Positie familie/vrienden bij uitvaart door gemeente
13 juni 2012
Vraag nummer: 28475
Ik heb de filmpjes van mr. Van der Putten bekeken. Maar er blijven toch nog vragen over de positie van familie en vrienden bij een ‘uitvaart op kosten van de gemeente’.
* Kan de gemeente de toegang tot het kerkhof weigeren aan vrienden of familie?
* Mag de gemeente (of het uitvaartcentrum of Leger des Heils of een andere partij die ermee te maken krijgt) de datum van de crematie/begrafenis geheimhouden of er valse informatie over verstrekken? (Dat gebeurt wel, om niet te worden geconfronteerd met ongewenste belangstelling.)
* Vrienden kunnen wettelijk niet worden aangesproken op het betalen van de crematie/begrafenis. Maakt dat hun positie anders dan die van familieleden?
Antwoord:
Geachte heer of mevrouw,
Wat uw eerste vraag betreft: die is op 2 manieren op te vatten. Gaat het om de gemeente als eigenaar van de begraafplaats of als opdrachtgever van een begrafenis?
Iedere begraafplaatshouder (gemeente of kerk) kan mensen de toegang tot haar begraafplaats ontzeggen, indien daar een goede reden voor is. Het terrein is haar eigendom of in haar beheer; de houder kan in principe net als iedere eigenaar van een terrein anderen de toegang ontzeggen. Je hoeft als prive persoon ook geen mensen in jouw tuin toe te laten.
Echter, een begraafplaats heeft een publieke functie en nabestaanden en andere belangstellenden dienen de gelegenheid te hebben om graven te bezoeken. Dat is eind vorig jaar in een rechtszaak door de rechtbank Amsterdam ook nog eens duidelijk gemaakt. Een begraafplaatshouder heeft geen reden om vrienden of familie van een bepaalde overledene de toegang te ontzeggen. Zoiets is alleen denkbaar als bijvoorbeeld een of meer mensen systematisch een grafmonument zouden vernielen. Dan zou een verbod, al dan niet bekrachtigd door een rechterlijk vonnis, denkbaar zijn.
Iets anders is dat de opdrachtgever van een uitvaart kan bepalen wie de begrafenis of crematie wel of niet kan bezoeken. Een uitvaart is een prive aangelegenheid. Net als bij een bruiloft, verjaardag of ander evenement van private aard kan de organisator beslissen wie bij een uitvaart wel of niet welkom is. Zie vragen daarover in de subrubriek 'Uitvaartplechtigheid'.
De opdrachtgever kan de datum van een crematie of begrafenis geheim houden. Dat kan bij een gewone uitvaart die in een kleine familiekring plaats vindt. Dat kan de gemeente ook doen, als zij een uitvaart regelt.
Normaal gesproken is er bij een crematie of begrafenis een afscheidsbijeenkomst in een aula of elders. Wat bij een uitvaart door de gemeente speelt, is dat de gemeente helemaal geen afscheidsbijeenkomst hoeft te organiseren. Bij een crematie kan de kist meteen naar de ovenruimte worden gebracht en bij een begrafenis kan de kist meteen de grond in. Er is dan geen gelegenheid voor familie of vrienden om - daar - afscheid te nemen. Natuurlijk kunnen belangstellenden later wel het graf bezoeken. Maar belangstellenden kunnen niet aanwezig zijn bij de invoer van een kist in de oven.
Niet alle familieleden kunnen door de gemeente worden aangesproken op het betalen van de uitvaart. Dat kunnen alleen erfgenamen en alleen kinderen en de echtgenoot/echtgenote. Erfgenamen kunnen onder die aansprakelijkheid uit komen door afstand te doen van de erfenis. Kinderen en de echtgenoot/echtgenote kunnen er niet onder uit.
Ik zie geen verschil tussen familie en vrienden.
Bij mijn weten weren gemeenten gewoonlijk geen familie of vrienden bij een uitvaart. Het is alleen zo dat gewoonlijk geen afscheidsbijeenkomst wordt georganiseerd, zodat er niets is waar men naar toe kan.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
TIP
Bezoek ook eens de video-adviesrubriek: Infotheek - reportages - kijkersvragen - juridische vragen en antwoorden (klik hier).
Zijn kinderen verplicht de uitvaart van hun ouders te betalen?
Kunnen nabestaanden een uitvaart bijwonen die door de gemeente wordt geregeld?
