Rechthebbende over algemeen graf en verhalen kosten
2 mei 2006
Vraag nummer: 4423 (oude nummer: 7945)
Geachte heer Van der Putten,
Uit uw antwoord op de vraag van gemeente De Bilt van 15 mei 2003 wordt duidelijk dat het inderdaad mogelijk is om de kosten voor het grafgebruik van een algemeen graf in rekening te brengen.
Maar wat nu als er geen rechthebbende is / de nabestaanden er geen bemoeienis mee willen hebben?
O.g.v. artikel 21 Wlb dient de burgemeester dan voor de begraving in een algemeen graf zorg te dragen. In dit geval draait de gemeente danook voor de kosten op en is rechthebbende over dit grafgebruik. Dit zou betekenen dat wanneer er in de verordening een tarief is opgenomen voor dit grafgebruik de gemeente dit zichzelf in eerste instantie in rekening moet brengen? En vervolgens zou de gemeente deze kosten, o.g.v. artikel 22 Wlb, kunnen verhalen?
Onze vraag is of dit juridisch wel mogelijk is??
Daarnaast nog de vraag over het verhalen van deze kosten. O.g.v. het Burgerlijk Wetboek kan dit op de bloed- en aanverwanten die tot het verstrekken van levensonderhoud gehouden zijn. Vallen hierook de bloed- en aanverwanten in de 2e (broers en zussen) t/m 4e graad (neven en nichten) onder?
Alvast hartelijk dank voor uw reactie.
Met vriendelijk groet,
F. Meereboer
Gemeente Wieringen
Antwoord:
Geachte heer,
Er staat niet in artikel 21 Wlb dat de burgemeester in een algemeen graf moet laten begraven. Alleen dat de burgemeester zorg draagt voor de lijkbezorging, als niemand anders het doet. Indien bekend zou zijn dat de overledene gecremeerd zou willen worden, of een grote familiegrafkelder voor 100 jaar zou wensen, bijvoorbeeld omdat dit in een codicil of testament staat dat de gemeente tijdig onder ogen komt, dan moet aan die wens worden voldaan. De burgemeester/gemeente moet zoals net als ieder ander die een uitvaart regelt, zich laten leiden door de wens van de overledene. Maar bij lijkbezorging door de gemeente speelt ook mee, dat men die wens alleen hoeft uit te voeren voor zover er voldoende financiële middelen zijn. Vaak krijgt een gemeente van doen met mensen zonder geldmiddelen, maar er zijn ook wel mensen met een forse bankrekening en een eigen huis bijvoorbeeld, die 'alleen maar' geen familie hebben en die hun vrienden overleefd hebben, zodat niemand de lijkbezorging regelt, behalve de gemeente. In zulke gevallen mag de gemeente niet voetstoots in een algemeen graf begraven. Ik weet overigens van grote gemeenten dat men keurig onderzoekt wat de situatie van mensen is/was alvorens de uitvaart te kiezen. Men moet niet te snel conclusies te trekken.
In uw voorbeeld hoeft de gemeente geen tarief aan zichzelf voor gebruik van het algemeen graf in rekening te brengen; aan dat soort symboolhandelingen bestaat geen behoefte. Wel moeten die kosten voor grafgebruik opgenomen worden in de lijst van kosten die zijn gemaakt voor de lijkbezorging van de betrokken persoon. En die kosten mogen verhaald worden op de echtgenoot/levenspartner en/of kinderen.
Dus de kosten voor grafgebruik kunnen verhaald worden, ook zonder dat de gemeente aan zichzelf een nota stuurt. De gemeente kan wél de nota sturen aan de nabestaanden van de overledene.
Het is niet mogelijk om de kosten van lijkbezorging te verhalen op broers en zussen of neven en nichten van de overledene. Zij staan niet genoemd in de betreffende artikelen 392-396 van Boek I van het Burgerlijk Wetboek. Zij kunnen echter wél worden aangesproken als de overledene enig vermogen had en de broers/zussen of neven/nichten erfgenamen zijn. De erfgenamen zijn ook aansprakelijk. In artikel 22 Wlb staat immers dat de kosten ook verhaald kunnen worden op de nalatenschap, dus de erfgenamen en dus ook op broers/zussen of neven/nichten in het geval dat die erfgenamen zijn. Dat is pas als er geen echtgenoot/levenspartner of kinderen van de overledene zijn of wanneer deze overleden zijn (en er geen kleinkinderen zijn die vervolgens erven).
Zie ook andere vragen in de sub-rubriek 'Uitvaart door gemeente' van de hoofdrubriek 'Overige onderwerpen'.
Met vriendelijk groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
