23 januari 2004
Vraag nummer: 2833 (oude nummer: 3853)
Vorig jaar vroeg ik reeds uw advies omtrent het door de gemeente wijzigen van 3 diep begraven naar 2 diep begraven zonder de rechthebbenden daarvan in kennis te stellen. Conform uw advies heb ik hiertegen bezwaar ingediend, binnen de gestelde termijn. De commissie B&B heeft nu als volgt besloten (korte weergave):
Sinds 1997 blijkt de gemeente te zijn overgegaan tot de gedragslijn om niet 3 maar 2 diep te begraven, zonder dat hieraan een formele beleidsregels ten grondslag liggen. In de verordening staat wel dat het college van B&W bepaalt hoeveel lijken/asbussen geplaatste kunnen worden. Kortom bezwaar is niet mogelijk, omdat er geen besluit in de zin op de Awb is. Het bezwaar is niet-ontvankelijk verklaard. Ten overvloede overweegt de commissie B&B dat het feitelijk gewijzigd gebruiken van de graven door de gemeente niet afdoet aan het bestaan van de privaatrechtelijke overeenkomst tussen de rechthebbende op het graf en de gemeente. Dit betreft echter een civielrechtelijk geschil waarvoor de bestuursrechtelijke weg van bezwaar en beroep niet kan worden gevolgd.
Een kennis van mij (oud gemeentesecretaris van de betreffende gemeente) raadde mij drie zaken aan:
1. Geen beroep instellen, omdat de niet-ontvankelijkheid juist is.
2. Het college aanschrijven en het (met behulp van goede juridische termen) uitlokken alsnog een besluit te nemen om zo de weg van de bestuursrecht weer in te kunnen slaan.
3. Tegelijkertijd met behulp van een jurist een civielrechtelijke zaak starten om de gemeente in gebreke te stellen.
Mijn schoonvader is op 11 juli 2003 begraven op 2 diep in een graf dat naar onze mening 3 diep moet zijn. Nu blijkt dat aan deze wijziging geen besluit ten grondslag lag. Is dit dus nu onrechtmatig?
Zoudt u mij van advies kunnen dienen in deze?
Zijn er speciale juristen die zich hiermee bezighouden?
Alvast hartelijk dank!
Antwoord:
Geachte mevrouw,
We hebben het hier over het vervolg van vraag 2908 'Ongemeld van 3 diep naar 2 diep'. Dit voor het 'meelezende publiek'.
Er zit in deze zaak méér dan alleen het slechts op 2 diep willen begraven van de gemeente. Namelijk ook het niet meer schudden, zoals eerder in de verordening ingebakken zat. Het is voor mij niet zeker, of dit ook niet niet-Awb is.
De Commissie Bezwaarschriften (de commissies B&B zijn meestal in 2002 opgeheven; er is nu alleen commissie B) geeft aan dat het in wezen een civielrechtelijk geschil is. Ik heb in mijn reactie op vraag 2908 wel op het civiele karakter van het grafrecht gewezen, maar ik ben er (nog?) niet van overtuigd of je een zaak als deze alleen via de civiele rechter zou kunnen of moeten afhandelen.
Er zijn mij geen zaken over graven op gemeentelijke begraafplaatsen bekend, die door de civiele rechter zijn behandeld.
Het is wel bijzonder dat de commissie het private karakter van het grafrecht heeft (h)erkend; dat gebeurt niet zo vaak.
1. Ik twijfel aan het advies van de oud gemeentesecretaris t.a.v. punt 1. Ik zie nu vanavond/nacht net uw vraag en heb er dus nog niet een nachtje over kunnen slapen, maar ik weet het zo net nog niet. (En dan spreek ik vanuit mijn ervaring als oud adjunct gemeentesecretaris, voormalig directeur juridische zaken en voorzitter van een commissie B&B). Het kan er helemaal van af hangen, hoe je juridisch het juiste handvat kunt vinden. Ik meen in ieder geval dat het instellen van beroep bijzonder interessant kan zijn. Dit is het eerste geval in zijn soort. Ik zou in uw geval altijd beroep instellen. Eén belangrijke reden is ook, dat een zaak voor de bestuursrechter, waar we hier over praten, veel goedkoper is dan een zaak voor de civiele rechter, waarbij er verplichte procesvertegenwoordiging is (advocaat/procureur). Dat kost enkele duizenden euro's (extra).
2. Punt 2 van het advies van de oud secretaris ben ik het helemaal mee eens. Maar het laat punt 1 in stand.
3. Kan ook, maar dat is een financieel heel kostbare zaak.
Ik zou in uw geval altijd direct, al is het maar pro forma, beroep instellen bij de rechtbank. U moet namelijk de termijn van 6 weken om beroep in te kunnen stellen absoluut niet laten verlopen. En niet wachten tot de laatste dag of dagen: nú de brief schrijven dat u in beroep gaat op nader aan te voeren gronden. Dan hebt u nog tijd om na te denken. Wellicht kan later het beroep worden ingetrokken.
Ik zou als eerste beroep (punt 1) instellen. Dan proberen via 2 om een nieuw besluit te krijgen dat voor bezwaar/beroep vastbaar is. Als dat besluit er komt, kan het eerste beroep worden ingetrokken. Als dat besluit er niet komt, kan in het beroep verder worden gegaan.
Als het beroep ook op formele gronden onderuit gaat, kan punt 3, de civiele procedure worden geprobeerd. Deze procedure is niet aan strikte termijnen gebonden en kan ook nog na bijvoorbeeld 1 of 2 jaar.
Ik meen zonder meer dat de handelwijze (met of zonder formeel besluit, dat valt te bezien) van de gemeente onrechtmatig is.
Ja, ik kan u van advies dienen.
En ja, er zijn speciale juristen die zich hier mee bezig houden, maar ik ken er maar 2.
Ik zou graag in deze zaak van u een copie van het besluit van de gemeente op basis van advies van de commissie ontvangen (ik zal u mijn adres mailen). Het is een unieke zaak, over een heel principiële kwestie.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
Spelregels
