Aanschrijven 1e graads Wet op lijkenbezorging Almere
29 februari 2020
Vraag nummer: 60179
Geachte heer van der Putten,
Weet u wat de regelgeving van de gemeente Almere is tot het aanschrijven van familieleden van de overledene.
Bij ons in de familie is mijn oom overleden gevonden. De gemeente heeft niemand van de familie aangeschreven. Ook de zoon 1e graads niet die ze wel hebben gevonden. Mag dit? Uiteindelijk heb ik een klacht ingediend, ombudsman erbij. Anderhalf jaar verder vind de gemeente dat ze juist hebben gehandeld.
Antwoord:
Geachte mevrouw,
De gemeente Almere heeft geen eigen beleidsregels vastgesteld ten aanzien van de 'uitvaarten van gemeentewege' van overleden personen in de gemeente waar niemand anders de uitvaart van regelt. Ik kan ze althans nergens vinden. Ik heb zelf een archiefje van dat soort regels, omdat ik er regelmatig cursus over geef. Maar daar zit over Almere niets in. Ik kan ook geen regels vinden op de site van de gemeente of op de site www.officielebekendmakingen.nl.
Er is wel informatie over dit soort uitvaarten te vinden op de site https://www.uitvaartalmere.nl. Maar dat is een site van uitvaartorganisaties, die een beeld schetsen van de veelal gebruikelijke gang van zaken bij gemeenten. Maar niet hoe het concreet in Almere is. Het is geen tekst van de gemeente Almere.
Dat de gemeente geen eigen vastgesteld specifiek beleid heeft, betekent op zich niet zo veel. 90% van de gemeenten heeft geen eigen beleid op dit punt vastgesteld. Dat is ook niet per se nodig.
De Wet op de lijkbezorging gaat er van uit dat een gemeente de lijkbezorging regelt van een overledene, als er niemand anders is die dat doet. Als de gemeente een bericht krijgt dat iemand overleden is, maar het er op lijkt dat niemand de uitvaart regelt, moet zij zo snel mogelijk op zoek naar nabestaanden.
Ik heb u een e-mail gestuurd met de vraag binnen welk tijdsbestek zich dat afspeelde, U schreef mij terug dat uw oom de 5e dag van een maand (die ik niet zal noemen vanwege privacy) nog in leven was, dat hij de 12e dood gevonden is, dat de 18e zijn zoon gevonden is maar niet aangeschreven is en dat uw oom de 26 gecremeerd is.
Dit vind ik onbegrijpelijk en onbehoorlijk van de gemeente. De gemeente kan het bevolkingsregister nakijken en zien dat er een zoon is. Ik moet er wel bij zeggen dat het bevolkingsregister niet altijd compleet is en dat men geen inzage heeft in de gegevens van in het buitenland wonende personen. Dat is al zo als iemand 2 kilometer verderop net over de grens woont.
Ik adviseer gemeenten in mijn cursussen om zeker een week de tijd te nemen als bekend is dat er nabestaanden zijn. En er is niet alleen een zoon; u als nicht bent er ook nog. Ook andere familieleden misschien.
In dergelijke gevallen is snelle actie nodig. De gemeente had de zoon moeten aanschrijven als er geen andere mogelijkheid voor snel contact was. Maar men had moeten proberen hem meteen te bellen. Zijn telefoonnummer stond waarschijnlijk in de telefoon van uw oom.
Men had de politie bij hem langs kunnen sturen om hem van het overlijden in kennis te stellen. Tegenwoordig is het lastig dat mensen geen vast telefoonnummers meer hebben en in een telefoongids staan. Maar men had bijvoorbeeld andere mensen in de straat met een vast telefoonnummer kunnen bellen en die vragen bij hun buurman aan te bellen en te vragen met de gemeente Almere contact op te nemen. Er zijn diverse manieren om iemand snel op te sporen en te benaderen.
En de zoektocht hoeft zich niet alleen te beperken tot een kind van de overledene; men kan ook broers en zussen of neven en nichten benaderen. En moet dat ook doen.
Heeft de gemeente de woning van uw oom wel (goed genoeg) onderzocht om nabestaanden te vinden? Veel mensen hebben adresboekjes, telefoon met vaste contacten, etc.
In mijn cursussen is de eerste les die ik aan gemeenten geef: zorg dat je niet zelf de uitvaart moet regelen: zoek direct nabestaanden of vrienden die het willen en kunnen doen.
In dit geval is het onbegrijpelijk en volstrekt onjuist als de gemeente op de 18e wist dat er een zoon was en waar die verbleef, maar die niet benaderd heeft en op de 26e een crematie geregeld heeft. Men had niet alleen de zoon maar ook andere familie kunnen vinden en benaderen. Men had zonodig de hulp van de politie kunnen inroepen.
Voorts vind ik het niet correct dat de gemeente uw oom heeft gecremeerd. Als men niet weet wat de keuze van een overledene of diens familie was, moet een gemeente de overledene altijd begraven. Dat is voor de gemeente meestal goedkoper dan cremeren, omdat een gemeente meestal eigen begraafplaatsen heeft (in Almere niet, maar dat terzijde). Maar dan heeft een familie die het overlijden later ontdekt altijd nog de keuze van een eigen voorkeur. Men kan een begraven overledene altijd nog cremeren, als de familie dat wil. Maar men kan een gecremeerde overledene niet meer begraven, als de familie dat gewild zou hebben.
Ik kan een concreet geval niet goed beoordelen als ik de details van een zaak niet ken. Daarom moet ik een slag om de arm houden. Maar als er een week zit tussen het vinden - maar niet waarschuwen - van de zoon en de crematie, is dat onbegrijpelijk en onacceptabel. Ook begrijp ik niet dat men geen andere familieleden benaderd heeft.
Zie vergelijkbare vragen in de subrubriek 'Uitvaart door gemeente; vragen van publiek'.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
TIP
Laat nabestaanden niet onnodig zoeken naar oude polissen. Registreer of u een uitvaartverzekering hebt op Uitvaartverzekeringsregister.nl
Ook verstandig om in te vullen als u GEEN verzekering hebt.
TIP
Bezoek ook eens de video-adviesrubriek: Infotheek - reportages - kijkersvragen - juridische vragen en antwoorden (klik hier).
TIP
Melden van overlijden. Landelijk gratis meldnummer overlijden: 0800-783 73 43.
TIP
Regel hier uw begrafenis of crematie.
