Euthanasie en overlijden in internationale wateren op Nederlands schip

2 februari 2002

Vraag nummer: 558  (oude nummer: 196)

Dag heer Van der Putten,

Op de radio hoorde ik vandaag dat een Australische arts een schip in de internationale wateren wil laten varen tbv euthanasieplegingen. Hij wil dit schip in NL registreren, aangezien euthanasie hier nu mag van de senaat.

Mijn vraag is, hoe zit het dan met overlijdenspapieren en verlof voor lijkbezorging? Geldt als plaats van overlijden het dichtstbijzijnde land, of het land waar het schip staat geregistreerd??

F. de Jong

Antwoord:

Geachte heer De Jong,

Aan boord van een Nederlands schip geldt de Nederlandse wetgeving. Als men daar euthanasie wil plegen, gelden daar ook de gewone - nieuwe - regels voor. Wanneer men zich daar niet aan houdt, is men strafbaar. Ik denk dat de officier van justitie met bijzondere belangstelling de idee van dit experiment volgt.
Bij een overlijden op zee worden de overlijdenspapieren opgemaakt door de gezagvoerder. Deze zal ook moeten onderzoeken of sprake is van een niet-natuurlijke dood. Er is geen sprake van verlof voor begraven of cremeren. Het lijk kan overboord worden gezet (maar dat zal in het hier bedoelde soort gevallen wel niet gebeuren), of aan land worden gebracht om daar te worden begraven of gecremeerd. Dan gelden voor invoer en voor begraving/crematie gewoon de regels van het land van invoer. Waneer zo'n schip voor de Nederlandse kust zou drijven (maar het zal de bedoeling van de Australiërs zijn dat men het in dat werelddeel doet) en een lijk Nederland zou worden binnengebracht, zou de ambtenaar van de burgerlijke stand van de gemeente waar het lijk zou moeten worden begraven of verbrand, het verlof daartoe afgeven. Zoiets zal in Australië ook wel aan de orde zijn.
Als plaats van overlijden geldt niet het dichtstbijzijnde land, maar het schip. In het Besluit op de lijkbezorging staan regels voor het geval iemand aan boord van een schip overlijdt. Ook bij een niet-natuurlijke dood.

In theorie is het denkbaar dat men volgens de regels van de Nederlandse wetgeving aan boord van een Nederlands schip euthanasie pleegt. Ik zie dat echter in de praktijk niet zo'n vaart lopen. De mensen die er aan toe zijn om euthanasie op te plegen zijn gewoonlijk in een dermate slechte toestand, dat ze eigenlijk niet transportabel zijn. Zouden zij en hun nabestaanden dat gesjouw willen? En dan naar een plek waarvan je weet dat je er maar voor 1 ding naar toe gaat. En waarbij nog niet zeker is dat het kan en mag, want er moet wel een procedure worden doorlopen.

Mocht blijken dat er misbruik van wordt gemaakt, dan is men strafrechtelijk te vervolgen. En met zo'n schip zouden wij als Nederland ook een politiek probleem kunnen krijgen, als zou blijken dat er wat losjes met de regels zou worden omgegaan. Er is dan makkelijk een regeltje toe te voegen in de wet dat deze niet geldt bij aanwezigheid op zee, als het internationaal commotie zou veroorzaken.

Met vriendelijke groet,

mr W.G.H.M. van der Putten

TIP
Bezoek ook eens de video-adviesrubriek: Infotheek > reportages.
Zoals de Promo Serie Begraven en Begraafplaatsen


Of Kijkersvragen zoals over
- 2 lichamen in 1 kist:


- naakt in de kist?