Overheidszorg (familie heeft geen geld voor uitvaart)

20 januari 2005

Vraag nummer: 3617  (oude nummer: 5423)

Goedemiddag,
Ik ben werkzaam bij de gemeente Tiel en wil graag uw mening over het volgende. Zoals u hoogstwaarschijnlijk uit de media hebt vernomen, is op 15 januari in Culemborg een 18 jarige vrouw om het leven gebracht door een familielid. De politie heeft bij de gemeente Culemborg aangifte van overlijden gedaan. Het lichaam is voor sectie overgebracht naar het ziekenhuis in Tiel. Uit summier contact met een familielid is gebleken dat de familie geen geld heeft voor de lijkbezorging. Vandaag heeft iemand van het mortuarium van het ziekenhuis mij gebeld en gevraagd hoe het nu verder moet. Als ik de tekst van artikel 20 e.v. van de Wet op de lijkbezorging goed interpreteer dan moet de burgemeester van Tiel maatregelen treffen.
Toch vind ik dat in dit specifieke geval wat vreemd omdat de plaats van overlijden Culemborg is. In verband met sectie is het stoffelijk overschot naar Tiel gebracht. Wanneer dat niet was gebeurd dan zou de burgemeester hierin niet zijn betrokken. Kunt u mij zeggen wie nu tot lijkbezorging moet overgaan.

Met vriendelijke groet,

Antwoord:

Geachte heer,

Ik verwijs u graag naar andere vragen in de sub-rubriek 'Uitvaart door de gemeente' in de rubriek 'Overige onderwerpen'.
Het gaat niet om de plaats van overlijden, maar de plaats waar het lijk is, als niemand het lijk bezorgt. Maar dat moment van niet-bezorgen is er nog niet; dat moment moet nog komen.

Het door u geschetste probleem komt enkele malen per jaar voor, zij het gelukkig meestal minder dramatisch.
De nabestaanden van de vrouw zijn primair verantwoordelijk voor de lijkbezorging. Als ze nog minderjarig zou zijn geweest, waren de ouders zonder meer verantwoordelijk. Maar ook nu is zijn de ouders als naaste verwanten aanspreekbaar. Dat geldt ook voor een eventuele partner. Als die financieel geen mogelijkheid hebben, is er wellicht voor hen nog zoiets als bijzondere bijstand denkbaar (in hun eigen woongemeente). Of een lening, of een inzameling onder familie en vrienden.

Men moet als gemeente in de regel niet al te snel in actie komen om het maar te regelen. Ik hoor regelmatig deze vraag en ken de praktijk ook in grote(re) gemeenten waar men er relatief vaak mee van doen heeft. Ik adviseer om eerst maar eens niets te doen en bijvoorbeeld tegen het mortuarium van het ziekenhuis te zeggen dat men de familie of de politie maar moet benaderen. Het is nogal makkelijk voor het ziekenhuis om de gemeente maar te bellen; u komt dan wel in actie.
Niet zomaar doen, is mijn advies. Het is nu het probleem van het ziekenhuis en laat dat maar even zo. Ervaring leert als u zegt "De familie zoekt het maar uit", dat in 4 van de 5 gevallen de familie zelf met een oplossing komt. Misschien wel in 9 van de 10 gevallen. In het geval dat u zegt het te regelen, bent u meteen de klos.
Ik zou als gemeente gewoon weigeren. Als na 6 dagen na het overlijden zou blijken dat niemand anders iets gedaan heeft, is het nog vroeg genoeg om als gemeente in actie te komen.

Overigens is in dit geval waarschijnlijk verhaal mogelijk op de dader van deze moord of doodslag. Dat geldt voor familie die verantwoordelijk is. Trouwens, als u als gemeente in actie komt hebt u ook een verhaalsrecht op de familie. De omweg van de gemeente heeft daarom geen zin. De familie moet betalen, of uit eigen zak, of via bijzondere bijstand, of ene lening, en met de mogelijkheid van verhaal op de dader.

U moet goed in de gaten houden dat artikel 21 en 22 Wet op de lijkbezorging niet bedoeld zijn om financiele problemen van mensen/nabestaanden op te lossen, maar primair tot doel hebben om de lijkbezorging te regelen van mensen zonder nabestaanden, waarbij niemand in actie kan komen.

Met vriendelijke groet,

mr W.G.H.M. van der Putten

Zie ook:
Zijn kinderen verplicht de uitvaart van hun ouders te betalen?


Kunnen nabestaanden een uitvaart bijwonen die door de gemeente wordt geregeld?