Recht begraven in eigen kapel
1 oktober 2002
Vraag nummer: 1193 (oude nummer: 1529)
Tue Nov 17 10:22:35 1998
Geachte heer,
Een familie bezit een oude kapel in Amersfoort. Deze kapel, waarvan het oudste gedeelte uit 1339 stamt en als rijksmonument geregistreerd staat, bezit een grafkelder waarin enkele van hun voorouders bijgezet zijn. Tevens bevinden zich 2 urnen in de kapel. Onlangs is de kelder, na 100 jaar dichtgemetseld te zijn geweest, met medewerking van Therebinth geopend.
Nu vraagt de familie een bevestiging van de gemeente dat zij nog immer het recht van begraven hebben in deze kapelgrafkelder. De gemeente is geen beheerder. De familie was voor 1991 al eigenaar van de kapel (art. 85 Wlb). M.i. kan de het lijk van de eigenaar en de lijken van de de leden van zijn geslacht daar begraven worden. Men zal moeten handelen naar de Wlb.
Vraag: is het dus nodig om zo'n bevestiging te zenden?
Antwoord:
Tue Nov 17 17:13:45 1998
Ik denk inderdaad dat een grafkelder in een kapel, als die kelder als zodanig die functie heeft gehouden, nog altijd gebruikt mag worden om er stoffelijke overschotten in bij te zetten. Het blijkt al uit de bewoordingen van artikel 26 Wet op de lijkbezorging (Wlb). Artikel 85 Wlb is niet direct van toepassing, omdat daar met de termen 'graven en grafkelders' zandgraven en keldergraven OP EIGEN GROND bedoeld zijn. Als het ware de achtertuin van een groot landhuis of een stuk grond bij een oude boerderij e.d. Nu zal de eigen van 'uw' kapel ook wel eigenaar van de ondergrond zijn, maar dat is in het oude artikel 15 van de Wet op de lijkbezorging (zoals die tot 1991 gold) niet bedoeld. Maar het komt wel helemaal overeen met de geest en strekking van artikel 85.
U merkt op dat de gemeente geen beheerder is, maar de gemeente - burgemeester en wethouders om precies te zijn - heeft wel supervisie over deze grafkelder als begraafruimte. Op grond van artikel 209, aanhef en onderdeel m, van de oude gemeentewet uit 1851 hielden b&w toezicht op het begraven en de begraafplaatsen in de gemeente. Deze bepaling is in de Gemeentewet (let op de hoofdletter; bestuursjuristen kennen het verschil: dit is de wet uit 1994) vervangen door artikel 160. Daar is deze taak niet meer zo nadrukkelijk genoemd (evenals vele andere deeltaken), maar in de toelichting is destijds duidelijk aangegeven dat deze taken wel bleven. Alleen werden ze algemener omschreven. Ik wil alleen maar opmerken dat ook al is de gemeente geen beheerder, toch heeft ze er wel mee van doen. Maar dat is geen actieve rol. Alleen als er onoirbare dingen zouden gebeuren, is er reden en een grondslag om in te grijpen.
U vraagt of het nodig is dat de gemeente een bevestiging stuurt aan de familie dat er nog bijgezet mag worden. Strikt formeel niet. Het is een reeds bestaande situatie, zou je kunnen zeggen. Ook als je de zaak zou zien als een hernieuwde functie, dan kun je nog stellen dat bijvoorbeeld artikel 41 Wlb alleen van toepassing is op begraafplaatsen.
Daarom denk ik dat het wel goed is om eventuele twijfel weg te nemen en toch te verklaren wat de status quo van de kapel/grafkelder is (die van nog bruikbare grafruimte). Maar dat zie ik dan niet zozeer uit hoofde van de Wlb, maar uit hoofde van artikel 160 van de Gemeentewet. Het is dan een verklaring op voorhand dat als er begraven wordt, er geen onwettelijke praktijken plaatsvinden. Het is verstandiger om dat nu te doen, dan wanneer de vraag speelt op het moment van het overlijden van een persoon die daar bijgezet zou moeten worden. Want dan is de termijn natuurlijk te krap.
Kortom, het is niet nodig, maar het lijkt mij wel verstandig.
mr W.G.H.M. van der Putten
17 november 1998
