Verantwoording afhandeling nalatenschap
9 januari 2007
Vraag nummer: 4588 (oude nummer: 8672)
De gemeente heeft het recht om bij opdrachtverstrekking voor een uitvaart de kosten te verhalen op de nalatenschap en/of de erfgenamen.
Vraag: 1. Vindt hierover ook verantwoording plaats en aan wie?
2. Komt een eventueel batig saldo en de overgebleven huisraad ook aan de gemeente toe?
3. Is het ook de verantwoordelijkheid of plicht van de gemeente om de woning leeg te halen, de administratie af te handelen, zoals het afmelden bij nutsbedrijven, opzeggen huur en abonnementen en opheffen bankrekeningen?
Met vr. gr.
H. Siebring
Antwoord:
Geachte heer,
U haalt twee dingen door elkaar, of u wilt te veel, net hoe je het noemen wilt.
De kop van de vraag is al niet goed. In ieder geval niet voor deze site, want de gemeente hoeft de nalatenschap niet af te handelen. De gemeente moet alleen - als na verloop van enige tijd niemand anders het doet - de uitvaart regelen. En dan kan de gemeente de kosten van die uitvaart verhalen. Dat is alles. Dat heeft niets te maken met het regelen of afhandelen van de nalatenschap. Als de gemeente bijvoorbeeld 3.000,- voor de uitvaartkosten wil verhalen, kan ze dat bedrag van een bankrekening af laten halen of de auto laten verkopen. En verder hoeft de gemeente niets te doen.
Over naar uw vragen.
1. Of er ook verantwoording plaats vindt en aan wie, hangt af van de situatie. Het kan in heel verschillende situaties mogelijk zijn dat een gemeente een uitvaart regelt. Bijvoorbeeld als een alleenstaand persoon overlijdt, van wie zo snel geen verwanten kunnen worden opgespoord. Dan kan er best geld genoeg zijn en kunnen er best erfgenamen zijn, maar ze zijn alleen niet zo snel te vinden. Ik ken zelf een geval dat een zoon van een overleden mevrouw pas na ongeveer 2 maanden gevonden werd: hij had zelden contact met zijn moeder en was erg vaak verhuisd zodat een administratieve rondgang langs zijn vroegere woongemeenten veel tijd gekost had. Als de gemeente ziet dat er geld genoeg is en er bijvoorbeeld een codicil met gedetailleerde wensen gevonden wordt, is er geen reden om het codicil niet geheel uit te laten voeren. Er zal later wel rekening en verantwoording aan de erfgenamen afgelegd moeten worden. Maar dat is marginaal; de gemeente is dan als zaakwaarnemer opgetreden en dan moeten erfgenamen accepteren dat een zaakwaarnemer wellicht iets andere keuzes maakt dan men zelf gemaakt zou hebben. Als men dat niet wilde, had men zelf maar dagelijks contact moeten houden met moeder c.q. het verre familielid, om te voorkomen dat ooit een derde als zaakwaarnemer op zou hoeven treden.
Een andere situatie is het, als geen enkel familielid van de overledene de uitvaart wil regelen, bij voorbeeld omdat de overledene geen geld heeft. Een gemeente doet er verstandig aan dan eerst eens een aantal dagen of een weekje te wachten, omdat in de praktijk dan toch 9 van de 10 families de nodige actie ondernemen. Maar als dat niet zo is, kan de gemeente de uitvaart regelen. De kosten kunnen verhaald worden op de nalatenschap/inboedel, of op familieleden. Er zal natuurlijk wel verantwoord moeten worden hoe hoog de vordering is - dat kan aan de hand van de rekening van de uitvaartverzorger - maar er kan geen sprake van zijn dat nabestaanden dan gaan kibbeln welke deelkosten wellicht niet nodig waren. Men is voor alles aansprakelijk, anders had men het zelf maar moeten regelen.
2. Nee, een batig saldo van de nalatenschap (goederen inbegrepen) komt de erfgenamen toe. Zijn er geen erfgenamen, dan is de Staat de erfgenaam.
3. Nee, het is niet de verantwoordelijkheid of plicht van de gemeente om de woning leeg te halen, administratie af te handelen etc. Sommige gemeenten doen het soms wel. Heeft niets te maken met lijkbezorging, maar met de taken die de Sociale Dienst in een gemeente naar zich toe trekt. Dat is een eigen keuze die een gemeente kan maken.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
