Hoe te handelen bij nalatenschap als geen rechthebbende en zonder nabije rechthebbenden ***
28 september 2018
Vraag nummer: 56236
Beste heer Van der Putten,
Deze vraag gaat over een heer die zijn partner heeft verloren. Ze waren niet getrouwd, en er was geen geregistreerd partnerschap. Wettelijk gezien is hij niets van haar, dat weet hij inmiddels.
Hij was de enige bij haar crematie. Er is geen testament. Er zijn geen kinderen, geen ouders en grootouders meer. Ook geen zusters en broers en bij hem geen ooms en tantes, neven of nichten bekend.
Er is door meneer contact gelegd met een notaris die eerder de nalatenschap van de moeder van de overleden vrouw een paar jaar geleden had behandeld. Deze notaris ziet verder af van het uitzoeken van de zaak, waar wij hebben begrepen dat dit tot de 6e lijn moet worden uitgezocht.
De situatie is zo dat de overledenen vrouw een huis van de gemeente huurde; die huur heeft hij niet opgezegd omdat hij niets mag doen wettelijk gezien. Hij heeft wel een sleutel van dit huis omdat zij er samen vaak waren. Partner heeft ook een eigen huis.
Overledene had ook een auto, er is bericht gekomen van het RDW dat er van eigenaar moet worden gewisseld.
Ook de crematiekosten moeten worden betaald. Er is zijn wel voldoende middelen om een en ander te betalen en ook voorlopige de huur en andere maandelijkse kosten te voldoen; dit gaat op automatische basis.
Partner heeft inmiddels een andere notaris benaderd die zegt dat onderzoek naar de nabestaandenlijn wel weken tot maanden kan duren.
Wat is voor deze heer de beste weg om te bewandelen? Hij wil het allemaal graag vanuit een betrokken gevoel, maar ook juridisch juist afhandelen uit respect voor zijn partner.
Ik ondersteun hem bij het uitzoeken hoe dit allemaal moet. Graag verneem ik van u.
Vriendelijke groet,
Wia Snijder, NuNazorg Den Haag
Antwoord:
Geachte mevrouw,
Ik heb twee reactie op uw vraag, een formele en een informele.
1. Formeel
De juridische adviesrubriek is er alleen voor juridische vragen over begraven en cremeren. Zie de toelichting bij deze rubriek. Daar gaat uw vraag niet over.
Zie de vraag Erfenis / erfrecht (lees dit eerst!) in de lijst 'Meest gestelde vragen' voor diverse tips waar u dan wel terecht kunt, zoals de Notaristelefoon en de vragen en antwoorden in de adviesrubriek Notarieel recht / advies over erfrecht.
2. Informeel
Als deze meneer een kennis van mij zou zijn en ik hem in deze vervelende kwestie een persoonlijk advies zou willen geven, zou dat het volgende advies zijn.
Ik zou de verhuurder van deze mevrouw en andere partijen die met haar van doen hadden, zoals verenigingen waar ze lid van was of haar tandarts, informeren over haar overlijden. Dan is het handig om een afschrift van de akte van overlijden mee te sturen. Meneer is inderdaad niet bevoegd om de huur op te zeggen of om een lidmaatschap of een abonnement op te zeggen. Dat moet hij (zo) dan ook niet doen. Maar hij kan personen en instellingen wel ergens van in kennis stellen. Dan kunnen die mensen en instellingen hun eigen conclusies trekken. Concreet: hij kan geen brief sturen 'Ik zeg de huur op'. Maar wel een brief sturen in de sfeer van: 'Ik stel u er van in kennis dat mevrouw X is overleden. Bijgaand is een kopie van de akte van overlijden ingesloten'.
Banken hebben meestal een nabestaandendesk waar men dit soort situaties kan bespreken en ook zaken kan regelen als dat de kosten van de uitvaart van de bankrekening van de overledene betaald kunnen worden. De bank heeft dan natuurlijk informatie nodig zoals een akte van overlijden en de rekeningen van crematie en de uitvaartonderneming of een begraafplaats.
Meneer is geen erfgenaam, maar meneer kan m.i. wel optreden als zaakwaarnemer van onbekende erfgenamen. Ik zou adviseren om een inschatting te maken van de omvang en de waarde van de nalatenschap. Als er een aanzienlijk kapitaal te verdelen is, zal er wel een notaris gevonden kunnen worden die op zoek gaat naar achterneven en -nichten en zo. Maar een notaris gaat alleen aan de slag als hij of zij tevoren ook in kan schatten dat hij of zij zijn kosten ook kan declareren.
Als de nalatenschap niet omvangrijk is, heeft het weinig zin om een notaris een zoektocht naar verre verwanten te laten uitvoeren. De kosten van de zoektocht zouden wel eens hoger kunnen zijn dan de baten. Daar schiet niemand iets mee op, behalve misschien een beetje de notaris.
Ik zou dan samen met een neutrale derde, misschien zou u die kunnen zijn, een beschrijving van de gelden en goederen van de overledene maken. Ik denk dat meneer niet bij de gelden kan komen, behalve om de kosten van de crematie en de kosten van een urnengraf te regelen. Banken zijn vaak bereid om dit van een rekening van de overledene te laten betalen, als dit via de nabestaandendesk van die bank loopt. Ik zou als ik meneer was de bankrekening van mevrouw zo veel en zo lang mogelijk gebruiken voor mevrouw zelf. Dus een lange termijn urnengraf of urnennis en een prachtig gedenkteken. Anders gaat het geld uiteindelijk naar de staat, als erfgenaam-als-er-geen-andere-erfgenamen-zijn.
Als er een beschrijving van de inboedel en andere eigendommen zoals de auto is gemaakt, zou meneer die kunnen verkopen, waarbij hij precieze aantekeningen maakt aan wie en wanneer wat is verkocht tegen welke prijs. Als hij de nalatenschap zo geliquideerd heeft, kan hij dat geld apart zetten. Ik denk dat er een termijn van 5 jaar geldt dat een mogelijke erfgenaam nog aanspraak kan maken op de spullen en gelden; dat zou hij of u bij een notaris kunnen controleren. Na die termijn is hij vrij om met het geld en de resterende goederen te doen en te laten wat hij wil. Ik adviseer wel om de documentatie veel langer te bewaren, zodat het handelen en nalaten veel langer verantwoord kan worden, voor het geval dat iemand dat vraagt.
Het is het intrappen van een open deur, maar het is erg onverstandig om als alleenstaande zonder nabestaanden geen testament te maken. Als iemand het voor zichzelf niet nodig vindt, moet hij of zij het doen om mensen uit de omgeving, zoals deze meneer, grote dilemma's te besparen. Veel mensen willen zaken toch netjes afwerken en kunnen het niet aanzien dat er een probleem bestaat dat niet aangepakt kan worden.
Vandaar mijn 'persoonlijke' advies. Maar misschien heeft iemand anders een beter idee voor een praktische aanpak.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
TIP
Laat nabestaanden niet onnodig zoeken naar oude polissen. Registreer of u een uitvaartverzekering hebt op Uitvaartverzekeringsregister.nl
Ook verstandig om in te vullen als u GEEN verzekering hebt.
TIP
Bezoek ook eens de video-adviesrubriek: Infotheek - reportages - kijkersvragen - juridische vragen en antwoorden (klik hier).
Zoals: Wie is verantwoordelijk voor de kosten van de uitvaart?
Spelregels
