom staat/stond aard- en nagelvast en door natrekking is de gemeente juridisch eigenaar en dus draagt zij de risico-aansprakelijkheid.
Nu is het de vraag of er op dat graf nog rechten rusten en of de beheersverordening van uw gemeente voldoende scherp is geformuleerd om de rechthebbende op het graf verantwoordelijk te houden voor de door 'zijn' boom aangerichte schade. Of er rechten op het graf rusten, kunt u zelf nagaan. Als er geen rechten op rusten is het heel eenvoudig: uw gemeente is volledig aansprakelijk voor de schade en kan die niet verhalen. Als er nog wel grafrechten op rusten is het minder eenvoudig: uw gemeente is volledig aansprakelijk voor de schade jegens de derde-stichting, máár kan die (misschien) wel verhalen.
Ik heb er eens even de beheersverordening van uw gemeente bij gehaald. Het is de versie van 2001. U hebt mij die tekst begin dit jaar gezonden, n.a.v. een andere mail.
Ik heb nu hoofdstuk V (het onderdeel over grafbedekkingen) doorgenomen en zie wel dat de rechthebbende onderhoud moet plegen, maar niet dat hij aansprakelijk is voor schade. Uw gemeente heeft zich grotendeels gehouden aan het VNG-model, maar dat VNG-model is niet erg verstandig op dit punt. Ik heb in 2002 enkele artikelen geschreven in het LOB-blad De Begraafplaats, waarin ik voorstelde om enkele andere artikelen te gebruiken.
Mijn conclusie is, in dit geval, dat ook als er nog wel rechten op het graf rusten, de rechthebbende niet aanspreekbaar is voor de schade, sinpelweg omdat uw beheersverordening er niet in voorziet dat hij het risico draagt. Helaas. Dat zou anders geregeld hebben kunnen zijn.
Kortom, volgens mij moet de gemeente nu betalen, zonder het ergens te kunnen verhalen.
Maar u kunt altijd de WA-verzekering nog even proberen.
In de categorie Begraven, onder de kopjes Grafsteen en onder Verordening staan wel meer vergelijkbare situaties beschreven en ook suggestie hoe de verordening beter in te richten. Maar het hele hoofdstuk V van uw beheersverordening zou ik totaal anders inrichten; daar helpt één artikel ietsje anders formuleren niet aan.
Ik heb dat trouwens begin vorig jaar al aan de VNG voorgesteld, toen zij met een nieuwe versie van het model wilde komen. Ik heb toen op meer punten verbeteringen voorgesteld, maar men wilde vooruitlopend op een wetswijziging slechts weinig veranderen. Nu zit u letterlijk en figuurlijk met de kosten.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
Spelregels
