17 januari 2017
Vraag nummer: 49092
Geachte heer van der Putten,
Ik heb een verzoek gekregen van een kloosterorde om stoffelijke overschotten van zusters op te laten graven die vervolgens gecremeerd gaan worden.
Mijn vraag is nu wie de rechthebbende van zo'n graf is.
Is dat de kloosterorde in de persoon van de overste of een familielid van de overleden zuster?
Uw reactie zie ik met interesse tegemoet.
Met vriendelijke groet,
Noël Thoen
coördinator publieksbalie
gemeente Gulpen-Wittem
Antwoord:
Geachte heer,
Niemand is rechthebbende van een graf op een kloosterbegraafplaats. Want er worden geen grafrechten uitgegeven aan derden, zoals aan familie van de overleden zusters. Ik zeg het eigenlijk verkeerd, want er worden helemaal geen grafrechten uitgegeven.
De eigenaar van de grond is dan ook de eigenaar van het graf. Die zou je als rechthebbende kunnen beschouwen.
De grap is, althans voor een jurist, dat het eigenlijk net andersom is. Namelijk dat je de rechthebbende als de eigenaar kunt beschouwen. Eigendom geeft het meest volle(dige) recht en de rechthebbende op een graf met een uitsluitend recht komt een eind in de buurt van dat recht. De rechthebbende kan te maken hebben met eisen van de eigenaar van de grond (denk aan beheersverordening of beheersreglement en overeenkomsten). De eigenaar maakt zijn eigen regels (soms binnen het kader van een bestemmingsplan, aanwijzingsbesluit of een kettingbeding)
De volle eigendom van een graf komt zo weinig voor, dat in artikel 29 van de Wet op de lijkbezorging de eigenaar niet aanvullend wordt genoemd. Voor juristen is het toch altijd wel duidelijk 'dat degene die het meerdere mag, ook het mindere mag'. Dat is een bekend uitgangspunt in het recht. Een eigenaar van een graf is als het ware 'nog meer rechthebbende' dan een gewone rechthebbende.
Dat de eigenaar van de grond eigenaar is van de graven zal gelden voor de meeste zo niet alle kloosterbegraafplaatsen. Maar meestal ook voor particuliere bijzondere familiebegraafplaatsjes op eigen grond. Ik adviseer daar families soms om wel grafrechten te vestigen, als een landgoed bijvoorbeeld in een stichting wordt ondergebracht. Dan kun je uiteenlopende belangen krijgen.
Mij zijn ongeveer 5 graven in Nederland bekend waar mensen echt de volle eigendom van een graf hebben, met de ondergrond in bezit. Dat zijn er te weinig om wetsbepalingen tekstueel voor uit te breiden.
Maar goed, een heel verhaal bij een eenvoudige vraag. Excuses.
In het geval van 'uw' kloosterbegraafplaats is de wettelijk vertegenwoordigster van de kloostergemeenschap die de grond in eigendom heeft, de persoon die toestemming moet geven voor de opgraving.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
TIP
Laat nabestaanden niet onnodig zoeken naar oude polissen. Registreer of u een uitvaartverzekering hebt op uitvaartverzekeringsregister.nl
Ook verstandig om in te vullen als u GEEN verzekering hebt.
TIP
Vergelijk snel en eenvoudig offertes van uitvaartondernemers via de site Uitvaartoffertes.nl
TIP
Bezoek ook eens de video-adviesrubriek: Infotheek - reportages - kijkersvragen - juridische vragen en antwoorden (klik hier).
Spelregels
