Anatomische resten/delen 1
8 oktober 2018
Vraag nummer: 56329
In navolging van uw heldere uitleg over het verschil van delen of resten van lijken heb ik toch nog een aanvullende vraag.
Wordt een heel lijk dat ter beschikking wordt gesteld en waarvan het verlof tot ontleden is afgegeven, vanaf dat moment gezien als anatomische resten/delen? Ik lees nergens een definitie die stelt dat het altijd en slechts om delen van een lichaam gaat. Kan ik dan stellen dat zodra het verlof is afgegeven een lichaam vanaf dat moment gezien wordt als anatomische resten ook al wordt het niet direct ontleent?
Met dank en vriendelijke groet,
RG van Nieuwkuyk
Antwoord:
Geachte heer,
Nee, een lijk dat ter beschikking van de wetenschap is gesteld en waarvan het verlof tot ontleden is afgegeven, wordt vanaf dat moment niet gezien als anatomische resten of delen. Pas nadat het lichaam ook feitelijk (grotendeels of geheel) ontleed is, is sprake van restmateriaal.
In Nederland is het in het algemeen zo, dat een lichaam in een anatomisch instituut helemaal verbruikt wordt. Er blijven geen hele benen of halve rompen over, om het plastisch te zeggen. Er is natuurlijk materiaal dat over blijft, stukken weefsel en bot. Maar alles wordt in kleine stukjes gesneden, zo is mij altijd verteld. Die stukken en stukjes wordt niet separaat bewaard en er wordt geen naamkaartje aan bevestigd. Die resten worden denk ik als specifiek ziekenhuismateriaal behandeld en meestal gecremeerd.
Bij mijn weten is hier echter geen specifieke wetgeving voor. Ik heb ook wel eens gehoord dat restmateriaal op een begraafplaats is begraven. Ik zie dat zo: "Het mag, maar het moet niet".
Voor andere lezers vertel ik even dat wij vanmiddag telefonisch contact hadden. U vertelde toen te maken te hebben met een overledene, die aanvankelijk zijn lichaam ter beschikking wilde stellen van de wetenschap, waar ook verlof tot ontleding voor was afgegeven, maar die een paar dagen later werd 'teruggegeven', omdat het lichaam niet bruikbaar.
De vraag was of voor een crematie nog een nieuw verlof tot cremeren zou moeten worden afgegeven of niet.
Mijn antwoord was dat inderdaad alsnog een verlof tot cremeren moest worden gevraagd. Het verlof tot ontleding is van de burgemeester; een verlof tot begraven of cremeren is van de ambtenaar van de burgerlijke stand. Een verlof tot begraven en een verlof tot cremeren zijn mijns inziens inwisselbaar, omdat ze beide door de ambtenaar van de burgerlijke stand worden afgegeven en er geen verschillende eisen aan gesteld zijn om ze af te mogen geven. Een verlof van de burgemeester is niet inwisselbaar met een verlof van de ambtenaar van de burgerlijke stand.
Als het verlof van de burgemeester voor ontleding de facto niet gebruikt is omdat de overledene niet ontleed is, zijn daar verder ook geen gevolgen aan te verbinden. Dan moet je weer opnieuw beginnen met een verlof tot begraven/cremeren aan te vragen.
In Nederland heb je eigenlijk nooit met anatomische resten van een bepaalde persoon te maken, omdat bij het gebruik en verbruik van het lichaam de 'versneden' resten niet voortdurend apart bewaard worden als zijnde resten van meneer De Jong of mevrouw De Vries. Er blijft niets over dat nog als meneer De Jong of mevrouw De Vries te benoemen is.
In het buitenland kan dat anders zijn. Ik hoorde van een ontleding in België dat de familie na twee weken de overledene retour krijgt. Het lichaam was geopend om alles inwendig goed te laten bekijken door studenten, maar heel gelaten. In heb vorig jaar ook gehoord van een man die in Berlijn ter beschikking van de wetenschap was gesteld, maar waar de stoffelijke resten na anderhalf jaar werden gecremeerd. Dat is een andere manier van werken dan in Nederland.
Ik heb meen ik in een vraag over een overledene uit Nederland die in België ontleed is en na enkele weken weer thuis kwam, aangegeven dat geen verlof tot cremeren meer hoefde te worden gevraagd, omdat er ook werkelijk ontleed was. Ik heb hem even opgezocht: vraag nummer 50192 van een gemeente: 'Ontleden België; cremeren resten? (Nieuw verlof nodig? Nee)'.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
Naschrift:
Zie vervolgvraag 'Anatomische resten/delen 2'.
TIP
Laat nabestaanden niet onnodig zoeken naar oude polissen. Registreer of u een uitvaartverzekering hebt op Uitvaartverzekeringsregister.nl
Ook verstandig om in te vullen als u GEEN verzekering hebt.
TIP
Vergelijk snel en eenvoudig offertes van uitvaartondernemers via de site Uitvaartoffertes.nl
TIP
Bezoek ook eens de video-adviesrubriek: Infotheek - reportages - kijkersvragen - juridische vragen en antwoorden (klik hier).
Zoals: Wie is verantwoordelijk voor de kosten van de uitvaart?
TIP
Melden van overlijden. Landelijk gratis meldnummer overlijden: 0800-783 73 43.
TIP
Regel hier uw begrafenis of crematie.
