Rost van Tonningen; grafrechten; begraving weigeren?
25 maart 2007
Vraag nummer: 4718 (oude nummer: 9083)
De weduwe Rost van Tonningen is overleden in Belgie, maar heeft grafrechten in Rheden (waar ze gewoond heeft). Kan de gemeente Rheden de familie weigeren om haar in de gemeente te begraven?
Mag je altijd en overal je eigen begraafplaats kiezen, of moet je minimaal ooit in die gemeente gewoond hebben?
-------------
Uit NRC 26 maart 2007
Zorg over archieven Zwarte Weduwe
Door een onzer redacteuren
Wat gebeurt er met de nalatenschap van de weduwe van NSBer Rost van Tonningen? Florentine Rost van Tonningen, die ook wel de Zwarte Weduwe werd genoemd, overleed afgelopen zaterdag 24 maart op 92-jarige leeftijd in haar Belgische woonplaats Waasmunster.
>knip< De familie kon vanmorgen nog niet zeggen hoe zij zullen omgaan met de nalatenschap.
Ook over de plaats waar zij begraven zal worden, bestond vanochtend nog enige onduidelijkheid. Rost van Tonningen kocht in 2000 een grafrecht op de gemeentelijke begraafplaats in Rheden. Maar het college van B en W in Rheden beraadde zich op de vraag of zij er daadwerkelijk begraven zou moeten worden. Vanmiddag zou de gemeente met een verklaring komen.
26 maart 2007
Antwoord:
Geachte heer,
Nee, de gemeente (als houder/eigenaar van de begraafplaats) kan niet verbieden dat iemand in een eigen graf wordt begraven, als de rechthebbende op het graf de begraving van die persoon wenst.
En dat is maar goed ook. Het zou anders een vorm van eigenrichting zijn. Een gemeente mag geen rechter spelen omdat iemands denkbeelden haar niet aanstaan.
Ja, iedereen is vrij om een begraafplaats te kiezen. Maar een begraafplaats hoeft niet aan iedere belangstellende een nieuw graf uit te geven. Kerkelijke begraafplaatshouders kunnen bepalen dat ze alleen aan leden van de kerkelijke gemeente of aan parochianen een graf uitgeven. Ook (burgerlijke) gemeenten kunnen, als er bijvoorbeeld ruimtegebrek op de gemeentelijke begraafplaats is, graven voorbehouden aan inwoners of voormalige inwoners van de gemeente. Maar dit komt eigenlijk vrij zelden voor. Ik denk hooguit een paar procent van de begraafplaatsen.
Als een graf eenmaal is uitgegeven, kan de eigenaar van de begraafplaats geen invloed meer uitoefenen wie er in dat graf begraven wordt. Dat kunnen dan best inwoners van een heel andere gemeente zijn, hoewel het graf aan een eigen inwoner uitgegeven is.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
25 maart 2007
-------
Persbericht gemeente Rheden 27 maart 2007:
Begrafenis weduwe Rost van Tonningen op Heiderust in Rheden
Burgemeester en wethouders van Rheden hebben van de familie van mevrouw Rost van Tonningen vernomen dat zij op de gemeentelijke begraafplaats Heiderust in Rheden in besloten kring zal worden begraven. In overleg met de familie worden de datum en het tijdstip van de begrafenis niet nader bekend gemaakt.
Wijlen mevrouw Rost van Tonningen heeft op begraafplaats Heiderust in 1996 een graf gekocht. De gemeente Rheden heeft haar, zoals aan iedere burger, het grafrecht toegestaan omdat een ieder recht heeft op een laatste rustplaats. Dit is gebaseerd op de Wet op de lijkbezorging en de Beheersverordening Begraafplaatsen Rheden waarin staat dat elke inwoner van een gemeente begraven mag worden in de gemeente waar hij of zij woont. Aangezien mevrouw Rost van Tonningen ten tijde van de aankoop van het graf nog inwoonster van de gemeente Rheden was en het hier een openbare begraafplaats betreft, kon haar verzoek niet worden geweigerd. Bovendien geldt hier ook artikel 1 van de Grondwet waarin staat dat allen die zich in Nederland bevinden in gelijke gevallen gelijk worden behandeld.
De gemeente Rheden erkent dat deze begrafenis verdriet en onrust teweeg kan brengen bij nabestaanden van oorlogsslachtoffers. De gemeente wil haar ogen hier niet voor sluiten. Daarom houdt de gemeente op woensdag 28 maart om 16.00 uur een besloten bijeenkomst in het gemeentehuis voor nabestaanden van oorlogsslachtoffers, verzetsstrijders of anderen uit de gemeente Rheden die hier emotioneel door geraakt zijn. De burgemeester van Rheden, Petra van Wingerden-Boers zal hier met de aanwezigen in gesprek gaan.
Aansluitend is er om 17.00 uur een bijeenkomst voor omwonenden van de begraafplaats die bezorgd zijn over de openbare orde en veiligheid. De gemeente is in gesprek met politie en justitie en treft alle mogelijke voorzorgsmaatregelen om verstoring van de openbare orde op en rond de begraafplaats tegen te gaan.
De gemeente doet een dringend verzoek aan de pers om de rust op de begraafplaats te respecteren en op ingetogen wijze met de verslaggeving om te gaan uit respect voor nabestaanden van oorlogsslachtoffers en van een ieder die op Heiderust begraven ligt.
-------
Persbericht gemeente Rheden 1 april 2007:
Vrijdagavond 30 maart 2007 om halfzeven is mevrouw Rost van Tonningen in kleine kring begraven op begraafplaats Heiderust in Rheden. De begrafenis is rustig verlopen. Er hebben zich ten tijde van de begrafenis geen ongeregeldheden voorgedaan.
